احتمالاً در ترجمه متن مشکلی پیش اومده ، عراق خریدار تعدادی از این جنگنده بود نه ایران.

متاسفانه عکس با کیفیتی از کاکپیت وجود نداره که بتونیم کنترل پنل و نشانگرها رو درست ببینیم و متوجه بشیم که میزان تغییرات در چه اندازه هستش.تجهیزاتی که نمایش داده شده مثل تکن ، IFF ، کامپیوتر محاسبات بالستیک، ایردیتا و مدیریت تسلیحات چیزایین که به صورت فابریک روی تایگر نصب هستن.حالا باید دید با این سیستم یکپارچه جدید از همون زیرسامانه ها استفاده شده یا خیر.تا به اینجای کار کامپیوتر مرکزی ، رادار ، چف و فلر و RWR تجهیزات جدیدی هستن. یک هواپیمای آموزشی رزمی برای کشوری مثل ایران میتونه مشخصات زیر رو داشته باشه.. مورچه خورت در فاصله چند کیلومتری باند پروازی هسا در شاهین شهر هستش.

اگر هدف این پروژه و پروژه های قبلیش مثل آذرخش و صاعقه رسیدن به توان ساخت 100 درصد یک F-5 و تولید اون باشه غلطه ، اما اگر هدف بالابردن سطح دانش باشه و این چیزایی هم که نمایش داده میشه صرفاً در حد یکی دو نمونه آزمایشی باقی بمونن و چیزایی هم که نوشتن در مورد تولید بدنه، موتور و.. درست باشه میشه گفت در صورت این که بودجه قابل قبولی صرف کرده باشن میشه توجیحش کرد.با توجه به محدودیت های کشوری مثل ایران بهترین کار اینه که تمامی پروژه های موازی تعطیل بشن و روی یک پروژه به صورت متمرکز کار بشه و پس از کسب تجربه ، مجموعه دانش به دست اومده صرف توسعه یک پلفت فرم جدید در حد و اندازه Yak-130 یا T-50 (از لحاظ کاربری و وزن) بشه که خب اینم بدون وجود یک یا چند شریک خارجی تقریباً غیر ممکنه.اما اتفاقی که امروز افتاد بدون شک یه شوآف بیشتر نبود و این که رئیس جمهور یک کشور بره و از یک همچین چیزی رونمایی کنه خودش گویای همه چیز هست.آقا هیچ ایرادی نداره اگر وزیردفاع بیاد از یک اف-5 به روز رسانی شده رونمایی کنه و اعلام کنه بقیه رو هم به این استاندارد میرسونیم یا حتی تولیدش میکنیم. در خصوص اون چیزی هم که رونمایی کردن ؛ اولاً ساخت یک همچین HUD جداً جای تقدیر داره و هم از لحاظ به روز بودن (با توجه به کنترل پنل) مشابه هیچ کدوم از نمونه های موجود در کشور نیست.هر چند بهتر بود که نمایشگر DED رو در اندازه کوچک تر و در نقطه دیگه ای نصب میکردن تا مشکلی برای دید خلبان به وجود نیاد.تغییر دیگه ای که صورت گرفته نصب سه نمایشگر MFD هستش که باعث میشه نشه کاکپیت تایگر نهاجا رو با هیچکدوم از تایگرهای ارتقاء پیدا کرده مقایسه کرد.روند کار کاملاً مشخصه ، یک مدل نمایشگر داشتن و علاوه بر این که تجربه طراحی چینیش داخلی کاکپیت رو نداشتن قصد شوآف دیجیتال شدن کاکپیت رو هم اجرا کنن.اولاً که همون دو نمایشگر MFD در همین سایز هم برای تایگرهای ما که تغییر خاصی نداشتن کفایت میکنه ، دوماً اصولاً فلفسه MFD اینه که به وسیله پنل شما اطلاعات مختلفی رو توی یک صفحه نمایشگر ببینی و اینجوری کابین رو خلوت کنه نه این که برای هر دسته اطلاعاتی بیای یه نمایشگر جدا بزاری.نمایشگرهای دور موتور هم از لحاظ کیفیت چندان جالب به نظر نمیرسن. حالا از همه اینها گذشته ، حتی در صورت قبول بومی سازی بخش اعظمی از اف-5 ، رونمایی از یک هواپیمایی که تنها نکتش چند تا MFD باشه هیچ توجیحی نداره.

چند تا نکته داره این خبر ؛ اولاً که رسیدن به استعداد ده فروند تو یه مدت نسبتاً کم برای نیرویی مثل هوافضای سپاه که تقریباً تجربه خاصی در زمینه ایرفورس نداره جالبه.دوم این که احتمال قطع به یقین منبع قطعات ، تعمیر و آموزش فیترها خلبانان و پرسنل سوری هستن که پیش تر خبرهاشو داشتیم.چند وقت پیش فیلمی منتشر شد که حکایت از انتقال تعداد زیادی فیتر به صورت زمینی از نوژه داشت که نشون دهنده ادامه دار بودن این روند هست و احتمالاً هدف تشکیل یک گردان کامل در شیراز و در جوار فنسرها (در واقع چند متریشون) هستش.گذشته از منسوخ بودن این هواپیما، نفس عملیاتی کردنش حرکت مثبتیه چون فنسرها حال و روز خوبی ندارن.با توجه به وضعیت سوریه و عراق، تنها کاربردی که میشه برای این هواپیماها متصور شد پشتیبانی از نیروهای سپاه و مرزبانی در شرق و غرب هستش که احتمالاً به زودی لازم بشه ؛ فکر دیگه ای اگر در موردشون بشه تا حد زیادی خیالپردازیه.پاد نصب شده هم به نظر ساخت داخل میاد، متاسفانه حجم زیاد و یه خورده غیرایرودینامیکی برای فیتر داره اما همین که به این نتیجه رسیدن به جای نشانه گذار فابریک Klyon در دماغه از پاد استفاده کنن پیشرفت خوبیه. اگر نیروی هوایی سپاه بخواد واقعاً بخواد نقش یک ایرفورس گارد ملی رو داشته بهتره تمرکز بیشتری داشته باشه روی نقاط استقرارش (شیراز جای مناسبی برای این کار نیست)، بروز رسانی سوپرتوکانوها و ادامه روند آموزش و به کارگیری فیترها.اما اگر قراره این فیترها همون کارایی رو تو خلیج فارس بکنن که فراگ فوت با پردیتور کرد صرفاً هدر دادن سرمایه کشوره. این تیکه رو که دوستان بعضاً تمسخر کردن حقیقت داره: «در روزهایی که با حمله داعش ، شهرهای عراق به علت نبود نیروی هوایی یکی پس از دیگری سقوط می‌کرد، نیروی هوا فضای سپاه پاسداران در یک اقدام انقلابی 10 روزه به خلبانان عراقی هواپیمای سوخو ۲۵ آموزش و آنان را به جنگ با داعش گسیل کردند». خلبانای عراقی منظورشون خلبانان سابق فراگ فوت ارتش بعث عراق هستش که دوباره به خدمت فراخونده شدن.

حق با دوستان هستش ، بی دقتی از بنده بود؛ دوری از مطالعه و مباحث هست دیگر. جهت تکمیل بحث:

این برآمدگی ، ریلی هست که به وسیله اون موشک روی تامکت نصب میشه و در فینیکس هم وجود داره.

ما خودمون همچین چیزی نداریم در داخل کشور ، حفاظت شده ترین تاسیسات ما سایت غنی سازی نطنز هستش که برای مقابله با حملات کروز و مهمات دورایستا متکی بر خطوط آتش توپ های ضد هوایی (مستقر در سه طرف و کوه در پشت سایت) و حداکثر احتمالاً اسکای گارد یا سماوات و.. هستش که چون ما سیستم دفاع نزدیک مناسبی نداریم در کمیتی بالا و خطوط فشرده مستقر شدن.بنابراین اگر بحث بر سر سیستم باشه ابتدا باید تولید و در داخل کشور مستقر بشه.ما الان چهار گردان اس-300 و 16 آتش باری که چند میلیارد دلار هزینه شده برای خرید و آموزش پرسنلش الان در مقابل مهمات دورایستا نه تنها مشکل اوت نامبرشدن که هدف قرار گرفتن خودشون رو داره.بگذریم از نیروهای زمینی و دریاییمون. حقیقت تخلی که وجود داره اینه که در مقابل پدافند همیشه دست بالا با نیروی هوایی هستش.شاید بشه با انتقال یه سری سامانه ها و دام پهن کردن به اسرائیل خسارتی وارد کرد اما تجربه ثابت کرده این کار بیشتر ضررش به خود ما برمیگرده.از نظر نظامی بهترین کاری که میشه کرد اینه که فیتیله درگیری با اسرائیل رو فعلاً بکشن پایین.ما آمادگی جنگ در یه کشور خارجی اونم در همسایگی کسی که به نابودی تهدیدش میکنن رو نداریم.از اولش هم نداشتیم.شاید جنگ سوریه یه چیزایی رو بهمون یاد داد ولی این خیلی کمتر از اون چیزیه که باید یاد میگرفتن.اگه یاد میگرفتیم که حرف از زدن ایتام با اس-200 نمیزدیم.هر چیزی راه حل منطقی داره و نمیشه هیئتی همه چیز رو راه انداخت.

بعید میدونم.تصاویری که از سوله یا ساختمون هدف قرار گرفته منتشر شده نشون میده که حتی با مهمات عادی هم ساختمون قابل نفوذ و تخریب هستش و اون حجم از انفجار هم که کلیپش منتشر شد فکر میکنم یه هدف دیگه بود که مشخص بود انبار مهماته.

سرجنگی یه تیر GBU-39 نود کیلو بیشتر نیست و قدرت نفوذش هم در حدی نیست که بشه بهش گفت سنگر شکن مثل GBU-28.علاوه بر این هیچکدوم از عکسا ثابت کننده GBU-39 نیست.

برای پهپاد بله وجود یک سیستم الکترواپتیک مجهز به دید در شب واجب هستش البته امکان این که بدون استفاده از دید بشه با استفاده از سیستم های هدایتی مثل GPS / INS پهپاد رو در یک مسیر مشخص و از پیش شناسایی شده از لحاظ وضعیت و عوارض طبیعی پرواز داد وجود داره ولی خب نبود سیستم دید در شب باعث میشه امکان شناسایی یا هدفگیری وجود نداشته باشه و با توجه به این که فکر نمیکنم پهپادهای ما سیستم تعقیب عوارض زمینی داشته باشن احتمال سقوط بالاست.خیر شناسایی پهپاد توسط کنترلر رادار انجام شده و به یگان هلیکوپتری اعلام شده ، حالا این که کنترلر رادار زمینی بوده یا آواکس هنوز نمیدونیم. در خصوص اس 300 خب اینجا جای مناسبی برای بحث در موردش نیست.ان شالله تاپیک مرتبط. از لحاظ فنی و منطقی این روایت کاملاً امکان پذیر و قابل درکه.

بله پرواز شبانه بوده.گفته که پس از شلیک بهش دنبالش کردم تا مطمئن بشم توی منطقه مسکونی نمیفته و بعدش هلیکوپتر یانشاف (بلک هاوک های اسرائیلی) میره و بقایایی از پهپاد رو جمع میکنه تا مدل و نوع پهپاد رو شناسایی کنن.پرواز ساعت 4 و خورده ای صبح انجام شده و طبیعیه از زمان پرواز تا درگیری با پهپاد و این که بعدش بلک هاوک بیاد صبح میشه.بله در صورت وجود پهپاد پشتیبان امکان هدف قرار دادن لاشه وجود داره به شرطی که خود اون پهپاد رو نزنن.

مصاحبه سایت IAF با خلبان آپاچی که پهپاد ما رو زد.. A Positive Result It was a cold Saturday morning, and a crew of technicians and pilots from the 113th Squadron was on ready alert. Around 04:00 AM, the alarm sounded and the crew was called to action. A number of minutes later, the following voices sounded on the radio: "Tell us when the target has crossed the line", the air traffic controller said to the pilot. "It's crossed. I need your help", answered the pilot. "You are allowed to engage", confirmed the controller. The pilot replied: "Positive result on the target. It has exploded in the air". "We were in communication with the control center when the UAV was detected. I realized what and where it was and managed to make contact as soon as it got closer". "I made eye contact before it even entered Israel's territory", added Lt. Col. L'. "When it neared the border, we understood that it was indeed a UAV. We waited for it to cross the border. I was in communication with the IAF's Command Center in attempts to estimate where it would fall. As soon as it crossed the border, I was permitted to intercept". When Lt. Col. L’ was asked why the IAF chose the helicopter division for the mission, he replied: “The attack helicopter division has a variety of capabilities, such as detection and reconnaissance. The ‘Saraf’ helicopter can detect the target and transfer data in real-time”. “Our work didn’t end after the Iranian UAV interception”, revealed Lt. Col. L’. “We had a mission to follow the UAV's wreckage until it reaches the ground in order to ensure that there are no civilian casualties”. Lt. Col. L’s crew directed the “Yanshuf” (Blackhawk) helicopter in collection of the UAV's wreckage. “It was important to collect the wreckage quickly so that we could understand the type of UAV and whether or not it carried explosives” ارتش اسرائیل همیشه در زمینه تاکتیک های نظامی در خاورمیانه پیشرو بوده و جدیداً با آلرت آپاچی دورباره ثابتش کردن.هلیکوپتر مورد اشاره مدل لانگبو آپاچی بوده که رادارش توانایی جستجو و درگیری هوایی در برد نزدیک هم داره، به اضافه امکان حمل موشک های استینگر و یا استفاده از موشک های هدایت موج میلیمتری و لیزری و تاور پیشرفتش. تیمسار فعلاً نحوه چیدمان و استتار اس-300 هامون رو اصلاح بکنن مابقی رو ما قبول میکنیم.

زدن یک هدف با سرعت 100 کیلومتر و در حال پرواز یه کم عجیبه اما غیر ممکن نیست ، هلفایر بارها خودروهایی با سرعت بالا رو منهدم کرده و از این منظر نمیشه گفت یه پهپاد اونم از نوع بال پرنده هدف پرتحرکیه.علاوه بر این که زمان سوزش چندان اهمیت نداره و هلفایر تا زمانی که انرژی جنبشی لازم رو داره میشه مسیرش رو اصلاح کرد (اگر مدل لانگبو باشه که هنوز بهتر) ، تراجکتوری هم که قرار دادید مربوط به هلفایرهای زمین پایه هستش و در مدل های هواپرتاب مسیر بالستیکی وجود نداره.البته احتمال اسپایک هم هست ولی استینگر یا سایدویندر رو بعید میدونم. در خصوص شناسایی پهپاد هم علاوه بر همه احتمالاتی که وجود داره از آواکس و رهگیرها تا رادارهای زمینی و جستجوگر هواپیما ، فراموش نکنید که اگر آپاچی لانگبو باشه رادار AN/APG-78 توانایی شناسایی اهداف پرنده در فاصله نزدیک رو هم داره. به انگیزه طرفین کاری ندارم اما به خود پهپاد و هدایت کنندگانش نمیشه ایرادی گرفت ؛ مسلماً این پهپاد نه رادارگریزه و نه توانایی پنهانکاری آنچنانی داره اون هم در مقابل ارتش اسرائیل و از این منظر پروازش در ارتفاع پست عاقلانه به نظر میرسه و این که چقدر در پنهان کردن خودش از دید دشمن موفق بوده رو نمیشه تا زمانی که اطلاعات کامل از نحوه شناساییش و چگونگی روبرو شدنش با آپاچی (این که اتفاقی بوده یا به هلیکوپتر دستور داده شده یا حتی رادار یا تاور شناساییش کرده) داشت قضاوت کرد. فرضیه فریب نیست ، این خود فریبیه که ما انبوهی از حملات موفق نیروی هوایی اسرائیل رو در طی سالهای گذشته در سوریه و حتی همین روزهای اخیر که دامن بعضی از سامانه های پیشرفته مثل گریزلی یا بوک رو گرفته رو نادیده بگیریم و بگیم چون یه سوفا منهدم شده پس کل توان جنگ الکترونیک IAF میره زیر سوال.گذشته از این که هنوز از چند و چون سرنگونی سوفا اطلاعی نداریم که به چه صورت انجام شده ؛ آیا به خاطر شلیک انبوه بوده یا پای سامانه جدید یا حتی تاکتیک / تله جدیدی در میان بوده.اون چیزی که مشخصه سوفا جنگنده پیشرفته ایه و کسی در توانایی جنگال اون شکی نداره اما هیچوقت این به معنای این نیست که نمیشه هدف قرار دادش.هر چند این مسئله نه باعث قطع حملات اسرائیل میشه و نه سود خاصی به سوریها از نقطه نظر نظامی رسوند و صرفاً یه عامل روحیه بخش موقت خواهد بود.هر چند از اون منظری که من به قضایا نگاه میکنم به نظر ما و سوریها بیشتر ضربه خوردیم تا اسرائیل.

نشونه هايي از پيشرفتمون رو ميشه در تاكسى كردنش، ارابه فرود و كاكپيت ديد.همه نشون دهنده يه روال معمول و منطقى توسعه يه جنگندس.همين كه تونسته تاكسى كنه و طراحى بدنه تغيير كرده يعنى بيشتر از يه نمايشه و روش كار شده.در اين كه ما توانايي ساخت هواپيماى نسل پنجم رو نداريم و اين كه براى توسعه صنعت هوايي نبايد از نسل پنج شروع كرد و كاربرد قاهر نامشحصه شكى نيست اما خوشحالى من از اينه كه حتى در پروژه اى كه اشتباه تعريف شده هم باز نشونه هاى پيشرفت ديده ميشه.زمينه اشتباهه ولى روال و روند كار مثبته و بعدا ميشه ازش استفاده كرد.نکته جالبش نوشته Experimental روی بدنه بود. در ضمن ، به هیچ وجه ماک آپ نیست ، برایی دوستانی که شک دارن.

  تهدید شلیک موشک های دوش پرتاب از اطراف فرودگاه ها در زمان نشست و برخاست هواپیماها که کمترین میزان مانورپذیری رو دارن و بالطبع اهداف راحتی هستند در طی جنگ افغانستان در همه پایگاه ها یا مکان های استقرار نیروی هوایی شوروی مثل پایگاه هوایی بگرام کابل ، شیندند یا قندرهار وجود داشته و همونطور که در متن گفته شد اطراف این بیس ها توسط نیروهای پیاده و موتوریزه ارتش سرخ و افغانستان چند لایه امنیتی ایجاد شده بود ولی خب بعضاً مجاهدین موفق به نفوذ به این لایه ها میشدن یا محل تقرب جنگنده ها به سمت باند و در مجموع محل استقرار به مناطق مسکونی نزدیک بوده و باعث استتار و مخفی شدن لانچر می شد.این تهدید هنوز هم کاملاً وجود داره و برای مثال در سوریه هم چنین پوششی برای پایگاه حمیم در لاذقیه وجود داره و کلیپ هایی که در اوایل حضور نیروی هوایی روسیه منتشر شد نشون دهنده پرواز هلیکوپترهای میل Mi-24 و Mi-8 آلرت مسلح و گشت زنی اون ها در اطراف پایگاه بود.