سوخو-17/22 فیتر جنگنده - بمب افکن سوخو-17/22 فیتر

[Reza6662 37]

[align=center]Sukhoi Su-17[/align]

تهيه و تاليف: Reza6662

سوخوي اس‏يو-17 كه در سازمان ناتو با نام Fitter شناخته مي‏شود، يك هواپيماي جنگندهء ضربتي ساخت اتحاد شوروي است كه بر اساس جنگنده بمب افكن سوخوي7 يا Su-7 طراحي و ساخته شده است. جنگندهء جديد، به طرز حيرت‏آوري موفق از كار درآمد و در يك دورهء طولاني، در خدمت اتحاد جماهير شوروي بود. اين جنگنده، به صورت بسيار گسترده‏اي به كشورهاي بلوك شرق سابق و خاور دور، صادر گشت.

[align=center][/align]
[align=center]سوخوي7[/align]


تاريخچه
در طراحي Su-17 سعي بر اين شده بود كه قابليت‏هاي جنگنده بمب افكن Su-7 بهبود يابد. اگرچه Su-7 داراي خصوصيات مثبتي بود كه از جملهء آنها مي‏توان به بدنهء بسيار مستحكم و قابليت هدايت عالي در سرعتهاي كم اشاره كرد. ولي بالهاي متمايل به عقب (Swept Wing) عاملي فلج كننده به شمار مي‏رفتند و باعث افزايش شديد مسافت مورد نياز جهت برخاست مي‎شدند، ضمن اينكه هنگام فرود نيز، يك باند فرود طولاني مورد نياز داشتند.

مطالعاتي كه توسط مركز آئروديناميك اتحاد شوروي موسوم به موسسهء تساگي (TsAGI) انجام شد، برتري پيكربندي بالهاي متمايل به عقب را مورد اثبات قرار دادند. بالهايي كه توانايي تحرك هندسي داشته باشند، مي‏توانند قابليت‏هاي پرواز در سرعتهاي پائين و حفظ سرعت كروز (گشت‏زني) را حفظ نمايند، ضمن اينكه در حالتي كه متمايل به عقب قرار دارند، توانايي دست‏يابي به سرعتهاي بالا را مي‏بخشند.

چندين مدل بال متغير طراحي گشت، كه هم بر روي سوخوي7 و هم بر روي توپولوف22 يا Tupolev Tu-22 نصب و آزمايش شد. اين بالها، تنها در قسمت بيروني قابليت تحرك داشتند و قسمت ثابت آنها به بدنه متصل بود. جدا از اينكه اين نوع طراحي، داراي نصب آساني بر روي بدنه‏هاي طراحي شدهء موجود بود، اين امكان را نيز ميسر مي‏ساخت تا سيستم ارابهء فرود نيز در زير قسمت ثابت بال تعبيه شود و بدين شكل، دهنهء عريض‏تري براي فرود فراهم مي‏گشت، ضمن اينكه قسمت ثابت بال، امكان نصب جايگاههاي اضافي مخصوص حمل مهمات را فراهم مي‏آورد و نيازي به نصب جايگاههاي دوار و پيچيده در قسمت متحرك بال پيدا نمي‏شد.

Su-7 IG
به تاريخ دوّم آگوست 1966، نخستين فروند از Su-7 تغيير يافته با بال جديد، اولين پروازش را به انجام رساند. هواپيماي جديد به نام Su-7IG به معناي «شكل هندسي قابل تغيير» يا izmenyaemoi geometrii ناميده شد. اين عبارت در زبان روسي به شكل изменяемой геометрии نوشته مي‎شود. بال متغير تعبيه شده، به صورت دستي و به اختيار خلبان، از 28 به 45 و يا از 28 به 65 درجه قابل تغيير است.
اما نتيجهء كار، بسيار رضايت‏بخش از آب درآمد. هدايت هواپيما در سرعتهاي پائين بهبود فراوان يافت، مسافت لازم براي نشست و برخاست، به نصف (نسبت به Su-7 اوليه) كاهش يافت و توان بالقوهء حمل مهمات به دو برابر افزايش يافت.

ناظران غربي، هنگامي كه براي نخستين بار به تاريخ جولاي 1967 شاهد پرواز Su-7IG در رژهء ميدان سرخ مسكو بودند، آن را يك نمونهء آزمايشي (در اين حالت، منظور آنان، نمونه‎اي بوده است كه فقط به تعداد يك فروند ساخته شده و قرار نيست برنامهء ساخت آن ادامه يابد) از سوخوي7 اعلام كردند و به آن نام Fitter-B اطلاق كردند؛ اما بسيار شگفت زده شدند از اينكه مشاهده كردند اين هواپيما، به صورت رسمي و با تعداد فراوان از سال 1972 وارد سازمان اصلي نيروي هوايي اتحاد جماهير شوروي شد.

S-32
اينك، هواپيماي جديد، در دفتر طراحي و تجربي سوخوي (OKB) با كد S-32 شناخته مي‏شد و به نام Su-17 نام گذاري شده بود. اين هواپيما در يگانهاي به خدمت گيرنده به نام روسي Strizh شناخته مي‎شد كه معادل انگليسي آن Martlet يا «پرستو» مي‏باشد.

[align=center][/align]

بيشترين مدل ساخته شده از سوخوي17، مدل Su-17 M نام دارد كه مجهز به موتوري پرقدرت و داراي آويونيك پيشرفته (نسبت به زمان خود) بوده است. اين هواپيما در قسمت پشت خود، (همانند MiG-29 SMT) مجهز به يك تانك اضافي حمل سوخت شده بود.


[align=center][/align]
[align=center]یک فروند سوخوی7 نیروی هوایی مصر[/align]


هواپیماهای مشتق شده از سوخوی17

Su-20
يك مدل ضعيف شده از سوخوي17، ويژهء صادرات به نام Su-20 يا سوخوي20 ناميده شد كه در آن سطح تجهيزات استاندارد استفاده شده در سوخوي17، به شدت كاهش يافته بود. تمامي سه مدل اوليه‏اي كه براساس سوخوي17 ساخته شدند، در ناتو با كد Fitter-C شناخته مي‏شوند.

[align=center]یک فروند سوخوی20 نیروی هوایی مصر[/align]
[align=center][/align]
[align=center]هواپیماهای ساخت شوروی نیروی هوایی مصر، پس از امضای پیمان صلح کمپ دیوید
به دستور انور سادات - رئیس جمهور فقید مصر - همگی کنار گذاشته شدند و مصر
به استفاده از هواپیماهای مناسب و پیشرفتهء غربی نظیر F-16 روی آورد.[/align]


Su-22
دفتر طراحي و تجربي سوخوي (Sukhoi OKB)، پس از اين، اقدام به توليد گونه‏هاي مختلفي از اين هواپيما كرد. هواپيماهاي ساخته شده براي نيروي هوايي اتحاد شوروي، با همان نام سوخوي17 يا Su-17 شناخته مي‏شدند، در حالي كه گونه‏هاي جديد صادراتي اين هواپيما، با نام سوخوي22 يا Su-22 نام گذاري شده بودند.

كاربران
بين سالهاي 1966 تا 1991، حدود 3000 فروند از سوخوي17 و مشتقات آن ساخته شد. سري هواپيماهاي مبتني بر Fitter، به صورت بسيار گسترده‏اي به كشورهاي مختلف صادر شدند. از جمله به:
افغانستان، الجزائر، آنگولا، بلغارستان، چكسلاواكي، مصر، آلمان‏شرقي، اتيوپي، مجارستان، ايران، عراق، ليبي، كره‏شمالي، پرو، لهستان، سوريه، ويتنام و يمن.
اما به كارگيرندگان كشورهاي سابق مشترك المنافع شوروي عبارتند از: جمهوري آذربايجان، بلاروس، اكراين و ازبكستان.
تاكنون، چندين نوع برنامه براي ارتقاء و ادامهء حيات اين جنگنده‏ها از طرف شركتهاي مختلف، به كاربران اين هواپيما پيشنهاد شده است.

استينگر: قاتل سوخوي17
اتحاد شوروي، استفادهء بسيار گسترده‏اي از اين جنگنده در افغانستان نمود. در جريان اشغال افغانستان توسط نيروهاي ارتش سرخ، بين 100 تا 150 فروند Su-17 شركت داشتند. اگرچه در اين جنگ، هيچ نبرد هوايي به وقوع نپيوست، ولي تعداد قابل توجهي از سوخوهاي17، توسط آتش زميني يا موشكهاي آمريكايي FIM-92 موسوم به استينگر به راحتي سرنگون شدند.

اگرچه سوخوي17 در انجام عمليات بر عليه اهداف زميني، نسبتن ضعيف بود، ولي كاستي‏هاي آن، به وسيلهء خدمهء باتجربه پوشانده شد. همچنين طيف گسترده‏اي از تسليحات را مي‏توان توسط اين جنگنده به كار گرفت كه از جملهء اين تسليحات، بمب‏هاي بسيار مخرب آتش‏زاي موسوم به FAE يا Fuel Air Explosive را مي‏توان نام برد.


سابقهء شركت در جنگ
* جنگندهء Fitter در نبرد واقعي، توسط ليبي و عراق به كار گرفته شد. به تاريخ 19 آگوست 1981، دو جنگندهء سوخوي20 ليبيايي به جهت رهگيري و ساقط كردن دو جنگندهء آمريكايي اف14، از پايگاه خود به هوا برخاستند. اما در يك نبرد هوايي بر فراز خليج سيدرا، توسط همان دو فروند F-14A نيروي دريايي ايالات متحده، هدف موشكهاي سايدوايندر قرار گرفتند و سرنگون شدند.

* تعداد زيادي از Fitter ها نيز در جريان جنگ ايران و عراق توسط تامكتها و موشكهاي هاوك ايراني سرنگون شدند. تنها در جریان عملیات ایرانی ها در شرق بصره به تاریخ زمستان 1987، حدود 80 فروند هواپیمای عراقی هدف موشکهای هاوک و استینگر قرار گرفتند که عمدهء آنها سوخوی20، 22 و میگ23 بودند.

* شش فروند سوخوي22 عرقی نيز در جریان نبردهاي هوايي جنگ 1991 خليج‏فارس، توسط F-15 هاي نيروي هوايي ايالات متحده، سرنگون گشتند.


يك هواپيماي زمخت و عقب مانده
از منظر استانداردهاي غربي، جنگندهء Fitter، يك جنگندهء زمخت و عقب‏مانده به شمار مي‏رود. از جملهء اين كاستي‏ها، حداقل بودن مدت زمان پروازي اين جنگنده به دليل مصرف بالاي سوخت موتور و كم بودن ظرفيت مخازن سوخت داخلي آن است. اگرچه برخي مشكلات كوچك در مدل‏هاي Su-7B در اين مدل برطرف شده يا بهبود يافته است ولي مانورپذيري اين جنگنده، در حد ضعيف ارزيابي مي‎شود.

[align=center][/align]
اين جنگنده بزرگ است، پر سر و صداست و دود بسيار زيادي توليد مي‏كند!

اندك مزيت اين هواپيما، بدنهء قدرتمند و آسان بودن پرواز با آن است، زيرا از ديد خلباناني كه با MiG-27 نيز پرواز كرده‏اند، اين جنگنده نسبت به آن، (از نظر هدایت پذیری) در موقعيت بالاتري قرار مي‏گيرد. سوخوي17 اگرچه به هيچ وجه با جنگنده‏هاي غربي نظير F-14 و F-15 قابل قياس نيست، اما اين را نيز بايد در نظر داشت كه Fitter براي عمليات عليه اهداف زميني طراحي شده است نه براي نبردهاي هوايي.

پس از فروپاشي اتجاد جماهير شوروي، تمامي Fitter ها بازنشست شدند و توليد آنها نيز متوقف گشت اما امروزه حدود 550 فروند از اين جنگنده، هنوز در خدمت ساير كشورها قرار دارد.


گونه‏ها

Su-7 IG يا Fitter-B
اولين هواپيمايي كه بر اساس مدل Su-7 BMK تبديل شد و به عنوان پايه‏اي براي پروازهاي مفهومي (آزمايشي) به كار رفت.

Fitter-C
نام اطلاقي سازمان ناتو به مدل‏هاي Su-17 و Su-17M و Su-17R

Su-17
Su-17، مدل اوليهء Fitter است كه تخمين زده مي‎شود تعداد 24 فروند از آن به سال 1969 ساخته شده است. اين هواپيما، داراي بدنه‏اي كشيده بود كه بر اساس مدل دو نفره و آموزشي Su-7 U توليد شده بود. در بالاي بدنهء اين هواپيما، برآمدگي قابل توجهي ديده مي‏‎شد كه در واقع مخزن سوخت اضافي بود. (زيرا سوخوي7 داراي برد پروازي بسيار كمي بود) اين مخزن اضافه شده، به مقدار 4550 ليتر يا معادل 1200 گالن آمريكايي حجم داشت. در اين مدل، از همان موتور مورد استفاده در سوخوي7 يعني Lyulka AL-7F-1 استفاده شده بود كه كششي معادل 66.64 كيلونيوتن يا 15432 پوند در حالت خشك (بدون پس‏سوز) و 99.12 كيلونيوتن يا 22282 پوند در حالت استفاده از پس‏سوز، ايجاد مي‏كرد.


Su-17 M
اين همان مدلي از سوخوي17 است كه به تعداد بالا در خط توليد قرار گرفت و به سال 1971، رسمن وارد خدمت در نيروي هوايي اتحاد شوروي شد. در اين هواپيما، براي اولين بار از موتور Lyulka AL-21F-3 استفاده شد. اين هواپيما، به دو لولهء پيتوت (زائدهء آنتن)، رادار شناسايي كنندهء اهداف زميني به نام SRD-5M (بر جاي مانده از همان سوخوي قديمي Su-7BMK)، درجهء مخصوص نمايش زاويهء حمله در كابين و يك چتر ترمز مجهز شده بود.
محل هواگيري متغير موتور، باعث مي‏‎شد كه اين هواپيما با همان يك موتور، به راحتي به سرعت 2.1 ماخ دست پيدا كند. مدل صادراتي اين هواپيما سوخوي20 يا Su-20 نام داشت.
[align=center][/align]


Su-17 R
معدودي از Su-17M ها، چنان تغيير يافتند تا قادر باشند غلاف‏هاي شناسايي (reconnaissance) را حمل كنند. نوع صادراتي اين مدل، Su-20R نام دارد.


Su-17 M-2D موسوم به Fitter-D
اين مدل از سوخوي17، به سال 1974 معرفي شد و داراي دماغه‏اي كشيده‏تر به اندازهء 38 سانتي‏متر (15 اينچ) بود. رادار مسافت‏‏سنج وآنتن آن نيز حذف شده بود تا ديد خلبان بهبود يابد. به دليل استفاده از مخروط ضربه‏گير جديد ورودي هواي موتور، حداكثر سرعت در اين هواپيما به عدد 1.7 ماخ كاهش يافته بود. در اين مدل، همچنين يك مسافت‏ياب ليزري اهداف به نام Fon-1400 نصب شده بود كه در اصطلاح LRMTS يا Laser Range Finder/Marked-Target Seeker ناميده مي‏شد. قسمت زير دماغه، به نحوي آئروديناميكي تغيير شكل يافته بود تا در آن محل، يك رادار ناوبري از نوع داپلر به نام DISS-7 نصب گردد، نوع صادراتي اين مدل، Su-17M-2K يا Fitter-F نام داشت كه يك تيغه در محل پشت بدنهء هواپيما افزوده شده بود، رادار LRMTS حذف گرديده و موتور جديد ساخت Tumanskii/Khatchaturov به نام R-29RB-300 در آن نصب شده بود. (اين نوع موتور، با موتور مورد استفاده در برخي از مدل‏هاي ميگ23، مشترك است) موتور جديد، با استفاده از پس‏سوز، كششي معادل 112.76 كيلونيوتن يا 25348 پوند نيرو ايجاد مي‏كرد و به صورت برآمدگي قابل ملاحظه در زير برنهء هواپيما، قابل تشخيص بود.


Su-17UM-2D موسوم به Fitter-E
این مدل از سوخوی17، اولین نمونهء آموزشی این هواپیما شناخته می‏شود که بر اساس مدل Su-17M-2D ساخته شده است ولی با دو تفاوت نسبت به آن: بدنه ای کشیده تر به طوری که شیشه های کابین آن، همانند Su-17M، با فشار به سمت جلو باز می شوند.
در این مدل، میزان ذخائر تانکهای داخلی سوخت، کاهش یافته و جایگاه نصب مسلسل نیز حذف شده بود اما آویونیک و نوع و میزان مهمات قابل حمل، تغییر نیافته بود.
در نمونهء صادراتی این هواپیما، از موتور ضعیف تری به نام R-29BS-300 استفاده شده بود که این موتور، در نوع اولیهء مدل Su-17M-2K مورد استفاده قرار گرفته بود. این مدل از سوخوی17، به نام Su-17UM-2K معرفی شد.


Su-17UM-3 موسوم به Fitter-G
مدل آموزشی تجدیدنظر شده که در آن، قسمت سکانهای عمودی و افقی کشیده تر و به شکل چهارگوش طراحی شده بود و لبه های تعبیه شده در زیر بدنهء هواپیما، قابلیت تغییر جهت داشتند.

این مدل، شباهت کمتری به Fitter های قبلی داشت ولی همانند آنها، دارای ورودی هوای مخروطی شکل متغییر بود که اجازه می داد هواپیما به راحتی به سرعت 2.1 ماخ در ارتفاعات بالا دست پیدا کند. در این مدل، برخی سیستم های آویونیکی نظامی حذف شده بودند و به جای آنها، سیستم جدیدی نصب شده بود که امکان می داد تا استاد خلبان، شرائط خاص و اضطراری حین جنگ را برای دانشجوی خلبان، حین پرواز، شبیه سازی کند. مدلهای صادراتی این مدل به نام Su-22UM-3K شناخته می شوند که مجهز به موتورهای ضعیف تری هستند که برخی ساخت لیولکا (Lyulka) و برخی ساخت Tumanskii/Khatchaturov هستند. (اين مدل در حين جنگ تحميلي، به صورت گسترده به عراق صادر گرديد)
[align=center][/align]


Su-17M-3 موسوم به Fitter-H
يك مدل جديد و يك نفره بر اساس تجديدنظر بر روي بدنهء Su-17UM-2D، اما داراي تنها يك كابين، كه دو مسلسل نصب شده در مدل UM-2D در آن حفظ شدند. رادار داپلر نصب شده در زير بدنه، در اين مدل به داخل كابين منتقل گشت و بدين جهت، سطح آئروديناميكي نصب شده در زير بدنه، جهت پوشاندن رادار، حذف شد. يك محل پرتاب ريلي شكل، براي نصب موشكهاي هوا به هواي K-13 موسوم به AA-2 Atoll يا موشك R-60 موسوم به AA-8 Aphid در جايگاهي واقع در بين دو پايلون حمل مهمات، در زير قسمت ثابت هر بال اضافه شد. حجم ذخيرهء سوخت تانكهاي داخلي نيز به رقم 4850 ليتر يا 1280 گالن آمريكايي افزايش يافت.
نمونهء صادراتي اين هواپيما، بسيار به مدل اصلي شباهت دارد به جز اينكه در آن از موتور ضعيف‏تر R-29BS-300 استفاده شده است كه اين مدل صادراتي، با نام Su-22M-3K يا Fitter-J شناخته مي‏شود.


Su-17M-4 موسوم به Fitter-K
آخرين نمونه‏اي ساخته شده سوخوي17 كه در حوالي سال 1980 بر روي خط توليد قرار گرفت و در آن به طور قابل ملاحظه‎اي، سيستم‏هاي آويونيك ارتقاء يافته بود. سيستم ناوبري RSDN (همانند سيستم ناوبري LORAN) در آن نصب شده بود.
LORAN به معني سيستم ناوبري دوربرد مخفف كلمات LOng RAnge Navigation مي‏باشد كه يك سيستم جهت‏يابي به وسيلهء ارسال امواج فركانس كوتاه به سطح زمين مي‏باشد.
از ديگر ادوات نصب شده بر روي Fitter-K، چراغ ناوبري بيكن، سيستم ناوبري اينرسيايي، يك سيستم بسيار قدرتمند مسافت‏ياب ليزري، جهت‏ياب راديويي و گيرندهء اخطار راداري به نام SPO-15LE موسوم به Sirena مي‏باشد.
ورودي‏هاي اضافه بر سازمان جهت هوادهي به محفظه احتراق موتور (شامل ورودي هوا در انتهاي تيغهء نصب شده روي بدنه) براي خنك شدن موتور به وسيلهء جريان يافتن هواي خنك نيز تعبيه شده بودند.
[align=center][/align]

تعداد قابل توجهي از جنگنده‏هاي Fitter-K به موشكهاي هدايت تلويزيوني و غلاف‏هاي BA-58 Vjuga جهت شليك و هدايت موشكيهاي ضدرادار مجهز شدند. همچنين توانايي حمل Chaff/Flare اضافي نيز جهت دفاع در برابر موشكهاي ضدهوايي در اين مدل از سوخوي17 پيش‏بيني شد.
گونهء صادراتي اين مدل، Su-22M-4 نام دارد.

Su-22M-5
مدلي كه به وسيلهء تجهيزات و ادوات روسي – فرانسوي جديد تجهيز شد. در كابين اين مدل سيستم HOTAS (نصب كنترل ميزان قدرت موتور بر روي استيك كنترل اصلي هواپيما) نصب شد و سيستم‏هاي آويونيك بهبود يافتند. همچنين سيستم مسافت‏ياب ليزري قديمي نيز به لطف نصب رادار بسيار قدرتمند ساخت فازاترون – تامسون سي اس اف به نام Phantom، حذف شد.
[align=center][/align]


مشخصات كلي سوخوي17 بر اساس مدل Su-17M-4

ويژگي‏هاي عمومي

تعداد خدمه: يك نفر
طول هواپيما: 19.03 متر = 62 فوت و 5 اينچ

فاصلهء دو سر بالها در حالت باز بودن: 13.80 متر = 45 فوت و 3 اينچ
فاصلهء دو سر بالها در حالت بسته بودن: 10 متر = 32 فوت و 10 اينچ

ارتفاع: 5.13 متر = 16 فوت و 10 اينچ

مساحت بالها در حال باز: 40 متر مربع = 431 فوت مربع
مساحت بالها در حال بسته: 37 متر مربع = 389 فوت مربع

وزن خالي: 10767 كيلوگرم = 23737 پوند
وزن بارگذاري شده: 16400 كيلوگرم = 36155 پوند
حداكثر وزن مجاز براي برخاستن: 19500 كيلوگرم = 42990 پوند

پيشرانه
يك موتور توربوجت ساخت ليولكا: F-3 Lyulka AL-21
كشش خشك: 76.5 كيلونيوتن = 17200 پاندفيت
كشش با استفاده از سيستم AB (پس‏سوز = afterburner): 111.3 كيلونيوتن = 24950 پاندفيت

قابليتهاي پروازي
حداكثر سرعت در سطح دريا: 1400 كيلومتر بر ساعت = 870 مايل بر ساعت
حداكثر سرعت در ارتفاعات بالا: 1837 كيلومتر بر ساعت = 1148 مايل بر ساعت

برد پروازي
برد رزمي: 1150 كيلومتر = 715 مايل به صورت پرواز در ارتفاع بالا – پائين – بالا جهت عمليات ضربتي با 2000 كيلوگرم (4410 پوند) مهمات بارگذاري شده
برد عبوري: 2300 كيلومتر = 1430 مايل

سقف پرواز خدمتي: 15200 متر = 49870 فوت
درجهء اوج‏گيري: 230 متر در ثانيه = 45276 فوت در دقيقه

وزن بارگذاري بالها: 443 كيلوگرم بر مترمربع = 90.77 پوند بر فوت مربع

نسبت كشش به وزن: 0.68


تسليحات

* دو مسلسل پرقدرت 30 م م به نام NR-30 به تعداد 80 تير فشنگ در هر مسلسل (مسلسل استاندارد اغلب جنگنده‏هاي قديمي روسي نظير ميگ19، 21 و سوخوي7)

* دو جايگاه ريلي شكل جهت حمل و شليك موشكهاي هوا به هواي R-60 موسوم به AA-8 Aphid

* 9 جايگاه نصب مهمات (سه جايگاه در زير قسمت ثابت هر بال و 4 جايگاه در كناره‏هاي بدنهء اصلي هواپيما)

* حمل مهمات تا 4250 كيلوگرم = 9370 پوند

* قابليت حمل انواع بمب‏هاي سقوط آزاد، غلاف‏هاي راكت‏انداز، بمب‏هاي خوشه‏اي، غلاف مسلسل پرقدرت SPPU-22-01 با قابليت عبور فشنگ از خودروهاي زرهي، غلاف‏هاي ضدعمل الكترونيك (ECM)، بمب‎هاي ناپالم و تسليحات هسته‏اي.

* قابليت نصب بمب‏هاي هدايت ليزري و موشكهاي هدايت شوندهء الكترواپتيكالي در مدل‏هاي:
Kh-23 موسوم به AS-7 Kerry
Kh-25 موسوم به AS-10 Karen
Kh-29 موسوم به AS-14 Kedge
Kh-58 موسوم به AS-11 Killer


تهيه و تاليف: Reza6662

[Davood 36]

Reza6662 ممنون از مطالب زیبایی که ترجمه می کنی و در اختیار دوستان قرار می دهی icon_biggrin

تعداد 40 فروند SU-22 و تعداد 4 فروند SU-20 هم در جريان عمليات طوفان صحرا (Desert Strom) از عراق به ایران پرواز کردند که هم اکنون در پایگاه سوم شکاری (نوژه) مستقر هستند!

عکسی از این هواپیماها

[Blaze 90]

[align=center][img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/normal_i45712_70.jpg[/img][/align]

جنگنده "سوخو 22 " ( در NATO ملقب به Fitter ) یک جنگنده تهاجمی روسی است که از ازتقا جنگنده سوخو 7 به وجود آمده است. این جنگنده از دوران خدمت طولانی در شوروی سابق و همچنین روسیه برخوردار بود و تعداد زیادی از آن به کشورهای بلوک شرق و خاورمیانه صادر گردید.
برای حل مشکلات فرود و برخاست و نیز سرعت کم جنگنده سوخو 7 دفتر طراحی شرکت سوخو اقدام به طراحی جنگنده ای با شکل ظاهری مشابه به سوخو7 ولی با هندسه بال متغیر و تغییری در بخش بالایی بدنه کرد که بر پایه Su-7BM شکل گرفت .بالهای این جنگنده قادر بودند در زوایای 28 ، 45 و 62 درجه آرایش بگیرند. بالهای ثابت سوخو7 از طراحی ثابت برخوردار بودند که طراحان را قادر ساخته بود یک ارابه فرود ساده ، به همراه مقرهای تسلیحات عای از هرگونه پیچیدگی را شکل بدهند . همینطور این بالها باعث میشد که مرکز فشار و مرکز ثقل این جنگنده به هم نزدیک باشد که برای اینکه این مشخصات در جنگنده جدید نیز باشد باید لبه های حمله و فرار پهن تری برای آن ایجاد میشد.

[align=center][img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/i45719_76.JPG[/img][/align]

به هر ترتیب اولین پرواز Su-71G (نام اولیه "Su-22" ) در دوم اوت 1966 به عنوان اولین جنگنده بال متغیر روسی انجام شد. در این تست ها سرعت نشست و برخاست سوخو 22 بین 50 تا 60 کیلومتر کاهش یافته بود.این هواپیما با نام سوخو 17 وارد خدمت شد و به طور غیررسمی پرستو نامیده میشد. یک کاناپی در پشت کابین ایجاد شده بود که برای قرار دادن سیستم اویونیک جدید و همچنین ذخیره سوخت بیشتر در نظر گرفته شده بود. در کل 2867 فروند از این جنگنده ساخته شد که 1165 فروند آن به 15 کشور جهان صادر گردید. سوخو 22 در سال 1970 وارد نیوری هوایی شوروی گردید و همزمان در دولت تحت حاکمیت شوروی در افغانستان نیز به کار گرفته شد.هرچند قابلیت نبرد در ارتفاع بالا و در هر شرایط جوی این جنگنده را تبدیل به گزینه مناسبی برای کشورهای کمتر پیشرفته کرده بود اما سیستم های اویونیک آن به دلیل گرمای هوا یا ورود گرد و خاک به داخل سیستم مرتبا دچار اشکال میشد.


[align=center][img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/i45714_72.jpg[/img][/align]


در واقع به دلیل قرار گرفتن ورودی هوا در نوک هواپیما گرد و خاک راحت تر داخل میشد که نیاز به وجود فی*لتر های متعدد را لازم میکرد اما خود این فی*لترها نیز با کاهش سرعت هوای ورودی مشکلاتی را ایجاد میکردند. همچنین به دلیل نوع تایرهای این هواپیما در تابستان نیاز به طول باند بلندتری برای نشست و برخاست بود. این مشکلات باعث شد در سال 1985 استفاده از جنگنده ای مثل سوخو 25 در کنار هلیکوپترهای شکاری به عنوان راهکاری برای جایگزینی سوخو 22 ارایه شود.

البته این مشکلات بیشتر در مدلهای اولیه سوخو22 وجود داشت که بلافاصله با آمدن Su-22M3 و Su-22M4 بر این مشکلات تا حد زیادی غلبه شد.این هواپیماها برای انجام ماموریت هایی در نقاط کوهستانی و در ارتفاع پایین طراحی شده بودند تا از تیررس آتش پدافند دشمن در امان بمانند البته اطراف موتور ، سیستم هیدرولیک و منبع سوخت هواپیما از زره سبک استفاده شده بود ولی در مقایسه با سوخو25 ضخامت آن کمتر بود. البته با ورود موشک های دوش پرتاب مثل نمونه روسی استرلا و آمریکایی استینگر کار برای این جنگنده در ارتفاع پایین بسیار دشوار شده بود و موارد سرنگونی آن توسط مجاهدین افغان افزایش زیادی پیدا کرده بود به همین دلیل سوخو22 ناچار به عملیات در ارتفاع بالا میگردید تا از آسیب این جنگ افزار ها در امان باشد و برای اینکه در مقابل پدافند دوربرد هم قابلیت بقا داشته باشد به 12 شعله Flare مجهز شد که در هنگام رهگیری موشک زمینی توسط رادار هواپیما به طور خودکار آتش میشد. با این ترفند شمار تلفات سوخو 22 بر اثر شلیک پدافند زمینی در سال 1985 تنها به یک فروند رسید. مجبور بودن به حفظ ارتفاع حداقل 3500 متر باعث شد که در این هواپیما از بمب ها و راکت های غیر هدایت شونده مانند بمب های خوشه ای هم استفاده شود که تا قبل از محول شدن این وظیفه به سوخو 25 این ماموریت ها را به عهده داشت. با پایان جنگ افغانستان این جنگنده در شوروی با میگ 27 جایگزین شد اما در افغانستان کماکان در خدمت باقی بود تا اینکه در یک تجاوز به حریم هوایی پاکستان 3 فروند سوخو 22 توسط یک F-16 ساقط شدند و پس از آن این کشور هم استفاده از سوخو 22 را به حال تعلیق درآورد.

[align=center]
[img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/i45715_73.jpg[/img][/align]

پس از آن کشورهای عراق و لیبی بزرگترین کاربران این جنگنده بودند. در سال 1981 در جریان یک نبرد هوایی دو فروند از سوخو های لیبی توسط یک F-14 آمریکایی شکار شدند. وضع نمونه های عراقی نیز بهتر نبود و در جریان جنگ تحمیلی سوخو 22 یک شکار ساده برای F-14 های ایران محسوب میشدند و نیز طبق آمار رسمی 6 فروند از این هواپیماها در جریان جنگ اول خلیج فارس در سال 1991 منهدم شدند. روسیه در ادامه سیاست خود مبنی بر بازنشسته کردن جنگنده های تک موتوره آخرین فروند از این هواپیما را در سال 1998 از رده خارج کرد ولی در حال حاضر حدود 550 فروند سوخو 22 در نیروی هوایی کشورهای مختلف جهان به خدمت مشغول هستند. پرو نیز اکنون از دیگر کاربران این جنگنده است که در سال 1992 در حمله Fitter های پرو به یک هواپیمای C-130 آمریکا 6 نفر زا 14 خدمه این هواپیما را مجروح کردند . همچنین در جنگی که بین پرو و اکوادر رخ داد 2 فروند سوخو22 پرو توسط میراژ F-1 اکوادر ساقط شده و هر دو خلبان این جنگنده ها کشته شدند.

[align=center][img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/normal_i45717_74.png[/img][/align]


ارمنستان : در حال حاضر از شمار دقیق Fitter های ارمنستان اطلاعی در دسترس نیست.
افغانستان : بیش از 70 فروند سوخو 22 تحویل افغانستان شد که شامل 45 فروند Su-22M4 هم میشود.
الجزایر : این کشور 32 فروند از این جنگنده را در اختیار داشت که اکنون تمام انها را از رده خارج کرده است.
آنگولا : نیروی هوایی آنگولا به عنوان جدیدترین کاربر این هواپیما 22 فروند سوخو 22 را در حالت عملیاتی دارد که آنها را اکثرا دست دوم خریده است.
آذربایجان : این کشور تنها 2 فروند از این هواپیما را سابقا در اختیار داشت.
بلاروس : این کشور هم تعدادی Fitter از شوروی تحویل گرفت که اکنون هیچ کدام را عملیاتی ندارد.
بلغارستان : این کشور 18 فروند Su-22M4 و 3 فروند Su-22UM را سابقا در اختیار داشت.
چک : چک تمام 31 Su-22M-4 و 5 Su-22UM-3K خود را در سال 2002 از رده خارج کرد.
مصر : این کشور 48 فروند سوخو 22 در اختیار داشت که تمام انها را با جنگنده های آمریکایی F-4 و F-16 جایگزین کرد.
آلمان : تعداد بسیار معدودی از این جنگنده در اختیار آلمان شرقی بود که پس از اتحاد دو آلمان مدت کوتاهی تنها برای انجام برخی آزمایشات مورد استفاده قرار گرفتند.
مجارستان : این کشور 12 فروند Su-22M3 و 3 فروند Su-22UM-3 را در سال 1983 تحویل گرفت که 3 فروند آنها در سانحه از بین رفتند و بقیه در سال 1997 بازنشست شدند.
عراق : این کشور نیز تعدادی سوخو 22 در اختیار داشت که سابقه عملیاتی آن در بالا ذکر شد. در حال حاضر تمام این جنگنده ها خدمت ارتش را ترک گفته اند.
ایران : Fitter های ایرانی در واقع در سال 1991 از عراق به ایران پناهنده شدند که تعدادی از آنها غیر عملیاتی بودند و معدود قابل استفاده نیز مدت زیادی به کار گرفته نشدند.
لیبی : این کشور 90 فروند سوخو 22 را خریداری کرد که 40 فروند Su-22M3 و Su-22UM3K را کماکان در اختیار دارد.
کره شمالی : بیشتر 30 فروند سوخو 22 کره کماکان در خدمت نیروی هوایی این کشور است.
پرو : این کشور 24 Su-22M ، 24 Su-22M3 و 5 Su-22UM3 را در اختیار داشت که اکنون 20 فروند از آنها را هنوز در اختیار دارد.
لهستان : در حال حاضر لهستان با داشتن 48 فروند Su-22M4K و Su-22UM3K در حال عملیاتی بزرگترین دارنده اروپایی سوخو 22 است که البته قرار است تمام این جنگنده ها در سال 2012 از رده خارج شوند.
روسیه : این کشور تعداد متنابهی جنگنده را از زمان شوروی سابق در اختیار دارد اما تقریبا دیگر از هیچ یک استفاده نمیکند.
اسلواکی : پس از فروپاشی چکسلواکی در سال 1993 ، 18 فروند Su-22M-4 و سه فروند Su-22UM-3K سهم اسلواکی شد که در سال 1999 ، 6 فروند Su-22M-4 و در سال 2004 ، 4 فروند Su-22M-4 و یک Su-22UB را به آنگولا فروخت و بقیه را نیز از رده خارج نمود.
سوریه : این کشور 60 سوخو 22 را خریداری نموده بود که به طور یقین بیش از 40 فروند ان هنوز هم عملیاتی است.
ترکمنستان : این کشور نیز کماکان تعدادی Fitter را عملیاتی دارد که عدد آن دقیقا مشخص نیست.
ازبکستان : وضعیت این کشور در تعداد سوخو 22 های عملیاتی نیز مشابه ترکمنستان است.
اوکراین : این کشور در هنگام فروپاشی شوروی 40 فروند سوخو 22 در اختیار داشت اما در حال حاضر تمام آنها بازنشسته شده اند.
ویتنام : این کشور 145 فروند Su-22M4 را در اختیار دارد و هنوز بیشتر انها را در حال عملیات نگه داشته و بدین ترتیب بزرگترین دارنده فعلی سوخو 22 در جهان است.
یمن : این کشور 50 فروند Fitter را خریداری کرد که هنوز تعدادی را در خدمت نگه داشته است.

[align=center][img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/i45713_71.jpg[/img][/align]

مشخصات :
نام : Su-22 Fitter
نوع : جنگنده بمب افکن
کشور سازنده : روسیه
شرکت سازنده : سوخو
سال ساخت : 1966
سال ورود به خدمت : 1970
سال توقف تولید : 1990
تعداد ساخته شده : 2867


مشخصات فنی (مربوط به Su-22M4) :
خدمه : 1 نفر
طول : 19.02 متر
عرض : 13.68 در حالت بال باز و 10.02 در حالت بال جمع
ارتفاع : 5.12
سطح بال : 34.5 تا 38.5
وزن خالی : 12.16 تن
وزن با محموله : 16.4 تن
حداکثر وزن هنگام برخاست : 19.43 تن
پیشرانه : یک موتور توربوجت Lyulka AL-21F-3
تراست : 76.5 کیلونیوتن ( با پس سوز 109.8 )
مخزن سوخت : 3770 لیتر
سرعت : 1860 کیلومتر
برد : 2300 کیلومتر
سقف پرواز : 14200 متر
نرخ صعود : 230 متر بر ثانیه
شتاب G : 7
تسلیحات :
دو توپ 30 میلیمتری
دو موشک کوتاه برد R-60
چهار تن بمب در ده مقر زیر بدنه از جمله بمب های ناپالم هسته ای و بمب های هدایت لیزری
جنگنده های مشابه :
A-7 Corsair II
SEPECAT Jaguar
Soko J-22 Orao (یوگسلاوی)
Nanchang Q-5

[align=center][img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/normal_i45716_73.png[/img][/align]


منبع:http://p30zip.com/thread-2548/page-12.html

(رپتور جان اگر شما منتقلش ميكني لطفا مثل همون تاپيك X 3 ترتيب عكسها رو بده. متشكر)

[color=darkblue]عکسها به گالری منتقل شد.
Raptor[/color]

[EBRAHIM 153]

[color=darkblue]با تشکر،به بخش هواپیماهای نظامی منتقل شد. این هواپیماها دیگر در نبرد های دیجیتال امروزی جایی ندارند و به پایان عمرشان رسیده اند،اما با اینحال هنوز هم قابلیت پروازی فوقالعاده ای دارند.
(نمیدونم چرا یه سری مقالات هستند که عجیب،ازشان در سایت نداریم،مثل همین تاپیک و یا میراژ 3 !)[/color]

[Blaze 90]

ميراژ 3 رو كه تو بخش هواپيماهاي نظامي ديدم.
مقاله بدي نبود.

از بابت عكسها ممنون لطف كردي.

[Phantom3 61]

تشکر بلز جان. تو زمان جنگ بیشتر بمباران های شیمیایی کار این و فلاگر بوده . یه فیلم هم تو یوتیوب بود که نشون می داد تامکت ما قبل از بمباران شیمیایی این پرنده نحس رو به زیر کشیده.خیلی کیف کردم

[Blaze 90]

[quote]تشکر بلز جان. تو زمان جنگ بیشتر بمباران های شیمیایی کار این و فلاگر بوده . یه فیلم هم تو یوتیوب بود که نشون می داد تامکت ما قبل از بمباران شیمیایی این پرنده نحس رو به زیر کشیده.خیلی کیف کردم [/quote]


خواهش ميكنم.
آره اين بيشرف ها و اون ميگ 21 ها هم بيكار نبودند! (البته به درد ديگه اي هم نمي خوردند. . . . زورشون حتي به تايگر هام نميرسيد ميرفتند عقدشون رو رو مردم غير نظامي خالي ميكردند . . . خدا ازشون نگذره
اون كليپ رو منم ديدم . . . آره كلي حال داد

[EBRAHIM 153]

[color=darkblue]خوب تازگی ها ایجاد شده،منظورم هم میراژ3 نبود،(بادم نمیاد ولی یه میراژی بود ،فکر کنم 2000)
واقعا هواپیمای ضعیفی است،حتی فکر کنم در برابر موشک های دوشپرتاب هم توان مقاومت نداشته باشد.خوب لینک بذارید ما هم ببینیم!
[/color]

[Blaze 90]

فكر كنم ميراژ 5 رو ميگي درسته؟

اونم ماله قبله من كه لينكش رو ندارم مگر اينكه اين داداشمون فانتوم داشته باشه. مسدود كه هست اما كار كه نشد نداره!

[RezaKiani 1,907]

اگه به جنگهای هوایی علاقه دارید اینجا رو هم نیگاه کنید:

http://www.military.ir/modules.php?name=Forums&file=viewtopic&t=4996&start=0&postdays=0&postorder=asc&highlight=

شرح درگیری فیترهای لیبیه با تامتکتهای آمریکایی. در حقیقت اولین شکار تامکتهای نیروی دریایی آمریکا همین دوتا فیتر بودند.

[Blaze 90]

ديدمش كياني جان خيلي جالب بود البته با ترجمه بچه ها خيلي باحالترم شد.
البته من قبلا نسخه زبون اصليش رو شنيده بودم.
ولي يك مسئله خيلي برام جالب بود اونم گيج بازي آواكس همراه با بي دست وپا بودن خلبان ليبيايي و از همه بدتر اين دست اون دست كردن فرماندهي ناو براي صدور مجوز شليك!
اگه خلبانهاي تامكتها ميخواستن منتظر دستور ناو بشن حالا استخوانهاشون هم پوسيده بود!

[reza4087 2,036]

[url=http://gallery.military.ir/albums/userpics/1%7E86.jpg][img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/thumb_1%7E86.jpg[/img][/url]
[url=http://gallery.military.ir/albums/userpics/2%7E73.jpg][img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/thumb_2%7E73.jpg[/img][/url]
[url=http://gallery.military.ir/albums/userpics/3%7E70.jpg][img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/thumb_3%7E70.jpg[/img][/url]
[url=http://gallery.military.ir/albums/userpics/4%7E63.jpg][img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/thumb_4%7E63.jpg[/img][/url]
[url=http://gallery.military.ir/albums/userpics/5%7E56.jpg][img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/thumb_5%7E56.jpg[/img][/url]
[url=http://gallery.military.ir/albums/userpics/6%7E47.jpg][img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/thumb_6%7E47.jpg[/img][/url]
[url=http://gallery.military.ir/albums/userpics/7%7E42.jpg][img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/thumb_7%7E42.jpg[/img][/url]
[url=http://gallery.military.ir/albums/userpics/8%7E31.jpg][img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/thumb_8%7E31.jpg[/img][/url]
[url=http://gallery.military.ir/albums/userpics/9%7E30.jpg][img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/thumb_9%7E30.jpg[/img][/url]
[url=http://gallery.military.ir/albums/userpics/10%7E29.jpg][img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/thumb_10%7E29.jpg[/img][/url]

[shovalie_siyah 49]

سلام
ممنون از عکس ها اطلاعات مفیدی بود

[Phantom3 61]

Raptor جان. اون فیلمه رو من قبل از شیلتر یو تیوب دانلودد کردم .متاسفانه لینکشم ندارم.

[RezaKiani 1,907]

بلیز خان ظاهرا آمریکایی ها فکر نمی کردند که درگیری جدی بشه. احتمالا تو این فکر بودن که اومدن یه پیک نیکی چیزی!!!