اچ.ام.اس ویکتوری HMS Victoryقدیمی ترین شناور رزمی درخدمت

[RezaKiani 1,916]

آغاز ساختمان

در دسامبر 1758 نیروی دریایی سلطنتی قراردادی با کارخانه کشتی سازی "چاتهام" منعقد کرد که بر اساس آن چاتهام متعهد شد تا برای ساخت سری جدیدی از ناوهای جنگی درجه یک برای این نیرو حوضچه ای جدید بسازد. در طی قرن هجدهم نیروی دریایی سلطنتی تنها 10 فروند ناو در این ابعاد به خدمت گرفت و این سفارش در آن زمان رویدادی نامعمول بود. در آن دوران نیروی دریایی بریتانیا ترجیح می داد که تعداد بیشتری ناوهای کوچک با قدرت مانور بالا داشته باشد تا اینکه تعداد محدودی از ناوهای بزرگ جنگی داشته باشد. آنها تنها دو ناو دیگر از همین رده در دست ساخت داشتند.

نقشه ها در ژوئن 1759 به دست کارخانه سازنده رسید. ناو جدید بر اساس نقشه های ناو "رویال جرج" طراحی شده بود. ساختمان ناو اخیر نیز در سال 1756 در کشتی سازی "وولویچ" آغازشده بود و طراح کشتی "سرتوماس اسلید" نام داشت. ویکتوری به صورت رسمی برای حمل 100 قبضه توپ طراحی شد اما در عمل توپهای آن بین 104 تا 106 قبضه متغیربود.

ساختمان کشتی در روز 23 جولای 1759 آغازشد و در سال 1760 نام کشتی انتخاب شد. نام "پیروزی" از آن رو برای کشتی جدید انتخاب شد که سال 1759 سال پیروزی نام گرفته بود. در این سال جنگهای 7 ساله، جنگ کبک و میندن و نبردهای دریایی لاگوس و خلیج کیبرون به پیروزی رسیده بودند.

کار بر روی ساختمان کشتی برای مدتی متوقف شد تا آنکه در نهایت در روز 7 می 1765 "اچ ام اس ویکتوری" به آب انداخته شد. هزینه تمام شده ویکتوری برای نیروی دریایی سلطنتی 63176 پوند و 3 شلینگ (50 میلیون پوند به قیمت امروز) بود و در ساخت آن 6000 تنه درخت بکارگرفته شد.

چون در آن زمان نیاز عملیاتی به ویکتوری وجود نداشت آن را به صورت ذخیره درآوردند تا 13 سال بعد که فرانسه به جنگهای استقلال آمریکا پیوست.

در مارس 1778 "جان لیندسی" به عنوان اولین ناخدای ویکتوری منصوب شد اما یک ماه بعد او را به عنوان ناخدا به ناو "پرنس جورج" منتقل کردند. علت این انتقال این بود که دریاسالار پرافتخار انگلیسی ،آگوستوس کپل(Augustus Keppel) ، تصمیم گرفت که ناو ویکتوری را به عنوان کشتی سرفرماندهی ناوگان خود دراختیار بگیرد. بدین ترتیب در می 1778 ویکتوری درحالی ناوسرفرماندهی دریاسالار کپل شد که دریابان "جان کمپبل" به عنوان ناخدا اول و ناخدا "جوناتان فالکنور" به عنوان ناخدا دوم ویکتوری برگزیده شدند.

اولین نبرد اوشانت

کپل به همراه 30 فروند کشتی جنگی در روز 9 جولای 1778 از "اسپیتهد" لنگر کشید و 2 هفته بعد در 160 کیلومتری غرب اوشانت به یک ناوگان فرانسوی به استعداد 29 فروند ناو جنگی برخورد کرد. دریاسالار فرانسوی ابتدا از نبرد طفره رفت ولی در انتها به دلیل شرایط جوی نامناسب ناچار شد که با ناوگان بریتانیا مصاف دهد.

در این هنگام دو فروند از کشتی های فرانسوی فرارکردند و سپس هر دو ناوگان در برابر هم قرارگرفتند. کشتی های بریتانیایی کمابیش در یک خط بودند اما کشتی های فرانسوی در اغتشاش بوده و آرایش منظمی نداشتند. به هرحال، فرانسوی ها سعی کردند تا با آتش کشتی های جلودارشان راه را بازکرده و از خط انگلیسی ها عبورکنند. در حدود ظهر بود که ویکتوری بر روی ناو "برتاژن" آتش گشود. برتاژن دارای 110 توپ بود و ناو "ویله ده پاریس" با 90 توپ آن را دنبال می کرد. کشتی طلایه دار بریتانیا با اندکی خسارت از خطر جست اما "سر هیو پالیسر" که با کشتی هایش از پشت می آمد بیشتر آسیب دیده بود. کپل فرمان تعقیب فرانسوی ها را صادرکرد اما پالیسر امتناع کرد و فرصت پیروزی از دست رفت.

دومین نبرد اوشانت

ویکتوری در سال 1781 ناوسرفرماندهی دریاسالار "ریچارد کمپنفلت "(Richard Kempenfelt) بود و ناخدا "هنری کرامول" هدایت آن را در دست داشت. در روز دوم دسامبر ویکتوری به همراه 17 فروند ناو دیگر به راه افتاد تا یک کاروان دریایی فرانسه را ،که قرار بود در روز 10 دسامبر از "برست" حرکت کند، رهگیری کند. ناوگان بریتانیایی شامل 11 فروند ناو جنگی بزرگ، 1 فروند ناو 50 توپی مستعمل و 5 فروند ناوچه بادبانی بود. دریاسالار انگلیسی از یادبرده بود که کاروان فرانسوی به وسیله 21 فروند ناو جنگی بزرگ حفاظت می شود و زمانی که در روز 12 دسامبر به کشتی های فرانسوی رسید دستور تعقیب آنها را صادرکرد. هنگامی که کمپنفلت پی برد که فرانسوی ها در تعداد دست بالا را دارند با تسخیر 15 فروند کشتی بادبانی خود را راضی کرد. فرانسوی ها در اثر یک تندباد شدید پراکنده شدند و به ناچار به پایگاه خود بازگشتند.

نبرد دماغه سنت وینسنت

در سال 1796 ناو ویکتوری کشتی سرفرماندهی دریاسالار سر "جان جرویس" شده بود و ناخدا "راجر کالدر" هدایت آن را برعهده داشت. در روز 18 ژانویه 1797 دریاسالار جرویس از "تاگوس" به راه افتاد و پس از اینکه 5 کشتی دیگر ناوگانش را تقویت کردند استعداد ناوگانش به 15 فروند کشتی بزرگ و 6 فروند ناوچه افزایش پیداکرد. در روز 14 فوریه یک ناوچه پرتغالی ،که فرمانده اش اسکاتلندی بود، به دریاسالار جرویس اطلاع داد که ناوگان اسپانیا به نزدیکی او رسیده است. جرویس به جستجوی ناوگان اسپانیا برخواست و نبرد دماغه سنت وینسنت به وقوع پیوست.

ناوگان اسپانیا سعی کرد تا از خط کشتی های جرویس عبورکند اما ناوگان انگلیس چنان آتش سهمگینی بر سر اسپانیایی ها ریختند که کشتی هایشان چون آبکش سوراخ سوراخ شدند. "هوراشیو نلسون" در این عملیات نقشی قاطع بازی کرد.

بازسازی

در فوریه 1798 ویکتوری به چاتهام بازگشت. چند ماه بعد ویکتوری را برای خدمت به عنوان کشتی جنگی نامناسب تشخیص دادند و دستور داده شد تا از آن به عنوان بیمارستان شناور استفاده شود.

در 8 اکتبر 1799 ناوسرفرماندهی "ایمپرگنیبل" پس از همراهی یک کاروان به بندر لیسبون غرق شد و وزارت دریاداری به علت کمبود ناوهای بزرگ تصمیم گرفت که ویکتوری را بازسازی کرده و دوباره به خدمت بازگرداند. در سال 1800 بازسازی ویکتوری با هزینه گزاف 70933 پوند آغازشد. کار بر روی ویکتوری در 11 آوریل 1803 به اتمام رسید و ویکتوری دوباره عازم شکار شد.

بلندای افتخار به همراه دریاسالارنلسون

در 16 می 1803 لرد"نلسون" پرچم فرماندهی خود را بر فراز دکل ویکتوری به اهتزاز درآورد. ویکتوری با هدایت "ساموئل ساتون" در روز 20 می به سمت دریای مدیترانه به راه افتاد. 3 روز بعد نلسون پرچم خود را به ناوچه سریعتر "آمپیون" منتقل کرد.

ساتون در روز 28 توانست یک ناوچه فرانسوی را به غنیمت بگیرد. او دو روز بعد به نلسون پیوست و پست خود را به ناخدای آمپیون "توماس مسترمن هاردی" سپرد.

ویکتوری در روز 4 آوریل 1805 از جزیره تورو درحالی عبورکرد که ناو "فوئب" خبرهایی از ناوگان فرانسه تحت فرمان "پیر-چارلز ویلنوو "(Pierre-Charles Villeneuve) برای نلسون آورد. فوئب گزارش کرد که ناوگان فرانسه توانسته از حلقه محاصره گذشته و بندر تولون را به سمت جبل الطارق ترک کند. زمانی که نلسون به سمت سیسیل به راه افتاد تا با ناوگان فرانسه در مصر مصاف دهد ویلنوو سعی می کرد که با وارد شدن به بندر"قادس" با ناوگان اسپانیا الحاق کند.

در روز 7می 1805 نلسون به جبل الطارق رسید و اولین اخبار قطعی را از وضعیت دشمن دریافت کرد. 3 روز بعد ناوگان بریتانیا در یکی از بنادر پرتغال تجدید آذوغه کرد و به سمت غرب بادبان برافراشت. در این زمان ناوگان نلسون شامل 10 فروند ناو بزرگ و 3 فروند ناوچه کوچکتر بود. نلسون تصمیم داشت ناوگان مشترک فرانسه-اسپانیا را ،که استعداد آن به 17 فروند کشتی جنگی می رسید، تعقیب کند.

ناوگان دشمن در روز 22 جولای در یک نبرد با ناوگان "سر رابرت کالدر" درگیر شد. این نبرد پیروزی قطعی برای بریتانیا در بر نداشت اما ناوگان مشترک ناگزیر شد تا 3 فروند کشتی و تعداد زیادی زخمی را در بندر "ویگو" برجای گذاشته و فرار کند. ناوگان کالدر در روز چهاردهم و ناوگان نلسون در روز 15 آگوست به ناوگان دریاسالار "کورن والیس "( Admiral Cornwallis) پیوستند. نلسون راه خود را به سمت بریتانیا ادامه داد و کورن والیس تعدادی از کشتی هایش را به کالدر واگذارکرد تا به جستجوی ناوگان فرانسه-اسپانیا ادامه دهد. در روز 28 سپتامبر لرد نلسون در قادس به ناوگان "کولینگ وود" پیوست درحالیکه حضور او کاملا مخفی نگه داشته شده بود.

در روز 19 اکتبر به دریاسالار ویلنوو خبررسید که باید پست فرماندهی خود را پس بدهد. او کشتی هایش را روانه دریاکرد و ابتدا به سمت مدیترانه حرکت کرد اما کمی بعد پشیمان شد و به سوی ناوگان بریتانیا بازگشت. نلسون از قبل خود را برای رویارویی با ناوگان دشمن آماده کرده بود. او تصمیم گرفت تا با 2 یا 3 ستون مستقیما به سمت ناوسرفرماندهی دشمن حمله کند تا آرایش ناوگان دشمن را قبل از سر رسیدن کمک طلایه دارانش بهم بریزد. 5 ساعت پس از آخرین علامت نلسون، ناوهای بریتانیایی با استفاده از باد موافق در دو ستون به ناوهای دشمن نزدیک شدند. 25 دقیقه بعد ویکتوری بین دو ناو دشمن قرار داشت و به آنها شلیک می کرد. کمی بعد نلسون تیرخورد و در ساعت 4.5 جان سپرد ولی نبرد ترافالگار در نهایت با پیروزی شگفت انگیز نلسون همراه شد. ناوگان مشترک فرانسه و اسپانیا 1 فروند کشتی خود را از دست داد و 21 فروند کشتی آن به همراه 7000 خدمه به غنیمت گرفته شدند. تلفات ویکتوری عبارت بود از 57 کشته و 102 زخمی. پیروزی در ترافالگار قاطع ترین پیروزی نیروی دریایی سلطنتی بریتانیا تا به امروز بوده است.

[img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/606px-Trafalgar_1200hr_svg.png[/img]
نبرد ترافالگار؛مسیرحمله کشتی های بریتانیایی با رنگ قرمز و مسیر حرکت ناوگان مشترک فرانسه و اسپانیا با رنگ آبی مشخص شده است.

دکل اصلی ویکتوری در نبرد ترافالگار مورد اصابت بیش از 90 گلوله توپ قرارگرفت. پس از بازسازی این دکل با یک دکل نو عوض شد و دکل اصلی اکنون در موزه نیروی دریایی سلطنتی قراردارد.

پس از ترافالگار

ویکتوری پس از پایان نبرد جسد نلسون را به وطن بازگرداند. پس از نلسون بسیاری از دریاسالارهای بریتانیایی این کشتی را به عنوان ناوسرفرماندهی خود انتخاب کردند و این ناو تا کنون بر روی عرشه خود پذیرای فرماندهی بیش از 90 دریابان و دریاسالار بوده است. در حال حاضر دریابان "آدریان جونز" پرچم فرماندهی خود را بر دکل ویکتوری برافراشته است.

در سال 1889 ویکتوری را به مدرسه نیروی دریایی در "تلگرافی" فرستادند. این مدرسه در سال 1906 به جای دیگری منتقل شد و ویکتوری در لنگرگاه رو به ویرانی گذاشت. در سال 1922 دولت بریتانیا تحت فشار افکار عمومی تصمیم به بازسازی ویکتوری گرفت و آن را به بندر پورتسموث انتقال داد و بازسازی آن را آغازکرد.

در دوران جنگ جهانی دوم بمباران هوایی آلمانها به ویکتوری آسیب رساند اما پس از پایان جنگ ویکتوری دوباره به صورت گسترده ای بازسازی شد. در جشن سالگرد نبرد ترافالگار در سال 2005 ویکتوری درست به سیمای زمانی که ناوسرفرماندهی دریاسالارنلسون بود به نمایش گذاشته شد.

امروز

اچ.ام.اس ویکتوری اولین نبردناو بادبانی نیروی دریایی سلطنتی است که بین سالهای 1759 و 1765 ساخته شد. در حال حاضر این کشتی قدیمی ترین کشتی جنگی در حال خدمت در تمامی جهان می باشد. ویکتوری امروز در حوضچه خشک بندر پورتسموث قرار دارد و از آن به عنوان موزه استفاده می شود. سالانه در حدود 350000 نفر از علاقمندان به بازدید ویکتوری می روند.

اگرچه ویکتوری ارزش تاریخی دارد و یک ناو جنگی واقعی محسوب نمی شود اما از نظر اداری هنوز هم ناوسرفرماندهی لرد دوم دریاداری محسوب می شود. ناو آمریکایی "کونستیتوشن" 30 سال پس از ویکتوری به آب انداخته شد و امروزه قدیمی ترین ناو در خدمت دنیا است که هنوز شناور می باشد.

اچ ام اس ویکتوری----------------------------------------- مشخصات
تاریخ سفارش-------------------------------------------- 14 جولای 1758
سازنده--------------------------------------------------- کشتی سازی چاتهام
تاریخ شروع پروژه--------------------------------------------- 23 جولای 1759
تاریخ به آب انداختن-------------------------------------- 7 می 1765
تاریخ به خدمت گرفته شدن---------------------------------- 1778
وضعیت خدمتی------------------------------------------------- فعال، ذخیره
وزن کامل------------------------------------------------------- 3500 تن
طول------------------------------------------------------------ 69.3 متر
عرض------------------------------------------------------------ 15.8متر
آبخور----------------------------------------------------------- 8.8 متر
پیشرانه-------------------------------------------------------- بادبان به مساحت 5440 متر مربع ؛3دکل اصلی
ارتفاع از بالای دکل تا سطح آب----------------------------------- 62.5 متر
سرعت--------------------------------------------------------- 8-9 گره دریایی
برد----------------------------------------------------------------؟؟
خدمه------------------------------------------------------------ 850 نفر
زره -------------------------------------------------------------ندارد
تسلیحات(در نبرد ترافالگار):
عرشه توپخانه:30 قبضه توپ بلوم فیلد 32 پاوندی؛
عرشه میانی:28 قبضه توپ 24 پاوندی؛
عرشه فوقانی:30 قبضه توپ 12 پاوندی
عرشه عقب: 12 قبضه توپ 12 پاوندی
عرشه جلو: 2 قبضه توپ 12 پاوندی+2 قبضه توپ 68 پاوندی

افتخارات:شرکت در نبردهای اول و دوم اوشانت (1778و 1781)؛ نبرد دماغه سنت وینسنت(1796)؛ نبرد ترافالگار(1805)


منبع :ماهنامه جنگ افزار
مترجم:رضا کیانی موحد

[img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/497px-HMS_Victory_1884.jpg[/img]

[img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/800px-HMSVictory.jpg[/img]

[img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/800px-HMSVictory2.jpg[/img]

[url=http://gallery.military.ir/albums/userpics/800px-Victory_starboard.JPG][img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/thumb_800px-Victory_starboard.JPG[/img][/url]

[url=http://gallery.military.ir/albums/userpics/Hms_victory.jpg][img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/thumb_Hms_victory.jpg[/img][/url]

[url=http://gallery.military.ir/albums/userpics/450px-HMS_Victory_68lb_Carronade.png][img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/thumb_450px-HMS_Victory_68lb_Carronade.png[/img][/url]

[url=http://gallery.military.ir/albums/userpics/450px-HMS_Victory_Gun_Deck.png][img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/thumb_450px-HMS_Victory_Gun_Deck.png[/img][/url]

[call-of-duty 245]

خیلی جالبه! بعد از این همه سال مثل روز اول نو هست!

[hamed_713 242]

بسيار عالي بود و لذت بردم.با تشكر از آقاي کیانی موحد

نكته اي كه توجه من رو در اين مقاله به خودش جلب كرد اصرار و فشارمردم براي بازسازي اين كشتي جنگي بود كه نشان از تعصب مردم نسبت به مواردي است كه به آن افتخار مي كنند.يا براي آنها افتخار آفريده. در واقع يك كشتي كه سالهاي سال از عمر آن مي گذرد به يك نماد و سنبل براي مردم تبديل شده و سعي درحفظ آن براي هميشه دارند.

جا دارد كه ما هم نسبت به افتخار آفريني ها توجه بيشتري داشته و با ايجاد نمادهايي سعي در حفظ رشادتهاي جوانان اين مرز و بوم در همه عرصه هاي مجاهدت علمي و عملي داشته باشيم.(ضمن اينكه افتخار آفرينيهاي آنها در جهت بسط استعمار و تسلط به دنيا صورت گرفته و افتخارات ما براي حفظ ارزشهاي انساني و الهي صورت گرفته).

[RezaKiani 1,916]

دقیقا زدی تو خال آقا حامد!
قضیه اینه که خیلی از میراثهای افتخارآمیز ما به فراموشی سپرده شده. یه مثال می زنم بقیه اش رو خودتون حساب کنید. بعد از شکست ایران از روسیه در جنگهای دوم ایران و روس عباس میرزا 3 بار پشت سر هم قوای اعزامی عثمانی رو در هم کوبید و در سه جنگ متوالی اونها رو شکست داد ولی از این 3 پیروزی هیج کجا ذکری به میان نمیاد. نه در کتابهای درسی و نه.....
بقیه جنگها هم همین طور. توی فرانسه آثار بجامانده از دیوار آتلانتیک رو کاملا حفظ کردند تا مردم بیان و بازدید کنند ولی ما اینهمه جنگ تاریخی داشتیم. هیچی به هیچی!!!!

[SAEID 2,832]

خسته نباشید جناب کیانی زحمت کشیدید.

حفظ این ناو انگلیسیها برایشان یک نماد است از تاریخ خودشان و کودکانشان را با این تاریخ بزرگ میکنند. اما در ایران متاسفانه اهمیتی به تاریخ داده نمیشود جز در شنیدن و از گوش به در کردن یا انگشت گذاشتن بر لکه های سیاه و بزرگنمایی آنها.

اگر منصفانه به تاریخ بنگریم ما ایران امروز را مدیون شخص آغا محمد خان قاجار هستیم که عمری را در جنگ سپری کرد تا ایران تجزیه شده را مجددا یکپارچه سازد که متاسفانه بر اثر نداشتن فرزند و رسیدن حکومت به برادر زاده بی لیاقتش و ادامه سلسله قاجار این زحمات از بین رفت. آغا محمد خان هنوز فرصت نکرده بود که سرزمینهای آسیای میانه ایرانی را به خاک کشور الحاق کند که ترور شد.

در نقشه زیر که به سال 1814 (بعد از جنگ اول ایران و روس و جدایی گرجستان و بخشی از قفقاز از ایران) نتیجه زحمات آغا محمد خان را مشاهده میکنیم که ترور ناجوانمردانه وی مجال تکمیل نقشه ایران در مناطق ترکمنستان و الحاق نواحی تاریخی چون خوارزم را نداد.

[url="http://gallery.military.ir/albums/userpics/iran1814.jpg"][img]http://gallery.military.ir/albums/userpics/thumb_iran1814.jpg[/img][/url]