پرسپولیس اولین ناو فلزی ایران

[RezaKiani 1,949]

پس از سقوط امپراطوری ساسانی به دست اعراب مسلمان، ایرانیان تا قرنها سیادت دریایی خود را در خلیج فارس و دریای عمان از دست دادند. باوجود روی کار آمدن حکومتهای ایرانی ،مانند آل بویه و طاهریان، تا زمان صفویه هیچ فرمانروایی به فکر زنده کردن مجدد این اقتدار نیافتاد. این ضعف سبب شد که در زمان صفویه استعمارگران پرتغالی به راحتی بنادر و جزایرمهم خلیج فارس را اشغال کنند. شاه عباس اول برای بازپس گیری این جزایر از ناوگان کمپانی هندشرقی کمک گرفت ولی خودش هیچگاه به صرف تأسیس یک نیروی دریایی مقتدرنیفتاد.

پس از اخراج پرتغالیها از خلیج فارس، کنترل خلیج فارس در دستان امپراطوری بریتانیا قرارگرفت. در زمان نادرشاه ،و با تأکید وی، یک نیروی دریایی مقتدر تشکیل شد که تقریبا توانست تمام سواحل و جزایر خلیج فارس و حتی کشور عمان امروزی را به فرمانبرداری از ایران وادارکند اما پس از مرگ نادر این ناوگان نیز به دست فراموشی سپرده شد و خلیج فارس دوباره به حیاط خلوت بریتانیا تبدیل شد.

در دوران قاجاریه جنگهای زمینی توجه پادشاهان این سلسله را به خود جلب کرده بود و از توسعه نیروی دریایی بازمی داشت. اولین بار فتحلی شاه بود که به فکر ایجاد یک ناوگان نظامی افتاد و بدین منظور قراردادی با انگلیسیها امضا کرد که طبق آن خرید هرگونه شناور نظامی باید از آن کشور صورت می گرفت. اما امپراطوری بریتانیا ،که اقتدار دریایی ایران را به ضرر منافع خود در هندوستان می دانست، همواره در راه انجام این قرارداد مانع تراشی می کرد.
پس از گذشت سالها و درزمان ناصرالدین شاه دستوری به سفرای ایران در لندن و استانبول داده شد تا برای خرید کشتی جنگی از یکی از کشورهای اروپایی اقدام شود. اما کوششهای ایران برای دستیابی به ناوجنگی از حرف فراترنرفت.

در سال 1865 ناصرالدین شاه دوباره از سفیر بریتانیا تقاضای خرید کشتی جنگی کرد که باز هم با مخالفت دولت بریتانیا روبروشد. 15 سال بعد ناصرالدین شاه با یک شرکت آلمانی جهت خرید کشتی جنگی وارد مذاکره شد و در نتیجه 2 ناوچه سبک تمام فلزی برای خدمت در بنادر خلیج فارس از آلمان خریداری شد. این شناورها در بندر "برمن هاون" ساخته شدند و پس از رسیدن به آبهای ایران "پرسپولیس" و "شوش" نام گرفتند. پرسپولیس مأمور مراقبت از بنادر خلیج فارس شد و شوش به حمل مسافر در کارون مشغول شد.

پرسپولیس در سال 1883 با ظرفیت 600 تن ساخته شد و به زره فولادی مجهز شده بود. این شناور در زمان خود یک ناو کاملا مدرن به حساب می آمد. موتور این شناور 450 اسب بخار قدرت داشت و می توانست پرسپولیس را به سرعت 10 گره دریایی برساند. سلاح های این ناوچه عبارت بودند از 4 قبضه توپ 70 میلیمتری ساخت کروپ و 2 قبضه توپ برنجی. پرسپولیس دارای یک کابین سلطنتی در زیر عرشه بود که برای پذیرایی از شخصیتهای سیاسی و نظامی بکاربرده می شد.

در سال 1888 و در طی شورش چابهار پرسپولیس به این منطقه اعزام شد. در آن زمان پرسنل پرسپولیس عبارت بودند از 4 افسر آلمانی و 40 ملوان. در سال 1316 ه.ق حاکم وقت بوشهر ،احمدخان، برای خارج کردن بندر لنگه از دست اعراب از پرسپولیس استفاده کرد و به درجه دریابیگی مفتخر شد.

ناخدای آلمانی پرسپولیس پس از 11 سال خدمت مرخص شد و کشتی ،با کمک مهندسین هندی، تحت فرمان یک ناخدای ایرانی قرار گرفت. نخستین ناخدای ایرانی این کشتی "ابراهیم دریایی" نام داشت و پس از او فرماندهی پرسپولیس به "عباس دریانورد" رسید.

در آن زمان حقوق سالانه خدمه کشتی عبارت بود از:
فرمانده 100 تومان
افسر 50 تومان
مکانیک 20 تومان
ملوان 10-15 تومان

پس از مدتی این تنها شناور رزمی ایران از چشمها افتاد. حکومت قاجاریه رو به فروپاشی بود و با فروپاشی این حکومت پرسپولیس از چشمها افتاد و فرسایش تدریجی آن آغازشد. پرسپولیس ،که در حقیقت به هیچ عملیات نظامی اعزام نمی شد، در ساحل جزیره نگین ،نزدیک بندر بوشهر، به گل نشست و کم کم شروع به زنگ زدن کرد.

در آبان سال 1385 پرسنل منطقه دوم نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی توانستند پس از 65 روز کار بی وقفه و طاقت فرسا پرسپولیس را از آب خارج کنند. بنا به گفته دریادار دوم حسین اشراقی قرار است که پرسپولیس به موزه در حال ساخت دریانوردی در "سبزآباد" منتقل شود. امید است که این اولین ناو تمام فلزی نیروی دریایی ایران پس از بازسازی هرچه زودتر به بازدید علاقمندان گذاشته شود.

نویسنده:رضاکیانی موحد
منبع:ماهنامه جنگ افزار شماره 59

[worior 25,964]

سلام ...


احتمالا ناتوانی در ساختن ورق ! جوش دادن و ساخت پرچ های چکشی ! و مهندسی سازه های با دوام فلزی در آب و خیلی موارد دیگه مشکلات فنی اون دوران به حساب می اومده ... که مگی ناشی از عقب موندگی های فاحش و پیشرفتهای سریع غرب در این زمینه ها بودند ...
رضا جان وضعیت نیروی دریایی ترکیه اون دوران رو چطور میبینید ...


با تشکر منتقل شد ...

[RezaKiani 1,949]

کشور عثمانی در اون زمان یکی از قوی ترین نیروی دریایی ها در جهان رو داشته واز نظر تعداد نبردناوهای بزرگ حتی در اواخر قرن نوزدهم به مقام سوم-چهارمی در جهان رسیده بوده. در کل به دلیل اینکه عثمانی فکر می کرده که ممکنه از رقبای اروپایی اش عقب بیفته(مخصوصا در دریایی سیاه از روسها) به نیروی دریایی خیلی بها می داده اند. یادت باشه که عثمانی در حقیقت ادامه امپراطوری بیزانسه و بیزانس همیشه یکی از قدرتهای مطرح دریایی در سطح دریای مدیترانه بوده.

[MOHAMMAD 6,333]

آقا رضا ممنون
عکسهاش رو هم بذار. لطفا
ضمنا مقالاتت توی مجله جنگ افزار رو بعد از چاپ مجله سریعتر بذار تو سایت دوستان حالشو ببرن
ما هم یه کم بیشتر چیز یاد بگیریم.

[armani 2,666]

سلام

خبر جالب توجهي بود. حكايت پرسپوليس رو خونديم ولي سرانجام شوش به كجا رسيد؟

[SUPERASSAULT 14]

مقاله ي جالب و دلگيري بود .
چرا نبايد بعد از بيشتر از 2000 سال از بزرگترين حمله ي دريايي توسط خشايار شاه به يونان ما تو قرن 19 ميلادي هنوز دنبال پاچه خواري از دولتهاي غربي باشيم...؟

[Shabro 2,418]

[img]http://heritage.chn.ir/manage/photo/37732-120500.JPG[/img]

[img]http://server33.irna.com/filesystem/86/10/18/833012-27-12.jpg[/img]
چيز زيادي ازش نمونده

[RezaKiani 1,949]

خداپدرتو بیامرزه
توی بایگانی ام کلی دنبال عکسش گشتم پیداش نکردم.

مهم نیس که چیزی ازش مونده یا نه. مهم اینه که سوابق قضیه رو مردم بدونند. اگه یه خورده همت باشه می تونند بعدا سرفصت از روش یه ماکت خوشگل درست کنند
به خاطر عکس دستت دردنکنه. از شرمندگی نجاتمون دادی.