سلام دوستان بخش هایی از مصاحبه سردار فرزادی‌پور فرمانده عملیات هوایی نیروی هوافضای سپاه را اینجا میزارم که نکات تازه ای داره : حضور داعش در عراق و سرعتی که آنها در تصرف شهرهای عراق داشتند، سبب شد دولت عراق از ایران برای مقابله با این تروریست‌ها درخواست کمک کند. وی افزود: در این خلال هم این نیاز در سپاه احساس شد که برای مهار تروریست‌ها از امکانات هوایی استفاده شود، محاصره بغداد و رسیدن تروریست‌ها به اماکن مذهبی شیعه که خط قرمز جمهوری اسلامی ایران بود، سبب شد ایران هواپیماهای سوخوی 25 خود را به عراق واگذار کند. این در حالی بود که آمریکایی‌ها از دادن جنگنده‌های خریداری شده از سوی عراق سر باز می‌زدند، لذا به سرعت هزینه‌ها از طرف عراق پرداخت شد و تیر ماه 93 این اتفاق افتاد. عراق آن زمان خلبان آماده نداشت و خلبان‌های ارتش عراق هم بیش از بیست سال بود که اصلاً پرواز نداشتند. لذا در یک دوره آموزشی ۱۰ روزه آنها را آماده پرواز کردیم و به سرعت خود این خلبان‌ها با سوخوی 25 پرواز کردند. بنای ما این نبود که خلبانان خودمان در عراق عملیات کنند. فرمانده عملیات هوایی نیروی هوافضای سپاه با بیان اینکه تا امروز بحث مستشاری ما برای نیروی هوایی عراق در این حوزه ادامه دارد، گفت: بعد از این واگذاری ما به دنبال گزینه‌های جایگزین سوخوی 25 رفتیم. سوخوی 25 هواپیمای پشتیبانی نزدیک است، لذا روی سوخوی 22 که در کشور موجود بود، متمرکز شدیم. ما طی دو مرحله این پرنده‌ها را تحویل گرفتیم. وی تصریح کرد: اینها برای اینکه عملیاتی بشوند به اورهال نیاز داشتند. شاید آن روزی که شروع کردیم خیلی مطمئن نبودیم با این سرعت و توانمندی اورهال پرنده‌ها انجام شود، اما دیدید که اوایل مرداد ماه 10 فروند در پایگاه شیراز آماده بهره‌برداری شد. فرزادی‌پور با بیان اینکه در اورهال این ۱۰ فروند از توانایی‌های کشور تولید‌کننده استفاده نکردیم، گفت: با توجه به سابقه‌ای که خود ما در بازآماد یا اورهال هواپیماهای ترابری و شرقی داشتیم با احساس نیاز به هواپیمای رزمی سریع به این موضوع وارد شدیم و همه راه‌های دستیابی سریع به این منظور را پیگیری کردیم. اورهال اولین فروند از این هواپیماها را از دوستان نیروی هوایی سوریه کمک گرفتیم، اما از دومین فروند همه کارها را خودمان انجام دادیم و این توانایی بومی شد. منبع اصلی : http://snn.ir/fa/news/705847/ناگفته-هایی-از-همکاری-سپاه-و-نیروی-هوایی-عراق-در-مقابله-با-داعش

سلام. گزارش تصویری به سبک اخبار صدا و سیما از بار ریزی هوایی برای مردم فوعه و کفریا شیر مردان نیروی هوایی ارتش و سپاه روزانه با چندین پرواز کمک های مردم و دولت سوریه را که شامل : مواد غذایی ، دارو و سلاح است به دست مردم محاصره شده فوعه و کفریا می‌رسانند. http://www.iribnews.ir/fa/news/2127218/قلب-ادلب-فوعه-و-کفریا

نخستین دسته از جنگنده های T-50 کره ای سفارش ارتش عراق از طریق بندر بصره وارد این کشور شد.      

به نام خالق آسمان ها     این تاپیک ترجمه نه چندان کامل مقاله چاپ شده به قلم Piotr Butowski در مورد هواپیمای گشت دریایی Ilyushin il-38 در مجله Air International  سپتامبر 2014 است     هواپیمای گشت دریایی il-38   به روز رسانی های انجام شده بر روی هواپیمای il-38 may منجر به ارائه استاندارد جدیدی از ان تحت عنوان هواپیمای گشت دریایی il-38N Novella  شده است. این پروژه محصول به  نتیجه رسیدن تلاشی بیش از 20 ساله است که نخستین نمونه ان در اوریل 2001 پرواز کرد. این برنامه برای سالهای زیادی رها شده بود تا اینکه هند تصمیم به خرید نمونه il-38SD Sea Dragon گرفت. این کار منجر به فراهم شدن انگیزه و تامین مالی برای به سرانجام رساندن برنامه il-38N شد. این هواپیما برای بکارگیری در وظایف پیشرفت تر و بیشتر نسبت به  Sea Dragon توسعه داده شد. در 6 سال بعد تمام il-38 های نیروی دریایی بروز رسانی میشوند. این کار منجر به  تمدید حضور عملیاتی این هواپیما ها با عمر عملیاتی 46 ساله میشود.   ماهی تن   در 18 ژوئن سال 1960 که اتحاد جماهیر شوروی پروژه Tunyets ماهی تن را برای توسعه هواپیمایی با قابلیت پرواز سه ساعته و 2200 کیلومتری دور از منطقه عملیاتی و گشت زنی برای سه ساعت و بازگشت به پایگاه شروع کرد . نتیجه ان هواپیمای il-38 بود. این هواپیما بسیاری از خصوصیات هواپیمای مسافربری il-18 شامل بال ها ، دم ، موتور ها ، ارابه فرود و کابین را نگه داشته بود . کابین دو نفره و بدنه دارای دو جایگاه درونی حمل سلاح و محلی برای قرارگیری اپراتورهای سیستم های مختلف هواپیماست. درون قسمت کروی شکل  زیر دماغه یک رادار Berkut نصب شده است. سیستم ردیابی مغناطیسی magnetic anomaly detector MAD  در قسمت نیش مانند انتهای دم هواپیما نصب شده است. با مقایسه بال های il-18  و il-38 در میابیم که در il-38 بال بیشتر به جلو رفته است که به دلیل جایگاه های نصب بمب منجربه تغییر مرکز ثقل هواپیما شده است. اولین نمونه il-38 نخستین پرواز خود را در 28 سپتامبر 1961 انجام داد. بعد از ان در 23 دسامبر 1967 کارخانه Znamya Truda در نزدیکی مسکو نخستین هواپیما از این مدل را در مجموعه خود ساخت و در اخر 65 امین نمونه ان در 22 فوریه 1972 ساخته شد.   تصویری از il-38 may اتحاد جماهبر شوروی در حال پرتاب sonobuoy و تصویری از پرواز intercepter جنگنده F-14A نیروی دریایی امریکا در کنار il-38 may در سال 1987   سیستم عملیات  Berkut   Nll-131  در پایگاهی در لنینگراد بنیان نهاده شد که اکنون به نام موسسه Scientific and Research institute of systems technology  در سن پترزبورگ واقع شده است . این سیستم به منظور عملیات ضد زیر دریایی برای il-38  و توسط Berkut  توسعه داده شده است. سیستم جستجو و هدف گیری Berkut شامل رادار، Radio sonobuoys ، و ناوبری و زیر سیستم های بارگذاری اطلاعات میشود. اطلاعات به طور خودکار از سیستم های ناوبری و خلبان خودکار بارگذاری میشود. تمام این فعالیت ها توسط کامپیوتر TsVM-264 Plamya کنترل میشود. سیستم Berkut  دارای دو حالت نیمه اتوماتیک و تمام اتوماتیک است که امکان پرواز کروز خودکار، گشت زنی در منطقه عملیاتی، رادار جستجو برای اهداف سطحی، ردیابی سیگنال های sonobuoys و پردازش اطلاعات برای حمله را میدهد. درسال های اولیه حضور عملیاتی il-38 سیستم در حالت تمام اتوماتیک قابل اعتماد نبود و اپراتورها اغلب خود سیستم را کنترل میکردند.   جستجو   3 نوع sonobuoys رادیویی که اطلاعات را به هواپیما ارسال میکنند، برای il-38 توسعه داده شده اند: مدل کوچک RGB-1A ، مدل متوسط RGB-2 و مدل بزرگ RGB-3 . RGB-1 15 کیلو وزن دارد و به صورت یک گیرنده پسیو در تمام جهت ها عمل میکند. انها میکروفون خود را به عمق 35 یا 70 متری سطح اب میفرستند و میتوانند به صدای یک زیر دریایی تا فاصله 2000 متری گوش دهند. این شناور ها صدا های اشکار شده را توسط رله رادیویی به هواپیما تا فاصله 40 کیلو متری ارسال میکنند. اپراتور میتواند برروی صفحه نمایش خود در هواپیما ببیند که sonobuoys صدای یک زیر دریایی را شنیده است و تصمیم بگیرد که پس از ان از RGB-2 استفاده کند برای شناسایی دقیق بکار می رود. RGB-2 47 کیلو گرم وزن دارد و همچنین به صورت پسیو عمل میکند اما جهتی را که زیر دریایی در ان است را مشخص میکند. Sonobouys خیلی بزرگ RGB-3 با وزن 190 کیلو گرم هم به صورت پسیو و هم به صورت فعال عمل میکند وبه خدمه امکان مشخص کردن جهت و هم چنین فاصله زیر دریایی را میدهد. انها بسیار پیچیده ، گران و غیر قابل اعتماد بودند و به سرعت کنار گذاشته شدند. RGB-1 و RGB-2 هنوز در il-38 مورد استفاده قرار میگیرند.   سه نوع پرتابه جدید sonobuoy توسعه داده شده توسط Leninets به ترتیب از بالا به پایین عبارتند از :  RBM-81 magnetometric buoy ، نمونه پسیو جهت دار RGB-48 ، ژنراتور صوت GB-58 نیش MAD   سنسور دیگری که بر روی il-38  قرار دارد APM-60 MAD است که در یک قسمت نیش مانند در انتهای بدنه قرار دارد. در اوایل که magnetometer در سیستم Berkut ترکیب شد اطلاعات ارائه شده در حالت خودکار بسیار مبهم و غیر دقیق بودند. هیچ ارتباطی بین MAD وسیستم Berkut و magnetometer  حتی در یک فاصله چند صد متری وجود ندارد. از ان تنها برای اشکار کردن دقیق زیر دریایی قبل از حمله استفاده میشود. تجهیزات il-38 تغییراتی کوچک بسیاری در این سال ها داشته اند. Magnetometer اصلی APM-60 Orsha با  APM-73S BOR-1S جایگزین شده است.در 1990  برخی از هواپیما ها به MMS-114 Ladoga مجهز شدند. در همان محدوده زمانی حدود ده فروند به گونه جدید و سبک وزن RGB-16-1  مجهز شدند، که یک گیرنده پسیو در تمام جهت ها و با بردی حدود سه برابر بیشتر از RGB-1 است و همچنین RTB-91 Nerchinsk auxilary telemetric bouy که اندازه گیری ها و رله سرعت صوت را انجام میدهد. ارتقا ها به سنسور ها محدود نمیشود در زمانی که خط تولید il-38 فعال بود، موتور اصلی ان یعنی Al-20K با نمونه قوی تر Al-20Ms جایگزین شد که حداکثر وزن برخاست هواپیما را از 63500 کیلوگرم یه 66000 کیلوگرم افزایش داد. در خلال سال های 1974-1975 به سیستم ناوبری هواپیما دستگاه ANP-3V افزوده شد که منجر به بهبود دقت پرتاب sonobouys شد.   حمله   یک اژدر AT-2 با کالیبر 533 میلی متر به طور ویژه برای il-38  توسعه داده شده است که وزن ان 1030 کیلوگرم و با نیروی محرکه الکتریکی است که با سر جستجو گر دو حالته پسیو/ فعال بردی در حدود 600 الی 1000 متر دارد. در سال 1971 il-38 نخستین اژدر اتحاد جماهیر شوروی با پیشرانه راکتی که APR-1 Kondor نام داشت و دارای موتوری با سوخت جامد بود را دریافت کرد. این اژدر 5.3 متر طول، 650 الی 670 کیلوگرم وزن و بردی در حدود 500 الی 700 متر داشت که در سال 1981 با اژدر APR-2 Yastreb-M با پیشرانه راکتی جایگزین شد. این اژدر جدید کوچکتر بود ( طول ان 3.7 متر و وزنی معادل 575 کیلوگرم داشت) ولی دارای سر جستجوگر حساس تری بود و برد ان به 1500 متر رسیده بود و میتوانست با زیر دریایی های با سرعت کروز 80 کیلومتر در ساعت و در عمق 600 متری درگیر شود. در سال 1981 اژدر الکتریکی UMGT-1 Orlan یا َ AT-3 با وزن 720 کیلو گرم وارد چرخه تولید شد. این اژدر بردی در حدود 1500 متر و امکان درگیری در عمق 500 متری را داشت. اژدر های APR-2  و UMGT-1 به عنوان سلاح اصلی il-38  برای درگیری با زیردریایی ها باقی مانده اند. در سال 1990  بمب زیر ابی KAB-250-120-PL Zagon و مدل های دیگری از اژدرهای با پیشران راکتی نظیر APR-3 Oryol-M  برای بکارگیری توسط هواگردها توسعه داده شد. اژدر APR-3 از APR-2 کمی کوچکتر است. این اژدر توانایی درگیری با زیر دریایی ها در فاصله 2000 متری و عمق 800 متری را دارد. البته هیچ اطلاعی از استفاده عملیاتی از این اژدر در IL-38 وجود ندارد. هواپیمای il-38  توانایی حمل 8400 کیلوگرم تسلیحات در 2 محفظه تعببیه شده در درون بدنه خود را دارد ( یکی در جلوی محل اتصال بال به بدنه و دیگری در پشت ان) اگرچه میزان تعریف شده و استاندارد ان 5430 کیلوگرم است. ارایش تسلیحاتی این هواپیما غالبا به این صورت است : 144 عدد RGB-1A و یا RGB-16-1 ، 10 عدد RGB-2 و 2 عدد APR-2 یا UMGT-1 ، یا 10 عدد بمب زیر ابی PLAB-250-120 یا یک بمب زیر ابی اتمی Ryu-2. در نمونه اصلی  il-38 برای مین ریزی 8 مین AMD-2-500M یا 4 مین UDM را حمل میکند.     نمایی اژدرهای AT-1، AT-3 و تصویری برای توضیح نحوه بکارگیری اژدر AT-3     تصویری از هواپیمای il-38 may با دریچه های محفظه مهمات باز و در حال رهاسازی بسته امدادی هواپرتاب KAS-150 و نمایی از این بسته   تغییر نقش   زمانی که IL-38 در حال توسعه بود پیش بینی شده بود این هواپیما قادر به شناسایی و درگیری با زیر دریایی های مسلح امریکایی با توانایی پرتاب موشک بالستیک را دارند خواهد بود. شعاع عملیاتی il-38 باید در محدوده برد موشک های Polaris A-1  باشد. نمونه های بعدی Polaris و دیگر زیر دریایی های دارای توان پرتاب موشک بالستیک ، نظیر Poseiden و Trident قادر به پرتاب موشک تقریبا بدون هیچ محدودیت در فاصله دریانوردی از پایگاه هایشان بودند. یعنی هواپیما های شکارچی زیردریایی باید بدون دفاع در نزدیکی پایگاه های دشمن پرواز کنند. این تغییر منجر به واگذاری وظیفه مبارزه با زیر دریایی های با قابلیت پرتاب موشک بالستیک به زیر دریایی های چند منظوره دیگر شد. به il-38  ها وظیفه دیگری داده شد و ان این بود که زیر دریایی های با قابلیت پرتاب موشک بالستیک را از پایگاه هایشان پوشش بدهند و چک کنند که انها توسط زیر دریایی های دشمن تعقیب نشوند. خدمه il-38 ها در مرکز امادگی عملیاتی و تبدیل خدمه 33 CBPiPLS در Mykolaiv اموزش دیده بودند که در حال حاضر جزو اکراین است. تحویل نخستین واحد عملیاتی il-38 ها متعلق به هنگ هوایی دوربرد ضد زیر دریایی 24 OPLAP DD ( Otdelnyi Protivolodochnyi Aviatsionnyi Polk Dalniego Deystviya) در پایگاه هوایی Severomorsk-1 ناوگان شمال در مارس 1968 انجام شد. دومین واحد 77 OPLAP DD از ناوگان اقیانوس ارام ایجاد شده در Nikolayevka در  نزدیکی Vladivostok بود و سومین واحد 145 OPLAE  از ناوگان بالتیک واقع در Skulte در نزدیکی Riga در سال 1973 بود. پایگاه il-38 ها در Skulte بعد از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی به Yelizovo  در شرق دور روسیه منتقل شد . هواپیماهای il-38 تنها در کشور مبدا خود عملیاتی نبودند بلکه در خلال سال های 1970 الی 1972 برخی از گشت های دریایی بر فراز دریای مدیترانه از Marsa Matruh در مصر و همین طور در 1976 از Hargeisa  و Daafeed  در سومالی انجام داده بودند. در خلال سال های 1978 الی 1979 در عدن (یمن ) و در سال 1980 در Asmara کشور اتیوپی فعال بوده اند. انها از 1982 برای گشت زنی بر فراز مدیترانه از پایگاه هایی در لیبی ، سوریه و موزامبیک استفاده میکردند و همچینین در ان سال اغلب در ویتنام مستقر شده بودند. در سال های 1990 برای نخستین بار و با هدفی صلح امیز il-38 به غرب پرواز کرد. در 1995 یک فروند il-38 با شماره 71 متعلق به Leninets Holding Company  در ارتباط با یک قرار داد ناشناخته با Texas Instruments از پایگاه نیروی هوایی Elmendorf  در الاسکا و فرودگاه Sherman Grayson تگزاس بازدید کرد. در 20 الی 21 جولای 1996 یک فروند در نمایشگاه هوایی Royal International Air Tattoo at RAF Fairford شرکت کرد. در حال حاضر نیروی دریایی روسیه 3 واحد عملیاتی از il-38  دارد: واحد 7050 AVB (Aviatsionnaya Baza, Air Base) مستقر در Severomorsk-1  به عنوان بخشی از ناوگان شمال ، واحد 7060 AVB  درYelizovo ، واحد 7062 در Nykolayevka  به عنوان بخشی از ناوگان اقیانوس ارام . برخی از هواپیماها در مرکز جدید هوانوردی دریایی 859 CBPiPLS واقع در ساحل دریای Azov مستقر هستند. بر طبق محاسبات وب سایت روسی russianplanes.net حدود 22 il-38 در نیروی دریایی روسیه پرواز میکنند و حدود 20 نمونه غیر پروازی دیگر در فرودگاه ها پارک شده اند که ممکن است برخی از انها برای اورهال شدن مناسب باشند و دوباره عملیاتی شوند.     تصویری از حضور این هواپیما در مصر ونمایی گرافیکی از ساختار درونی این هواپیما   Novella   در سال 1992 که NIIS بخشی از Leninets بود کار توسعه یک سیستم ماموریت جدید به نام Novella شروع شد. این سیستم در ابتدا برای هواپیماهای A-40 Beriev  و هواپیمای گشتی Tu-204P در نظر گرفته شده بود. طراحی اولیه این سیستم در سال 1995 مورد تایید قرار گرفت و چند سال بعد ازمایشات ان بر روی هواپیمای Il-38 انجام شد. در مقابل Berkut ، سیستم Novella به نوعی غیر متمرکز است. هرکدام از اجزای کامپیوترش جدای از دیگر بخش ها و کامپیوتر مرکزی Orbita است.  در زیر سیستم هایی که به درگاه انتقال داده متصل شده اند ابتدا از استاندارد بومی و سپس از MILSTD-1553B استفاده شد. همه سنسورهایی که در هواپیما نصب شده بودند جایگزین شدند و تجهیزات ناوبری جدید نصب شدند که شامل: سیستم ناوبری داخلی L-21-5 ، سیستم دریافت کننده ناوبری ماهواره ای A-737 ، سیستم داده های هوایی SVS-2TsU ، سیستم ارتفاع سنج رادیویی RV-21 و سیستم های مخابراتی UHF R-862 و HF R-865NZh بودند. این هواپیما بروز رسانی شد و نام il-38N را به خود گرفت که نخستین نمونه ان دارای شماره سریال 107-06 و شماره دم قرمز رنگ 19 بود و نخستین پروازش را در 4 اوریل 2001 از فرودگاه Pushkin در نزدیکی سن پترزبورگ انجام داد. در ابتدا در این هواپیما هیچ تجهیزات خاصی نصب نشده بود و تنها نمونه ماک اپ تجهیزات برای ازمایش های این هواپیما نصب شده بودند. ازمایش ها با سیستم های واقعی از نوامبر 2002 شروع شد.     خروج اولین نمونه ارتقا یافته هواپیمای il-38 از اشیانه کمپانی ilyushin   سرمایه گذاری هند   در سال های 1990 و اوایل 2000 دولت روسیه و شرکت های هوافضای ان پول کمی برای هزینه کردن برای توسعه و بروز رسانی تسلیحات و هواپیماهای جدید در اختیار داشتند و به دنبال یافتن مشتری خارجی برای سرمایه گذاری در ان پروژه ها بودند. هواپیمای il-38N با سیستم جدید Novella این امکان را بوجود اورد که دولت هند برای 5 فروند il-38 خود واقع در Goa این بروز رسانی را سفارش دهد. هند 5 فروند il-38 در سال 1977 خریداری کرده بود در حالیکه این هواپیما با تمام تجهیزات خود به فروش نرسیده بودند و تنها مسلح به اژدر AT-1E بودند. در سپتامبر 2001 دولت هند برای ارتقا 5 فروند il-38 خود قرار دادی به ارزش 205 میلیون دلار با Rosoboronexport امضا کرد که این هواپیما ها نام اژدهای دریا Sea Dragon (SD) را به خود گرفتند. نخستین هواپیمای هندی در 29 مارس 2002 وارد روسیه شد و تا پایان سال 2004 تمام 5 فروند هواپیمای هند می بایست بروز رسانی می شدند. اما هواپیمای شماره 305 هند در تاریخ 3 جولای 2005 بعد از بروز رسانی در تاسیسات شرکت ایلوشین مسکو نخستین پرواز خود را انجام داد. ازمایشات این هواپیما در نوامبر 2005 کامل و این هواپیما در ژانویه 2006 همراه نمونه دوم با شماره 303 به هند بازگشت.     تصویری از هواپیمای il-38SD ارتقا یافته هندوستان   تاخیر در توسعه   بروز رسانی هواپیماهای دیگر هند به کندی انجام میشد. در ماه می 2007 سازمان حسابرسی عمومی هند به پارلمان ان کشور گزارش داد که هواپیمای il-38SD به قابلیت های عملیاتی ضروری خود دست نیافته است. این سازمان گفته بود که سازمان توسعه و تحقیقات دفاعی هند در مورد هماهنگی این هواپیما با اویونیک و مهمات  بومی بیش از حد خوش بینانه قضاوت کرده است. Viktor Livanov از مسئولان کمپانی ایلوشین اعتراف کرد که : ما در مورد بروز رسانی il-38SD با مشکلات جدی مواجه شده ایم. در این شرایط هند موقتا بروز رسانی هواپیما های il-38SD بعدی را تعلیق کرد. سومین هواپیما با شماره 301 که در ژوئن 2005 وارد روسیه شده بود در اواخر آگوست 2008 به هند بازگشت. دو فروند باقی مانده با شماره های 306 و 307 به ترتیب در دسامبر 2009 و فوریه 2010 وارد هندوستان شدند.   موشک های ضد کشتی   هند برای هواپیماهای il-38SD خود قابلیت بکارگیری موشک ضد کشتی Kh-35E را سفارش داده بود. تست پرتاپ موشک Kh-35E با موفقیت در 14 نوامبر 2005 انجام شد و هند این موشک ها را در حوالی سال 2013 برای هواپیماهایش سفارش داد که البته قبل از این نیز برای جنگنده های mig-29K خریداری شده بود. در نمایشگاه های متعددی هند اقدام به نمایش یک نمونه از il-38 مسلح به موشک BrahMos کرده است ولی کار هماهنگی این سلاح با هواپیما هنوز در مرحله طراحی اولیه قرار دارد. جنگنده های Su-30MKI نیروی هوایی هندوستان در ابتدا موشک BrahMos را دریافت کرده بودند و این امکان وجود دارد که بعد از انها هواپیماهای il-38SD نیز به ان مجهز شوند.     تصویری از پرتاب ازمایشی موشک KH-35E از هواپیمای il-38SD هند Novella جدید   در حالیکه کار برروی هواپیماهای il-38SD هند در حال انجام بود، همزمان روسیه کار برروی بهینه سازی دیگری برای il-38 را پیگیری میکرد. قطعات الکترونیکی با نمونه های جدیدتر و با کارایی بیشتر جایگزین شدند. در ابتدا برای این کار il-38  با سریال 107-06 مورد استفاده قرار گرفت ولی مدتی بعد با هواپیمای با سریال 104-07 و شماره دم زرد رنگ 15 جایگزین شد. در نیمه دوم سال 2008 این هواپیما به نسخه نهایی سیستم ماموریت Novella مجهز شد در خلال سال های 2009 و 2010 مورد ارزیابی قرار گرفت. از نوامبر 2011 برای دوسال این هواپیما در پایگاه نیروی دریایی Severomorsk-3 پارک شده بود و به دلایل ناشناخته ای تا نوامبر 2013 پرواز نکرد. در 25 ماه می 2012 وزارت دفاع روسیه قراردادی را با کمپانی ایلوشین برای ارتقا پنچ فروند هواپیمای il-38 به استاندارد N  در طی سه سال امضا کرد. ارزش این قرارداد حدود 20 میلیون دلار برای هر هواپیماست. زمانی که Viktor Livanov مدیر عامل ایلوشین بود اعلام کرد که تا سال 2020 در مجموع 28 فروند il-38 به استاندارد N ارتقا میابند. 2 فروند از 5 فروند Il-38N سفارش داده شده میبایست تا نوامبر 2013 عملیاتی میشدند اما این گونه نشد. ایلوشین اعلام کرد که این تاخیر به علت مشکلات بوجود امده در ساخت سیستم sonobuoy رادیویی است. نخستین هواپیمای ارتقا یافته با سریال 107-06 بعد از اورهال در اوریل 2014 پرواز کرد. در ماه جولای این هواپیما به رنگ خاکستری تیره درامد و سریال RF-75335 و شماره دم 19 را به خود گرفت. این هواپیما به مرکز 859 ام اموزش هوانوردی دریایی در Yeysk منتقل شد. هواپیماهای بعدی برای ارتقا یافتن شماره 27 از Nikolayevka و شماره 24 از Yelizovo بودند که در سال 2013 برای اورهال وارد pushkin شدند.     مشخصات هواپیمای il-38N   سیستم ها   Leninets 3 نسخه از سیستم عملیات گشت دریایی را برای نمونه های صادراتی و 4 نسخه را برای نمونه های مورد استفاده در نیروی دریایی روسیه ارائه کرده است. سه نسخه صادراتی عبارتند از : 2SD که ویژگی های بروز رسانی انجام شده بر روی Il-38Sd هند را دارد، نسخه 3SD برای هواپیماهای کوچکتر و بالگردها و نسخه 4SD  برای هواپیماهای سبک و پهپادها. 4 نسخه ارائه شده برای نیروی دریایی روسیه عبارتند از : 2NV ،3NV  ، 4NV که به ترتیب معادل روسی نمونه های شرح داده شده قبل هستند و نسخه 1NV که به نام Novella p-38 شناخته میشود که پیشرفته ترین نسخه و همان il-38N است. هسته سیستم های دو نسخه 1NV  و 2SD مجموعه سیستم عملیاتی 1NV4  یا 2SD4 است که دارای دو جایگاه برای کاربر است. هر جایگاه دارای 2 نمایشگر 15 اینچی و پنل کنترل است. جایگاه سومی هم وجود دارد که برای فرمانده سیستم است که فقط یک نمایشگر بزرگ و پنل کنترل دارد. مشخصات سیستم ها و سنسورهای انها شامل موارد زیر است : 1NV1(2SD1)  دارای رادار با امکان تشخیص اهداف سطحی و هوایی که توان کشف پریسکوپ زیر دریایی از فاصله 30 الی 35 کیلومتری را دارد. 1NV2(2SD2) دارای سیستم Sonobuoy  با استفاده از پرتابه های جدید NV3(SD3) دارای سیستم ردیابی مغناطیسی (MAD)  با برد 900 متر NV5(SD5) سیستم الکترواپتیکی نصب شده در زیر دماغه با فاصله یاب لیزری و ردیابی هدف به طور خودکار، با امکان مشاهده هدف مشخص شده توسط رادار NV9(SD9) سیستم اقدام الکترونیک با سنسورهای نصب شده بر روی بدنه این رادار 1NV1 در دو باند C با طول موج 300 ال 600 میلی متر و باند i با طول موج 30 الی 37.5 میلی متر عمل میکند در حالیکه نمونه صادراتی ان 2SD1 تنها در باند i عمل میکند. Leninets از این رادار به عنوان رادار پایه برای بمب افکن های سنگین استفاده کرده است ، به عنوان مثال : رادار NV45 در TU-22M3M ، رادار NV021 در TU-95MSM و رادار NV70 برای TU-160M . همچنین Leninets سیستم Sonobuoy رادیویی جدید را برای نمونه صادراتی و روسی il-38 توسعه داده که شامل این موارد است: نمونه پسیو تمام جهته RGB-41 و نمونه پسیو جهت دار RGB-48 است. در نسخه روسی احتمالا از RGB-41 استفاده نمیشود اما امکان حمل نمونه RMB-81  magnetometer buoy وجود دارد. ژنراتورهای صوتی GB-58 و پرتابه های RTB-93 hydrologic برای اندازه گیری سرعت صوت دراب هماهنگ با هم عمل میکنند. با بروز رسانی های انجام شده بر روی il-38N/SD این هواپیما ها از یک هواپیمای ویژه درگیری با زیردریایی به یک هواپیمای گشت دریایی با ارتقا توانمندی از درگیری با زیردریایی ها به گشت زنی در مناطق ساحلی، حمل محموله های الکترونیک و دریافت سیگنال، تشخیص و مبارزه با اهداف سطحی و نیز جستجو و نجات دریایی تبدیل شده است.     تصاویری از انتن های رادار جستجو ارایه ای و سیستم اقدام الکترونیک و نمایی از سیستم الکترواپتیکی و کنسول اپراتور هواپیمای il-38SD   لینک دانلود منبع اصلی   http://www.mediafire.com/download/fcr0zbc9ezfb3p9/AIRInternational201409.pdf

به نام خالق آسمان ها این تاپیک ترجمه نه چندان کامل مقاله چاپ شده به قلم Piotr Butowski در مورد هواپیمای گشت دریایی Ilyushin il-38 در مجله Air International سپتامبر 2014 است هواپیمای گشت دریایی il-38 به روز رسانی های انجام شده بر روی هواپیمای il-38 may منجر به ارائه استاندارد جدیدی از ان تحت عنوان هواپیمای گشت دریایی il-38N Novella شده است. این پروژه محصول به نتیجه رسیدن تلاشی بیش از 20 ساله است که نخستین نمونه ان در اوریل 2001 پرواز کرد. این برنامه برای سالهای زیادی رها شده بود تا اینکه هند تصمیم به خرید نمونه il-38SD Sea Dragon گرفت. این کار منجر به فراهم شدن انگیزه و تامین مالی برای به سرانجام رساندن برنامه il-38N شد. این هواپیما برای بکارگیری در وظایف پیشرفت تر و بیشتر نسبت به Sea Dragon توسعه داده شد. در 6 سال بعد تمام il-38 های نیروی دریایی بروز رسانی میشوند. این کار منجر به تمدید حضور عملیاتی این هواپیما ها با عمر عملیاتی 46 ساله میشود. ماهی تن در 18 ژوئن سال 1960 که اتحاد جماهیر شوروی پروژه Tunyets ماهی تن را برای توسعه هواپیمایی با قابلیت پرواز سه ساعته و 2200 کیلومتری دور از منطقه عملیاتی و گشت زنی برای سه ساعت و بازگشت به پایگاه شروع کرد . نتیجه ان هواپیمای il-38 بود. این هواپیما بسیاری از خصوصیات هواپیمای مسافربری il-18 شامل بال ها ، دم ، موتور ها ، ارابه فرود و کابین را نگه داشته بود . کابین دو نفره و بدنه دارای دو جایگاه درونی حمل سلاح و محلی برای قرارگیری اپراتورهای سیستم های مختلف هواپیماست. درون قسمت کروی شکل زیر دماغه یک رادار Berkut نصب شده است. سیستم ردیابی مغناطیسی magnetic anomaly detector MAD در قسمت نیش مانند انتهای دم هواپیما نصب شده است. با مقایسه بال های il-18 و il-38 در میابیم که در il-38 بال بیشتر به جلو رفته است که به دلیل جایگاه های نصب بمب منجربه تغییر مرکز ثقل هواپیما شده است. اولین نمونه il-38 نخستین پرواز خود را در 28 سپتامبر 1961 انجام داد. بعد از ان در 23 دسامبر 1967 کارخانه Znamya Truda در نزدیکی مسکو نخستین هواپیما از این مدل را در مجموعه خود ساخت و در اخر 65 امین نمونه ان در 22 فوریه 1972 ساخته شد. تصویری از il-38 may اتحاد جماهبر شوروی در حال پرتاب sonobuoy و تصویری از پرواز intercepter جنگنده F-14A نیروی دریایی امریکا در کنار il-38 may در سال 1987 سیستم عملیات Berkut Nll-131 در پایگاهی در لنینگراد بنیان نهاده شد که اکنون به نام موسسه Scientific and Research institute of systems technology در سن پترزبورگ واقع شده است . این سیستم به منظور عملیات ضد زیر دریایی برای il-38 و توسط Berkut توسعه داده شده است. سیستم جستجو و هدف گیری Berkut شامل رادار، Radio sonobuoys ، و ناوبری و زیر سیستم های بارگذاری اطلاعات میشود. اطلاعات به طور خودکار از سیستم های ناوبری و خلبان خودکار بارگذاری میشود. تمام این فعالیت ها توسط کامپیوتر TsVM-264 Plamya کنترل میشود. سیستم Berkut دارای دو حالت نیمه اتوماتیک و تمام اتوماتیک است که امکان پرواز کروز خودکار، گشت زنی در منطقه عملیاتی، رادار جستجو برای اهداف سطحی، ردیابی سیگنال های sonobuoys و پردازش اطلاعات برای حمله را میدهد. درسال های اولیه حضور عملیاتی il-38 سیستم در حالت تمام اتوماتیک قابل اعتماد نبود و اپراتورها اغلب خود سیستم را کنترل میکردند. جستجو 3 نوع sonobuoys رادیویی که اطلاعات را به هواپیما ارسال میکنند، برای il-38 توسعه داده شده اند: مدل کوچک RGB-1A ، مدل متوسط RGB-2 و مدل بزرگ RGB-3 . RGB-1 15 کیلو وزن دارد و به صورت یک گیرنده پسیو در تمام جهت ها عمل میکند. انها میکروفون خود را به عمق 35 یا 70 متری سطح اب میفرستند و میتوانند به صدای یک زیر دریایی تا فاصله 2000 متری گوش دهند. این شناور ها صدا های اشکار شده را توسط رله رادیویی به هواپیما تا فاصله 40 کیلو متری ارسال میکنند. اپراتور میتواند برروی صفحه نمایش خود در هواپیما ببیند که sonobuoys صدای یک زیر دریایی را شنیده است و تصمیم بگیرد که پس از ان از RGB-2 استفاده کند برای شناسایی دقیق بکار می رود. RGB-2 47 کیلو گرم وزن دارد و همچنین به صورت پسیو عمل میکند اما جهتی را که زیر دریایی در ان است را مشخص میکند. Sonobouys خیلی بزرگ RGB-3 با وزن 190 کیلو گرم هم به صورت پسیو و هم به صورت فعال عمل میکند وبه خدمه امکان مشخص کردن جهت و هم چنین فاصله زیر دریایی را میدهد. انها بسیار پیچیده ، گران و غیر قابل اعتماد بودند و به سرعت کنار گذاشته شدند. RGB-1 و RGB-2 هنوز در il-38 مورد استفاده قرار میگیرند. سه نوع پرتابه جدید sonobuoy توسعه داده شده توسط Leninets به ترتیب از بالا به پایین عبارتند از : RBM-81 magnetometric buoy ، نمونه پسیو جهت دار RGB-48 ، ژنراتور صوت GB-58 نیش MAD سنسور دیگری که بر روی il-38 قرار دارد APM-60 MAD است که در یک قسمت نیش مانند در انتهای بدنه قرار دارد. در اوایل که magnetometer در سیستم Berkut ترکیب شد اطلاعات ارائه شده در حالت خودکار بسیار مبهم و غیر دقیق بودند. هیچ ارتباطی بین MAD وسیستم Berkut و magnetometer حتی در یک فاصله چند صد متری وجود ندارد. از ان تنها برای اشکار کردن دقیق زیر دریایی قبل از حمله استفاده میشود. تجهیزات il-38 تغییراتی کوچک بسیاری در این سال ها داشته اند. Magnetometer اصلی APM-60 Orsha با APM-73S BOR-1S جایگزین شده است.در 1990 برخی از هواپیما ها به MMS-114 Ladoga مجهز شدند. در همان محدوده زمانی حدود ده فروند به گونه جدید و سبک وزن RGB-16-1 مجهز شدند، که یک گیرنده پسیو در تمام جهت ها و با بردی حدود سه برابر بیشتر از RGB-1 است و همچنین RTB-91 Nerchinsk auxilary telemetric bouy که اندازه گیری ها و رله سرعت صوت را انجام میدهد. ارتقا ها به سنسور ها محدود نمیشود در زمانی که خط تولید il-38 فعال بود، موتور اصلی ان یعنی Al-20K با نمونه قوی تر Al-20Ms جایگزین شد که حداکثر وزن برخاست هواپیما را از 63500 کیلوگرم یه 66000 کیلوگرم افزایش داد. در خلال سال های 1974-1975 به سیستم ناوبری هواپیما دستگاه ANP-3V افزوده شد که منجر به بهبود دقت پرتاب sonobouys شد. حمله یک اژدر AT-2 با کالیبر 533 میلی متر به طور ویژه برای il-38 توسعه داده شده است که وزن ان 1030 کیلوگرم و با نیروی محرکه الکتریکی است که با سر جستجو گر دو حالته پسیو/ فعال بردی در حدود 600 الی 1000 متر دارد. در سال 1971 il-38 نخستین اژدر اتحاد جماهیر شوروی با پیشرانه راکتی که APR-1 Kondor نام داشت و دارای موتوری با سوخت جامد بود را دریافت کرد. این اژدر 5.3 متر طول، 650 الی 670 کیلوگرم وزن و بردی در حدود 500 الی 700 متر داشت که در سال 1981 با اژدر APR-2 Yastreb-M با پیشرانه راکتی جایگزین شد. این اژدر جدید کوچکتر بود ( طول ان 3.7 متر و وزنی معادل 575 کیلوگرم داشت) ولی دارای سر جستجوگر حساس تری بود و برد ان به 1500 متر رسیده بود و میتوانست با زیر دریایی های با سرعت کروز 80 کیلومتر در ساعت و در عمق 600 متری درگیر شود. در سال 1981 اژدر الکتریکی UMGT-1 Orlan یا َ AT-3 با وزن 720 کیلو گرم وارد چرخه تولید شد. این اژدر بردی در حدود 1500 متر و امکان درگیری در عمق 500 متری را داشت. اژدر های APR-2 و UMGT-1 به عنوان سلاح اصلی il-38 برای درگیری با زیردریایی ها باقی مانده اند. در سال 1990 بمب زیر ابی KAB-250-120-PL Zagon و مدل های دیگری از اژدرهای با پیشران راکتی نظیر APR-3 Oryol-M برای بکارگیری توسط هواگردها توسعه داده شد. اژدر APR-3 از APR-2 کمی کوچکتر است. این اژدر توانایی درگیری با زیر دریایی ها در فاصله 2000 متری و عمق 800 متری را دارد. البته هیچ اطلاعی از استفاده عملیاتی از این اژدر در IL-38 وجود ندارد. هواپیمای il-38 توانایی حمل 8400 کیلوگرم تسلیحات در 2 محفظه تعببیه شده در درون بدنه خود را دارد ( یکی در جلوی محل اتصال بال به بدنه و دیگری در پشت ان) اگرچه میزان تعریف شده و استاندارد ان 5430 کیلوگرم است. ارایش تسلیحاتی این هواپیما غالبا به این صورت است : 144 عدد RGB-1A و یا RGB-16-1 ، 10 عدد RGB-2 و 2 عدد APR-2 یا UMGT-1 ، یا 10 عدد بمب زیر ابی PLAB-250-120 یا یک بمب زیر ابی اتمی Ryu-2. در نمونه اصلی il-38 برای مین ریزی 8 مین AMD-2-500M یا 4 مین UDM را حمل میکند. نمایی اژدرهای AT-1، AT-3 و تصویری برای توضیح نحوه بکارگیری اژدر AT-3 تصویری از هواپیمای il-38 may با دریچه های محفظه مهمات باز و در حال رهاسازی بسته امدادی هواپرتاب KAS-150 و نمایی از این بسته تغییر نقش زمانی که IL-38 در حال توسعه بود پیش بینی شده بود این هواپیما قادر به شناسایی و درگیری با زیر دریایی های مسلح امریکایی با توانایی پرتاب موشک بالستیک را دارند خواهد بود. شعاع عملیاتی il-38 باید در محدوده برد موشک های Polaris A-1 باشد. نمونه های بعدی Polaris و دیگر زیر دریایی های دارای توان پرتاب موشک بالستیک ، نظیر Poseiden و Trident قادر به پرتاب موشک تقریبا بدون هیچ محدودیت در فاصله دریانوردی از پایگاه هایشان بودند. یعنی هواپیما های شکارچی زیردریایی باید بدون دفاع در نزدیکی پایگاه های دشمن پرواز کنند. این تغییر منجر به واگذاری وظیفه مبارزه با زیر دریایی های با قابلیت پرتاب موشک بالستیک به زیر دریایی های چند منظوره دیگر شد. به il-38 ها وظیفه دیگری داده شد و ان این بود که زیر دریایی های با قابلیت پرتاب موشک بالستیک را از پایگاه هایشان پوشش بدهند و چک کنند که انها توسط زیر دریایی های دشمن تعقیب نشوند. خدمه il-38 ها در مرکز امادگی عملیاتی و تبدیل خدمه 33 CBPiPLS در Mykolaiv اموزش دیده بودند که در حال حاضر جزو اکراین است. تحویل نخستین واحد عملیاتی il-38 ها متعلق به هنگ هوایی دوربرد ضد زیر دریایی 24 OPLAP DD ( Otdelnyi Protivolodochnyi Aviatsionnyi Polk Dalniego Deystviya) در پایگاه هوایی Severomorsk-1 ناوگان شمال در مارس 1968 انجام شد. دومین واحد 77 OPLAP DD از ناوگان اقیانوس ارام ایجاد شده در Nikolayevka در نزدیکی Vladivostok بود و سومین واحد 145 OPLAE از ناوگان بالتیک واقع در Skulte در نزدیکی Riga در سال 1973 بود. پایگاه il-38 ها در Skulte بعد از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی به Yelizovo در شرق دور روسیه منتقل شد . هواپیماهای il-38 تنها در کشور مبدا خود عملیاتی نبودند بلکه در خلال سال های 1970 الی 1972 برخی از گشت های دریایی بر فراز دریای مدیترانه از Marsa Matruh در مصر و همین طور در 1976 از Hargeisa و Daafeed در سومالی انجام داده بودند. در خلال سال های 1978 الی 1979 در عدن (یمن ) و در سال 1980 در Asmara کشور اتیوپی فعال بوده اند. انها از 1982 برای گشت زنی بر فراز مدیترانه از پایگاه هایی در لیبی ، سوریه و موزامبیک استفاده میکردند و همچینین در ان سال اغلب در ویتنام مستقر شده بودند. در سال های 1990 برای نخستین بار و با هدفی صلح امیز il-38 به غرب پرواز کرد. در 1995 یک فروند il-38 با شماره 71 متعلق به Leninets Holding Company در ارتباط با یک قرار داد ناشناخته با Texas Instruments از پایگاه نیروی هوایی Elmendorf در الاسکا و فرودگاه Sherman Grayson تگزاس بازدید کرد. در 20 الی 21 جولای 1996 یک فروند در نمایشگاه هوایی Royal International Air Tattoo at RAF Fairford شرکت کرد. در حال حاضر نیروی دریایی روسیه 3 واحد عملیاتی از il-38 دارد: واحد 7050 AVB (Aviatsionnaya Baza, Air Base) مستقر در Severomorsk-1 به عنوان بخشی از ناوگان شمال ، واحد 7060 AVB درYelizovo ، واحد 7062 در Nykolayevka به عنوان بخشی از ناوگان اقیانوس ارام . برخی از هواپیماها در مرکز جدید هوانوردی دریایی 859 CBPiPLS واقع در ساحل دریای Azov مستقر هستند. بر طبق محاسبات وب سایت روسی russianplanes.net حدود 22 il-38 در نیروی دریایی روسیه پرواز میکنند و حدود 20 نمونه غیر پروازی دیگر در فرودگاه ها پارک شده اند که ممکن است برخی از انها برای اورهال شدن مناسب باشند و دوباره عملیاتی شوند. تصویری از حضور این هواپیما در مصر ونمایی گرافیکی از ساختار درونی این هواپیما Novella در سال 1992 که NIIS بخشی از Leninets بود کار توسعه یک سیستم ماموریت جدید به نام Novella شروع شد. این سیستم در ابتدا برای هواپیماهای A-40 Beriev و هواپیمای گشتی Tu-204P در نظر گرفته شده بود. طراحی اولیه این سیستم در سال 1995 مورد تایید قرار گرفت و چند سال بعد ازمایشات ان بر روی هواپیمای Il-38 انجام شد. در مقابل Berkut ، سیستم Novella به نوعی غیر متمرکز است. هرکدام از اجزای کامپیوترش جدای از دیگر بخش ها و کامپیوتر مرکزی Orbita است. در زیر سیستم هایی که به درگاه انتقال داده متصل شده اند ابتدا از استاندارد بومی و سپس از MILSTD-1553B استفاده شد. همه سنسورهایی که در هواپیما نصب شده بودند جایگزین شدند و تجهیزات ناوبری جدید نصب شدند که شامل: سیستم ناوبری داخلی L-21-5 ، سیستم دریافت کننده ناوبری ماهواره ای A-737 ، سیستم داده های هوایی SVS-2TsU ، سیستم ارتفاع سنج رادیویی RV-21 و سیستم های مخابراتی UHF R-862 و HF R-865NZh بودند. این هواپیما بروز رسانی شد و نام il-38N را به خود گرفت که نخستین نمونه ان دارای شماره سریال 107-06 و شماره دم قرمز رنگ 19 بود و نخستین پروازش را در 4 اوریل 2001 از فرودگاه Pushkin در نزدیکی سن پترزبورگ انجام داد. در ابتدا در این هواپیما هیچ تجهیزات خاصی نصب نشده بود و تنها نمونه ماک اپ تجهیزات برای ازمایش های این هواپیما نصب شده بودند. ازمایش ها با سیستم های واقعی از نوامبر 2002 شروع شد. خروج اولین نمونه ارتقا یافته هواپیمای il-38 از اشیانه کمپانی ilyushin سرمایه گذاری هند در سال های 1990 و اوایل 2000 دولت روسیه و شرکت های هوافضای ان پول کمی برای هزینه کردن برای توسعه و بروز رسانی تسلیحات و هواپیماهای جدید در اختیار داشتند و به دنبال یافتن مشتری خارجی برای سرمایه گذاری در ان پروژه ها بودند. هواپیمای il-38N با سیستم جدید Novella این امکان را بوجود اورد که دولت هند برای 5 فروند il-38 خود واقع در Goa این بروز رسانی را سفارش دهد. هند 5 فروند il-38 در سال 1977 خریداری کرده بود در حالیکه این هواپیما با تمام تجهیزات خود به فروش نرسیده بودند و تنها مسلح به اژدر AT-1E بودند. در سپتامبر 2001 دولت هند برای ارتقا 5 فروند il-38 خود قرار دادی به ارزش 205 میلیون دلار با Rosoboronexport امضا کرد که این هواپیما ها نام اژدهای دریا Sea Dragon (SD) را به خود گرفتند. نخستین هواپیمای هندی در 29 مارس 2002 وارد روسیه شد و تا پایان سال 2004 تمام 5 فروند هواپیمای هند می بایست بروز رسانی می شدند. اما هواپیمای شماره 305 هند در تاریخ 3 جولای 2005 بعد از بروز رسانی در تاسیسات شرکت ایلوشین مسکو نخستین پرواز خود را انجام داد. ازمایشات این هواپیما در نوامبر 2005 کامل و این هواپیما در ژانویه 2006 همراه نمونه دوم با شماره 303 به هند بازگشت. تصویری از هواپیمای il-38SD ارتقا یافته هندوستان تاخیر در توسعه بروز رسانی هواپیماهای دیگر هند به کندی انجام میشد. در ماه می 2007 سازمان حسابرسی عمومی هند به پارلمان ان کشور گزارش داد که هواپیمای il-38SD به قابلیت های عملیاتی ضروری خود دست نیافته است. این سازمان گفته بود که سازمان توسعه و تحقیقات دفاعی هند در مورد هماهنگی این هواپیما با اویونیک و مهمات بومی بیش از حد خوش بینانه قضاوت کرده است. Viktor Livanov از مسئولان کمپانی ایلوشین اعتراف کرد که : ما در مورد بروز رسانی il-38SD با مشکلات جدی مواجه شده ایم. در این شرایط هند موقتا بروز رسانی هواپیما های il-38SD بعدی را تعلیق کرد. سومین هواپیما با شماره 301 که در ژوئن 2005 وارد روسیه شده بود در اواخر آگوست 2008 به هند بازگشت. دو فروند باقی مانده با شماره های 306 و 307 به ترتیب در دسامبر 2009 و فوریه 2010 وارد هندوستان شدند. موشک های ضد کشتی هند برای هواپیماهای il-38SD خود قابلیت بکارگیری موشک ضد کشتی Kh-35E را سفارش داده بود. تست پرتاپ موشک Kh-35E با موفقیت در 14 نوامبر 2005 انجام شد و هند این موشک ها را در حوالی سال 2013 برای هواپیماهایش سفارش داد که البته قبل از این نیز برای جنگنده های mig-29K خریداری شده بود. در نمایشگاه های متعددی هند اقدام به نمایش یک نمونه از il-38 مسلح به موشک BrahMos کرده است ولی کار هماهنگی این سلاح با هواپیما هنوز در مرحله طراحی اولیه قرار دارد. جنگنده های Su-30MKI نیروی هوایی هندوستان در ابتدا موشک BrahMos را دریافت کرده بودند و این امکان وجود دارد که بعد از انها هواپیماهای il-38SD نیز به ان مجهز شوند. تصویری از پرتاب ازمایشی موشک KH-35E از هواپیمای il-38SD هند Novella جدید در حالیکه کار برروی هواپیماهای il-38SD هند در حال انجام بود، همزمان روسیه کار برروی بهینه سازی دیگری برای il-38 را پیگیری میکرد. قطعات الکترونیکی با نمونه های جدیدتر و با کارایی بیشتر جایگزین شدند. در ابتدا برای این کار il-38 با سریال 107-06 مورد استفاده قرار گرفت ولی مدتی بعد با هواپیمای با سریال 104-07 و شماره دم زرد رنگ 15 جایگزین شد. در نیمه دوم سال 2008 این هواپیما به نسخه نهایی سیستم ماموریت Novella مجهز شد در خلال سال های 2009 و 2010 مورد ارزیابی قرار گرفت. از نوامبر 2011 برای دوسال این هواپیما در پایگاه نیروی دریایی Severomorsk-3 پارک شده بود و به دلایل ناشناخته ای تا نوامبر 2013 پرواز نکرد. در 25 ماه می 2012 وزارت دفاع روسیه قراردادی را با کمپانی ایلوشین برای ارتقا پنچ فروند هواپیمای il-38 به استاندارد N در طی سه سال امضا کرد. ارزش این قرارداد حدود 20 میلیون دلار برای هر هواپیماست. زمانی که Viktor Livanov مدیر عامل ایلوشین بود اعلام کرد که تا سال 2020 در مجموع 28 فروند il-38 به استاندارد N ارتقا میابند. 2 فروند از 5 فروند Il-38N سفارش داده شده میبایست تا نوامبر 2013 عملیاتی میشدند اما این گونه نشد. ایلوشین اعلام کرد که این تاخیر به علت مشکلات بوجود امده در ساخت سیستم sonobuoy رادیویی است. نخستین هواپیمای ارتقا یافته با سریال 107-06 بعد از اورهال در اوریل 2014 پرواز کرد. در ماه جولای این هواپیما به رنگ خاکستری تیره درامد و سریال RF-75335 و شماره دم 19 را به خود گرفت. این هواپیما به مرکز 859 ام اموزش هوانوردی دریایی در Yeysk منتقل شد. هواپیماهای بعدی برای ارتقا یافتن شماره 27 از Nikolayevka و شماره 24 از Yelizovo بودند که در سال 2013 برای اورهال وارد pushkin شدند. مشخصات هواپیمای il-38N سیستم ها Leninets 3 نسخه از سیستم عملیات گشت دریایی را برای نمونه های صادراتی و 4 نسخه را برای نمونه های مورد استفاده در نیروی دریایی روسیه ارائه کرده است. سه نسخه صادراتی عبارتند از : 2SD که ویژگی های بروز رسانی انجام شده بر روی Il-38Sd هند را دارد، نسخه 3SD برای هواپیماهای کوچکتر و بالگردها و نسخه 4SD برای هواپیماهای سبک و پهپادها. 4 نسخه ارائه شده برای نیروی دریایی روسیه عبارتند از : 2NV ،3NV ، 4NV که به ترتیب معادل روسی نمونه های شرح داده شده قبل هستند و نسخه 1NV که به نام Novella p-38 شناخته میشود که پیشرفته ترین نسخه و همان il-38N است. هسته سیستم های دو نسخه 1NV و 2SD مجموعه سیستم عملیاتی 1NV4 یا 2SD4 است که دارای دو جایگاه برای کاربر است. هر جایگاه دارای 2 نمایشگر 15 اینچی و پنل کنترل است. جایگاه سومی هم وجود دارد که برای فرمانده سیستم است که فقط یک نمایشگر بزرگ و پنل کنترل دارد. مشخصات سیستم ها و سنسورهای انها شامل موارد زیر است : 1NV1(2SD1) دارای رادار با امکان تشخیص اهداف سطحی و هوایی که توان کشف پریسکوپ زیر دریایی از فاصله 30 الی 35 کیلومتری را دارد. 1NV2(2SD2) دارای سیستم Sonobuoy با استفاده از پرتابه های جدید NV3(SD3) دارای سیستم ردیابی مغناطیسی (MAD) با برد 900 متر NV5(SD5) سیستم الکترواپتیکی نصب شده در زیر دماغه با فاصله یاب لیزری و ردیابی هدف به طور خودکار، با امکان مشاهده هدف مشخص شده توسط رادار NV9(SD9) سیستم اقدام الکترونیک با سنسورهای نصب شده بر روی بدنه این رادار 1NV1 در دو باند C با طول موج 300 ال 600 میلی متر و باند i با طول موج 30 الی 37.5 میلی متر عمل میکند در حالیکه نمونه صادراتی ان 2SD1 تنها در باند i عمل میکند. Leninets از این رادار به عنوان رادار پایه برای بمب افکن های سنگین استفاده کرده است ، به عنوان مثال : رادار NV45 در TU-22M3M ، رادار NV021 در TU-95MSM و رادار NV70 برای TU-160M . همچنین Leninets سیستم Sonobuoy رادیویی جدید را برای نمونه صادراتی و روسی il-38 توسعه داده که شامل این موارد است: نمونه پسیو تمام جهته RGB-41 و نمونه پسیو جهت دار RGB-48 است. در نسخه روسی احتمالا از RGB-41 استفاده نمیشود اما امکان حمل نمونه RMB-81 magnetometer buoy وجود دارد. ژنراتورهای صوتی GB-58 و پرتابه های RTB-93 hydrologic برای اندازه گیری سرعت صوت دراب هماهنگ با هم عمل میکنند. با بروز رسانی های انجام شده بر روی il-38N/SD این هواپیما ها از یک هواپیمای ویژه درگیری با زیردریایی به یک هواپیمای گشت دریایی با ارتقا توانمندی از درگیری با زیردریایی ها به گشت زنی در مناطق ساحلی، حمل محموله های الکترونیک و دریافت سیگنال، تشخیص و مبارزه با اهداف سطحی و نیز جستجو و نجات دریایی تبدیل شده است. تصاویری از انتن های رادار جستجو ارایه ای و سیستم اقدام الکترونیک و نمایی از سیستم الکترواپتیکی و کنسول اپراتور هواپیمای il-38SD لینک دانلود منبع اصلی http://www.mediafire.com/download/fcr0zbc9ezfb3p9/AIRInternational201409.pdf

به نام خالق آسمان ها این تاپیک ترجمه ای نه چندان کامل از مقاله Shlomo aloni در مورد جنگنده های F-16I Sufa نیروی هوایی رژیم صهیونیستی در مجله Air International چاپ شده در ژوئن 2014 است. جنگنده های F-16I Sufa نیروی هوایی رژیم صهیونیستی زمانی که نیروی هوایی رژیم صهیونیستی جنگنده F-16I Sufa را در سال 2000 سفارش داد (مدل مخصوصی از جنگنده Lockheed Martin F-16 برای رژیم صهیونیستی است) از بدست اوردن پلتفرمی اماده و موثر برای یک حضور طولانی مدت مطمئن شده بود. از انجا که این هواپیما برای 4500 ساعت پرواز عملیاتی و عمر عملیاتی حداقل 30 سال طراحی شده بود ، برنامه ریزان نیروی هوایی ارتش رژیم صهیونیستی این عقیده را در نظر گرفتند که مهمترین مشخصه باید انعطاف پذیری باشد. 10 سال از حضور در خدمت Sufa ها از 19 فوریه 2004 میگذرد و مجله air international به بررسی خدمات هواپیما و مقایسه دیدگاه اولیه نسبت به واقعیت امروز پرداخته است. ظهور تهدیدات جدید دشمن اصلی رژیم صهیونیستی پس از اعلام استقلال در سال 1948 کشور مصر بود. این دو در 5 جنگ باهم درگیر بوده اند . اما بعد از امضای قرار داد صلح در مارس 1979 نیروهای دفاعی رژیم صهیونیستی IDF مواجه شدند با جستجو کردن برای تعیین یک هسته تهدید جدید به منظور توجیح انجام نوسازی و گسترش مداوم توان نظامی. ارتش رژیم صهیونیستی متعاقبا نظریه دایره های تهدید برای توصیف رویکردش در دفاع توسعه داد. دایره اول شامل کشور های هم مرز با رژیم صهیونیستی بود شامل : مصر ، اردن ، سوریه و لبنان. دایره دوم شامل کشور های متخاصم که مرز مشترک با رژیم صهیونیستی ندارند و یک دولت بین انها قرار دارد نظیر عراق و لیبی . دایره سوم هم شامل کشورهایی نظیر ایران بود که مرز مشترک ندارند و دو دولت بین انها و رژیم صهیونیستی قرار دارد. بدترین وضع برای رژیم صهیونیستی مواجه شدن با اتحادی از کشور های شرقی نظیر عراق اردن و سوریه و جنگ با انها بود. ترکیب نیروهای این سه کشور حداقل به اندازه مصر قوی خواهد بود. در خلال جنگ اول خلیج فارس عراق به تنهایی رژیم صهیونیستی را با 40 موشک هدف قرار داد که باعث مواجه ارتش رژیم صهیونیستی با دایره دوم تهدید علیه خودش شد که رژیم صهیونیستی را به فکر انجام حملات تلافی جویانه هوایی بر علیه تهدید موشک های بالستیک عراق انداخت. صاعقه و توفان (sufa & Raam) ضربه جدید به اهداف در دایره دوم درگیری بدین معنی است که مسئله برد تبدیل شده است به معیار اصلی برای جنگنده جدید نیروی هوایی ارتش رژیم صهیونیستی. رژیم صهیونیستی در سال 1994 21 نمونه از جنگنده F-15I Raam (صاعقه) را سفارش داد به عنوان گزینه ای برای بیش از چهار سال بعد. حضور در خدمت این مدل جدید در ماه ژانویه سال 1998 شروع شد زمانی که اسکادران شماره 69 Hammer واقع در پایگاه Hatzerim در صحرای نقب اولین دسته دو فروندی را تحویل گرفت. بعد از ان پروژه تعیین جنگنده دوم در راه بود. نیروی هوایی ارتش رژیم صهیونیستی درخواست اطلاعاتی از کارخانه ها در سپتامبر 1997 داشت. دو رقابت بین F-15I و F-16I شکل گرفت. سال بعد آژانس همکاری دفاعی امنیتی امریکا DSCA اعلام کرد که احتمال فروش 60 فروند F-16C/D ویا 30 فروند F-15I به ارزش 2.5 میلیارد دلار به رژیم صهیونیستی وجود دارد. در ارتش رژیم صهیونیستی شکافی بوجود امد در مورد خرید F-16 و یا F-15 که باعث ایجاد یک اسکادران دیگر F-15I در Hatzerim و یا دو اسکادران جدید F-16 می شود. ولی در جولای 1999 ارتش رژیم صهیونیستی اعلام کرد که فقط F-16I را انتخاب کرده است. قرارداد سفارش خرید 50 فروند F-16I بین ارتش رژیم صهیونیستی و DCSA در سپتامبر 1999 امضا شد. قرار داد رسمی که به نام Peace Marble V شناخته میشود در 14 ژانویه 2000 امضا شد. 10 ماه بعد ارتش رژیم صهیونیستی اعلام کرد لقب Sufa را برای F-16I انتخاب کرده است. بعد از ان در 19 دسامبر 2001 قرارداد خرید 52 فروند دیگر از جنگنده F-16I امضا شد. بنابراین با مجموع 102 فروند جت در قرارداد Peace Marble V نیروهای هوایی رژیم صهیونیستی بزرگترین و گران ترین قرارداد خود تا ان زمان به ارزش 4.5 میلیارد دلار را ثبت کرد. f-15I Raam متعلق به اسکادران 69 و F-16I Sufa متعلق به اسکادران 107 که هر دو در پایگاه Hatzerim مستقر هستند هواپیما جنگنده F-16I با ارتقا هایی که بر روی ان انجام شده است تبدیل به سنگین ترین مدل از جنگنده F-16 با حداکثر وزن برخاست 23600 کیلوگرم شده است. نسبت حداکثر قدرت موتور به وزن آن ( وزن خالی به علاوه سوخت و سلاح ) 0.56 است ، که کمتر از 1.02 که نسبت مدل اصلی F-16A در سال 1970 است. داشتن نسبت قدرت به وزن بیشتر باعث چالاکی بیشتر جنگنده خواهد شد. نیروی هوایی ارتش رژیم صهیونیستی میتوانست داشته باشد اندکی نسبت قدرت به وزن بیشتر با انتخاب موتور Pratt & Whitney F110-GE132 با قدرت 147 کیلونیوتون که بر روی جنگنده های سبک تر F-16E متعلق به نیروی هوایی امارات متحده عربی نصب شده است. با این حال موتور F100-PW229I برای Sufa انتخاب شد که با F-15I Raam مشترک است . نسبت قدرت به وزن در F-15I Raam بین 1.83 الی 0.72 در وزن خالص و در حداکثر وزن برخاست است . مخازن سوخت تطبیقی بیشترین وزن اضافی به F-16I تحمیل میکند اما همه هواپیما ها دارای محدودیت در حجم و وزن هستند بنابراین سیستم تولید اکسیژن نصب شده در ان با بطری های اکسیژن به منظور پایداری در ماموریت های طولانی جایگزین شده است. یکی از ویژگی های خاص موتور F110-GE132 حالت استفاده دوگانه عملیاتی است ( اموزش و عملیات) که موجب افزایش عمر عملیاتی ان میشود. خدمه Sufa ادعا میکنند که تاثیرمخازن سوخت تطبیقی F-16I بر روی مانور پذیری کمتر از نمونه مشابه ان بر روی F-15I Raam است . (تحویل نخستین دسته دوفروندی از F-16I و ورود انها به پایگاه هوایی Ramon بعد از پرواز از ایالات متحده امریکا در سال 2004) مشارکت رژیم صهیونیستی مشارکت صنایع هوافضا رژیم صهیونیستی در توسعه این جنگنده شامل کارخانجات IAI در مخازن سوخت تطبیقی با بدنه ، RSL Electronics در استارتر سوخت جت و کنترل کننده های ترمز، Elbit Systems در مخازن خارجی سوخت نصب شده زیر بال است. همچنین هردو شرکت IAI و Elbit در ساخت بخش هایی از بدنه مشارکت داشته اند. تقریبا حدود 50 درصد از اویونیک ( الکترونیک پروازی ) F-16I در اصل ساخت رژیم صهیونیستی است. Elbit یک کامپیوتر اویونیک مرکزی 512kb ، پردازنده صفحه نمایش رنگی ( برای تولید اطلاعات بر روی صفحه نمایش کابین خلبان ) ، افزودن واحد اتصال مرکزی و نقشه رنگی متحرک که نقشه هوایی و تصویر ماهواره ای زمین را تهیه میکند ، عرضه کرد. Rafael سیستم تشخیص زمین دیجیتال DTS Digital Terrain System و واحد مرکزی دریافت اطلاعات هوا از فضا و نمایشگر های رنگی چند منظوره ( دوعدد در هر کابین ) را تولید کرد. این نمایشگر ها دارای ابعاد 10*10 سانتی متر و با کیفیت 484*484 پیکسل هستند. شرکت Rada با مشارکت Smiths تجهیزات پیشرفته انتقال اطلاعات و ضبط کننده ویدیویی دیجیتال برای بارگذاری اطلاعات قبل از پرواز، ذخیره سازی و بارگذاری اطلاعات پس از پرواز برای ارزیابی را عرضه کردند. جنگنده F-16I دفترچه راهنمای پرواز چاپ شده ندارد و تمام اطلاعات در لپتاپ های شخصی ذخیره شده است ، که خدمه هواپیما قادر خواهند بود اطلاعات ماموریت را به همراه اطلاعات مختصر زمینی را در کامپیوتر های خود پخش کنند. 25 فروند اول از F-16I به نماشگر سربالا کابین HUD ساخت شرکت BAE Systems مجهز بودند و باقی F-16I ها به نمایشگر های ساخت Elbit مجهز شدند. در تمام Sufa ها یک مانیتور کابین عقب برای به اشتراک گذاری اطلاعات بین خلبان و افسر سیستم های تسلیحات WSO وجود دارد. همچنین هر دو خدمه میتوانند از هلمت (helmet) مجهز به نمایشگر Elbit Dash IV استفاده کنند . این هلمت دارای یک دوربین میکرو است که هرچه کاربر میبیند را میگیرد و نه فقط یک میدان دید کوچک که از HUD دیده میشود. اخرین F-16I به شماره 898 مدت کوتاهی پس از تحویل در 1 فوریه 2009 در پایگاه Hatzerim سنسورها سنسور اولیه F-16I ها رادار APG-68(V)9 روزنه مصنوعی SAR است. این رادار 30 درصد برد بیشتر و با وضوح بالاتر نسبت به نمونه های پیشین را ارائه میدهد . رادار SAR امکان نقشه برداری تصویری از سطح زمین برای خدمه هواپیما فراهم میکند. خروجی رادار می تواند با سیستم تشخیص زمین دیجیتال Rafael یکپارچه شود که باعث افزایش ایمنی پرواز از طریق ترکیب داده ها با SAR ، سیستم های مکان یابی و نقشه متحرک میشود. این رادار با سیستم ناوبری ارتفاع پایین Lockheed Martin AN/AAQ-13 و سیستم هدفیابی فروسرخ LANTIRN و پاد ترکیبی هدفیابی و ناوبری Rafael Litening کامل میشود که در زیر هواپیما و در دو طرف کانال ورودی اصلی هوا برای موتور نصب میشوند. توانایی ارتباطات و مجموعه ناوبری ان توسط Rafael بهینه سازی شده است که شامل سیستم های ARC-210 VHF/UHF ، ARC-164 UHF و دستگاه های رادیویی Rockwell-collins ARC-217 HF به همراه پنل کنترل مدار ارتباطات صوتی میشود. یک سیستم انتقال داده Rafael با مجموعه ارتباطات یکپارچه شده است که با ان هواپیما در حین پرواز در یک دسته پروازی امکان به اشتراک گذاری داده های حیاتی نظیر سوخت و سلاح را میدهد. IAI Elta یک سیستم ارتباط ماهواره ای ، Honeywell & Raytheon سیستم ناوبری داخلی ، BAE Systems دریافت کننده چند حالته AN/ARN-155 و Rockwll-collins هم سیستم ناوبری هوایی تاکتیکی برای ان عرضه کرده اند. جنگ الکترونیک ارائه مجموعه مرکزی جنگ الکترونیک F-16I و سیستم دفاع فعال و غیر فعال از خود ، توسط Elisra انجام گرفته است که با نمایشگر رنگی Terma درابعاد 609*609 میلی متر و با وضوح 256*256 پیکسل در کابین قابل نظارت است. دیدگاه نیروی هوایی رژیم صهیونیستی به سیستم جنگ الکترونیک بومی به عنوان یک ضرورت برای جنگنده هایش ، در درجه اول باعث مقابله سریع با هر تهدید جدید خواهد شد. سیستم جنگ الکترونیک جنگنده F-16I خودکار عمل میکند و از سیستم الکترونیک داخلی هواپیما تغذیه میشود. برای اولین بار در یک جنگنده حسگر پایش بصری به منظور حفاظت در برابر تهدیدات با جستجوگر های حرارتی نظیر موشک های دوش پرتاب ضد هوایی در این جنگنده نصب شده است. ارائه بومی یک طعمه منحرف کننده که یدک کشیده میشود (towed decoy) ، یک سیستم پرتاب چف فلیر ساخت BAE System & Rockar ، یک سیستم پیشرفته تشخیص دوست از دشمن IFF ساخت BAE System و کامل شده توسط Elisra با قابلیت انجام شناسایی موفق از فاصله ای بیش از 160 کیلومتر از جمله قابلیت های حفاظت الکترونیکی ان است. پشتیابی و بهینه سازی اویونیک ، سنسورها و سلاح های Sufa در یک مرکز پیشتیبانی نرم افزاری انجام میشود. مهمات مهمات جنگی F-16I شامل ترکیبی از مهمات دفاعی و تهاجمی ساخت رژیم صهیونیستی و ایالات متحده امریکاست. مهمات دفاعی که توسط Sufa حمل میشوند نسبت به سایر جنگنده های نیروی هوایی رژیم صهیونیستی کمتر هستند زیرا تصور از کارکرد sufa بیشتر برای عملیات های تهاجمی است. با این حال این جنگنده میتواند 2 موشک Rafael Pyton 4 برای درگیری های نزدیک و بصری و یا دو موشک AIM-120 برای درگیری در فواصل بیشتر و خارج از دید حمل کند. دو جایگاه و اویزگاه برای نصب سلاح های تهاجمی در جنگنده وجود دارد. در اصل F-16I محدود شده برای حمل مهمات JDAM و کیت های هدایت کننده بع از پرتاب انها و یا بمب های هدایت لیزری. برنامه خرید F-16I شامل سلاح های خاص ان نبود واین احتمالا بدلیل هزینه کمتر بوده است. بعد ها حکومت رژیم صهیونیستی گزینه های دیگری برای تامین مهمات Sufa ها تهیه کرد. نظیر بمب های دورایستا Rafael SPICE با ویژگی تعیین مسیر پروازی با GPS داخلی و هدایت الکترواپتیکال ، موشک IMI Delilah برای حملات در روز و شب و بمب هدایت پذیر الکترواپتیکال GBU-15 دسته سه فروندی از Sufa های اسکادران 119 بر فراز صحرای نقب با سه حالت ارایش مهمات ، Sufa 413 با ارایش مناسب درگیری هوایی ، Sufa 451 با ارایش مناسب حمله هوا به سطح با دوبمب هدایت لیزری و Sufa 494 با ارایش مناسب حملات هوا به سطح با موشک Delila نخستین حملات جغرافیای سیاسی خاورمیانه تغییراتی داشت بین زمان سفارش این نوع در سال 2000 و زمان تحویل نخستین جنگنده ها در فوریه 2004 . حمله ایالات متحده به عراق در سال 2003 باعث از بین رفتن تهدید موشک های بالستیک عراق برای ارتش رژیم صهیونیستی شد. تهدید پایه جدید ایران بود. یک کشور در دایره سوم تهدید با اهداف بالقوه در فاصله ای بسیار بیشتر از زمانی که f-16I انتخاب شد. اما Sufa با عملیات های نزدیک به خانه عملیات های خود را اغاز کرد. اولین واحد عملیاتی Sufa اسکادران 253 بود که به عنوان اسکادران نقب (nagev) واقع در پایگاه Ramon که پرواز های عملیاتی خود را در جنگ غزه در سپتامبر 2005 شروع کرد. حمله به اهداف در جنگ لبنان در سال 2006 بیشتر شد. در ان زمان تحویل Sufa به نیمه رسیده بود و فقط اسکادران 253 و اسکادران 119 در Ramon کاملا عملیاتی شده بود در حالیکه اسکادران 107 در Hatzerim یک هفته قبل فعال شده بود. خدمه اسکادران 107 به طور موقت تا پایان جنگ در 14 اگوست به اسکادران 119 و 253 منتقل شدند در همین حال کارکنان پشتیبانی زمینی اسکادران 107 در Hatzerim برای حفظ یک پایگاه عملیاتی دیگر باقی ماندند. نخستین F-16I Sufa ساخته شده به شماره 253 در حالت ارایش مهمات رزمی با دو بمب هدایت شونده الکترو اپتیکال GBU-15 و تصاویری از همین جنگنده در حال رهاسازی پرتابه های Flare جنگ لبنان در طول ماه طولانی جنگ Sufa ها به صورت ساعتی در هماهنگی با مرکز کنترل منطقه ای پرواز میکردند که هواپیما ها میبایست به اهداف از پیش تعیین شده نظیر سایت های متحرک پرتاب موشک حمله میکردند. انها در طول این جنگ حدود 2200 سورتی پرواز انجام دادند. تنها تهدید هواپیما های جنگی رژیم صهیونیستی از طرف لبنان سلاح های دوش پرتاب بود که انها با پرواز در ارتفاع متوسط و بالا از محدوده عمل انها خارج میشدند. با این حال اسکادران Sufa دراین جنگ یک جنگنده خود را از دست داد: در ساعت 22 روز 19 جولای یک Sufa به شماره 489 از اسکادران 119 هنگام برخاستن از Ramon دچار ترکیدن لاستیک شد که خدمه به سلامت ایجکت کردند. Sufa ها از F-16C/D نیروی هوایی ارتش رژیم صهیونیستی سنگین تر هستند برای همین از لاستیک های اصلاح شده استفاده میکنند. اما برای صرفه جویی در هزینه ها نیروی هوایی رژیم صهیونیستی از در طی اموزش که هواپیما سبک تر است از لاستیک نوع اول استفاده میکند. این جنگنده شماره 489 هنگام برخاستن از Ramon در حالت بارگزاری رزمی و با وزن زیاد بود که بیش از حد تحمل لاستیک بوده است. از دست دادن Sufa 489 هزینه بیشتری نسبت به پس انداز هزینه انجام شده در استفاده از لاستیک نوع اول است. اگرچه جنگ لبنان برای نیروی هوایی رژیم صهیونیستی یک درگیری یک طرفه بود اما برای ان چندین درس داشت. طبق گفته نیروی هوایی رژیم صهیونیستی در شروع برنامه F-16I ، این هواپیما باید پتانسیل سازگار شدن با تمام سناریوهای ممکن را داشته باشد. پس از فقط دو سال از حضور در نیروی هوایی رژیم صهیونیستی انجام عملیات توسط Sufa در فواصل کم نسبت به سایر جنگنده های حاضر در نیروی هوایی رژیم صهیونیستی از اولویت بالاتری برخوردار است. (در 6 اکتبر 2012 یک پهپاد متعلق به حزب الله لبنان توسط Sufa و با موشک pyton 4 مورد اصابت قرار گرفت) زمین گیری واحد سوم Sufa ، اسکادران 107 اولیت عملیات خود را در ژانویه 2008 بر علیه پایگاه حماس در نوار غزه انجام داد. در ماه بعد نخستین پرواز ماموریت شناسایی F-16I با پاد عکاسی برد بلند Elbit انجام شد. این عملیات یک هفته قبل از زمین گیر شدن ناوگان Sufa در 25 مارس که خدمه در کابین یکی از جت ها با بویی عجیب مواجه شدند انجام شد. تحقیقات نشان داد که منبع این بو بخار سمی formaldehyde در سیستم اکسیژن هواپیماست. تمام Sufa های رژیم صهیونیستی در ان زمان بازرسی شدند و مشخص شد در هفت هواپیما سطح formaldehyde بالاتر استاندارد بین الملل بوده است. بررسی های بعدی هیچ مشکل formaldehyde در هنگام کار سیستم اکسیژن در حالت 100 درصد وجود ندارد. در نتیجه در 29 اپریل 2008 دستور زمین گیری Sufa ها لغو شد ولی با این اخطار که همه پرواز ها باید در حالت استفاده 100 درصدی از اکسیژن باشند. شبیه سازی شبیه ساز ها در ابتدا به عنوان ابزاری برای اموزش خلبان برای رویارویی با شرایط اضطراری و ناامن و یا غیر ممکن در پرواز معرفی شدند. اما با بهبود کیفیت انها و همزمان افزایش هزینه سوخت ، امروزه به عنوان یک روش مقرون به صرفه در اموزش و تمرین نبرد هوایی در شرایط اضطراری معرفی میشوند. به منظور سادگی کار،در4 ژانویه 2006 مرکز اموزش Sufa از پایگاه Ramon به پایگاه هوایی Hatzor منتقل شد، جایی که تمام اموزش های جنگنده های F-16 نیروی هوایی رژیم صهیونیستی دران انجام میشد. سپس در 18 ژانویه لاکهید مارتین اعلام کرد که در قرار دادی به ارزش 18 میلیون دلار برای تهیه یک شبیه ساز جدید برای Sufa برنده شده است و 5 روز بعد Elbit از قرار دادی 10 میلیون دلاری برای پشتیبانی از الکترونیک شبیه ساز ، کابین خلبان و سیستم های بصری خبر داد. سرانجام شبیه ساز در 11 می 2008 افتتاح شد. مرکز اموزش عملیات و شبیه ساز F-16I به همراه نمایی از کابین ان مرکز اموزش عملیات به منظور توسعه بیشتر برنامه ایجاد یک مرکز اموزش عملیات در Hatzor در سال 2008 اعلام شد. Elbit برنده یک قرارداد فاینانس 15 ساله به ارزش 55 میلیون دلار به منظور توسعه ، ساخت و راه اندازی تاسیسات شد. این مرکز به منظور اتصال چندین شبیه ساز و یک شبیه ساز ایستگاه کنترل زمینی برای انجام ماموریت های اموزشی در یک واقع بینانه با پرواز های جفتی ، دسته های چهار فروندی یا هشت فروندی ایجاد شده است. در 30 می 2012 شرکت Elbit برنده قرارداد دیگری به ارزش 30 میلیون دلار برای اتصال شبیه ساز های Sufa و F-15I برای اموزش سناریو های عملیاتی مختلف شد. همچنین تحت این قرار داد شبیه ساز Sufa با اموزش خلبانان بالگرد، اپراتور های پهپاد و وسایل زمینی یکپارچه شد . این سیستم باعث هماهنگی اموزش سناریوهای مختلف عملیات شد ، حتی اموزش در زمانی که خلبان و هواپیما از نظر جغرافیایی در فاصله زیادی نسبت به هم قرار دارند. این مرکز در 19 دسامبر 2013 افتتاح شد. تصویری برای مقایسه ابعاد جنگنده های F-16I و F-15I ارتقا در میان سالی هنگامیکه 4 فروند Sufa در 1 فوریه 2009 در Hatzerim فرود امدند تحویل 102 فروند انها کامل شد. برای انها دو حادثه اموزشی وجود دارد ، نخست در شب 10 نوامبر 2010 ماجرای مبهم Sufa شماره 480 از اسکادران 119 که منجر به کشته شدن دو خدمه ان شد. دومین حادثه مربوط به 13 جولای 2013 است، زمانی که Sufa شماره 107 از اسکادران 107 بر روی دریای مدیترانه دچار مشکل در موتور شد. در این موارد و در حادثه برخواستن از باند در سال 2006 ناوگان Sufa به تعداد 99 فروند کاهش یافت که هرکدام باعث خسارتی حدود 44 میلیون دلاری شد. در حالیکه جنگنده های Sufa نسبتا جدید هستند ، در بین سالهای 2019 تا 2024 بروز رسانی خواهندشد. در گذشته نیروی هوایی رژیم صهیونیستی از تکنولوژی های هواپیماهای جدید برای ارتقا سایر جنگنده ها استفاده کرده است. به عنوان مثال، برخی از اجزا F-16I در اوایل سال 2000 و در خلال برنامه بروز رسانی جنگنده های F-16C/D Barak با انها یکپارچه شده است. پس از ان انتظار می رود تکنولوژی بکار رفته در جنگنده F-35I Adir ، نسخه ای از جنگنده نسل پنجمی F-35 برای نیروی هوایی رژیم صهیونیستی، در ارتقا جنگنده Sufa بکار گرفته شود. در بروز بودن هم ، جنگنده های Sufa ده سال پس از ساخت کماکان به عنوان مدرن ترین جنگنده نیروی هوایی رژیم صهیونیستی باقی مانده اند . لینک دانلود منبع اصلی: http://www.mediafire.com/download/oo19ipcd4h9s2dr/AIRInternational201406.pdf

برای من هم صدا نداشت . این لینک برای من درست بود   http://webdisk2.downloadchibashi.com/2016-04-23_10:55:271/%20%20%20%20-%20%20%20%20-k9QCkZnGOVI.mp4

  از نظر ابعاد نمیتونه وارد فضای بار سی 130 بشه

به نام خالق آسمان ها P5 Air Combat Training Systems غلاف های تمرین نبرد هوایی ، اموزش نبرد های هوایی را یک گام بزرگ رو به جلو برده است. از این سیستم در بسیاری از نیروهای هوایی جهان برای اموزش های روزانه استفاده میشود. (تصاویری از جنگنده mirage 2000 نیروی هوایی امارات متحده عربی با غلاف P5 و تصاویری از بکارگیری این غلاف در نیروی هوایی امریکا و مالزی ) اما غلاف تمرین نبرد هوایی دقیقا چیست ؟ غلاف تمرین نبرد هوایی یا ACMI pod در واقع یک سیستم حمل شونده توسط هواپیماست که وظیفه ان در وهله اول ثبت تمام رویداد های حین پرواز است که بعدا بتوان این اطلاعات ذخبره شده را از ان استخراج کرد و به ارزیابی عملکرد خلبان و سایر عوامل دخیل در پرواز پرداخت . (تصاویری از جلسه ارزیابی اطلاعات بدست امده از غلاف های تمرین نبرد هوایی) در سیستم های جدید تمرین نبرد هوایی قابلیت های دیگری برای بهبود کارایی ان و هرچه واقعی تر شدن انجام تمرینات و اموزش های هوایی برای خدمه پروازی و پرسنل زمینی به انها افزوده شده است. بعضی این قابلیت شامل موارد زیر است: امکان شبیه سازی استفاده از سلاح در پرواز های تمرینی/اموزشی علیه اهداف سطحی و هوایی و تعیین امتیاز - امکان شبیه سازی انجام عملیات جنگ الکترونیک - امکان ارسال اطلاعات در لحظه و برقراری ارتباط با هواپیما های دیگر و ایستگاه های سطحی - امکان تمرین مدیریت و شبیه سازی صحنه نبرد هوایی با حضور بیش از 100 هواپیما - امکان نصب و هماهنگی با انواع پرنده ها نظیر جت های جنگنده ، جت های اموزشی و بالگرد ها سیستم P5 استاندارد جدیدی برای تمرین و اموزش های مشترک عملیات هوایی محسوب میشود که توسط شرکت دفاعی Cubic Global Defence توسعه داده شده است. این سیستم شبیه سازی واقعی تری را در تمرین های هوایی امکان پذیر میکند. با کمک ماهواره های GPS ، خلبان ها میتوانند در هر نقطه از زمین تمرین کنند که هزینه استفاده از ان بسیار پایین تر از سیستم های قبلی است. این قابلیت بدون محدودیت مکانی بودن این سیستم برای خلبانان نیروی دریایی مفید است . این سیستم در حال حاضر کاملا در سرار دنیا عملیاتی است، تحویل P5 با بیش از 30 قرارداد تحویل و تامین نامحدود 10 ساله شروع شده است و همچنین این سیستم تحت قرار داد های فروش خارجی تسلیحات FMC Contract به کشور ها دیگر ارائه شده است . سیستم P5 شامل اجزایی با قابلیت تغییر و جابه جایی اسان با ویژگی های امنیتی پیشرفته ، شبیه سازی سلاح و نظارت انی بر نحوه انجام کار است. این سیستم از قابلیت تمرین و اموزش عملیات های هوا به هوا ، عملیات های هوا به سطح و عملیات سطح به هوا پشتیبانی میکند. دیگر قابلیت های پیشرفته ان شامل اطلاع رسانی آنی کشتن حریف ، و به حساب اوردن سلاح های دوربرد نظیر موشک AMRAAM میشود. همچنین تکنولوژی سیستم P5 CTS/TCTS در درون جنگنده نسل پنجم F-35 بکار گیری شده است. اجزای کلیدی سیستم P5 شامل زیر سیستم های حمل شونده در هوا که اطلاعات پرواز را جمع اوری میکنند و ایستگاه های زمینی که کنترل تمرین را بصورت آنی ارائه می دهند. زیر سیستم های حمل شده در هوا میتوانند بصورت یک بسته قرار گرفته در یک غلاف در آویزگاه سلاح هواپیما نصب شوند و یا بصورت یک زیر سیستم داخلی که انواع پلتفرم هواپیماها را پشتیبانی میکند، باشند. غلاف مبتنی بر GPS امکان ردیابی دائمی و مستمر تمام شرکت کنندگان در تمرین را فراهم میکند. این غلاف همچنین امکان ثبت تمام حوادث در حین تمرین و شبیه سازی استفاده از سلاح و پردازش اطلاعات تمرین را برای کسب اطلاعات پس از ماموریت دارا میباشد. هنگامیکه غلاف ها در هوا هستند برای ارتباط با دیگر غلاف ها و زیر سیستم ها و ایستگاه های زمینی از قابلیت به اشتراک گذاری و انتقال اطلاعات استفاده میکنند. این قابلیت امکان ارائه اطلاعات زمان و مکان هریک از هواپیماهای شرکت کننده در تمرین و ارسال در لحظه پیام کشتن حریف به خدمه هواپیما را از طریق پیام صوتی فراهم میکند. زیر سیستم های حمل شونده هوایی P5 قابلیت پشتیبانی از بیش از 100 فروند هواپیما در یک تمرین را دارا میباشند. برد تحت پوشش ان در عملیات های هوابه هوا حدود 80 nautical mile ( در حدود 150 کیلومتر ) و در عملیات های هوا به سطح حدود 125 nautical mile (در حدود 230 کیلومتر ) است. این سیستم همچنین توان رله و ارسال اطلاعات به بیشتر از بردی معادل 370 کیلومتر را دارد. لازمه این توضیح رو هم اضافه کنم که غلاف های ساخته شده دیگری هم وجود داره که عموما اروپایی هستند ولی در سیستم هوانوردی شرقی به نظر میاد چین تنها بکار گیرنده این سیستم هست که از غلاف ساخت خودش به نام KXD-2 استفاده میکند. (تصاویری از غلاف چینی KXD-2) منابع : https://www.cubic.com/Portals/0/Files/Tech-Center/11741_016%20P5%20br_reader.pdf http://www.cubic.com/p5cts-tcts/p5cts-tcts.pdf http://www.dtic.mil/ndia/2011targets/WednesdayKing.pdf http://www.aerotree.com.my/acmi.html

سلام خدمت شما . غیر از دلایل اصلی ثابت شده که انگلیسی ها به مقامات عربستان در این قرار داد رشوه پرداخت کردن   http://www.mehrnews.com/news/639163/%D8%AF%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D8%B9%D8%A7%D9%84%DB%8C-%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%DB%8C%D8%B3-%D8%A7%D8%AF%D8%B9%D8%A7%DB%8C-%D8%A8%D9%84%D8%B1-%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87-%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87-%D9%81%D8%B3%D8%A7%D8%AF-%D8%AF%D8%B1-%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%AF

سلام خدمت جناب EMP   بنده نمیتونم صحبت شما رو در مورد سیستم پرواز با سیم یا همون FLY BY Wire قبول کنم . نمیشه با چند تا مورد محدود سانحه ناشی از عدم هماهنگی انسان و ماشین قانع شد که این سیستم به کلی ایراد داره و  باید برگردیم به همون  سیستم هیدرولیک سابق   مثال خودتون در مورد فانتوم رو فرض بگیریم : خوب فانتوم قدرت هیدرولیکش رو از موتور هاش میگیره و سیستم هیدرولیک توی اکثر سیستم های حساس هواپیما نقش داره اگر هر مشکلی برای موتور پیش بیاد یا قسمتی از سیستم دچار نشستی روغن هیدرولیک بشه کل این سیستم ها و هواپیما تحت تاثیرش قرار میگیرن که موارد زیادی خود ما توی کشورمون دیدیم که توی سانحه های هوایی دچار مشکل Hydraulic failure شده بودن   [url=http://gallery.military.ir/albums/userpics/10359/2-17-2016_1-29-30_PM.jpg][/url]   [url=http://gallery.military.ir/albums/userpics/10359/2-17-2016_1-26-50_PM.jpg][/url]   سیستم پرواز باسیم هم بی عیب نیست ولی اگه منصف باشیم واقعا نسبت به سیستم هیدرولیک امن تر ، ارزون تره و کار تعمیراتی و نگهداری کمتری نیاز داره . سیستم هیدرولیک حذف نشده و هنوز هم کارایی داره ولی جاهایی که یه سیستم جایگزین کنارش هست یا مواردی که توسط سیستم اکترونیک کنترل میشه نمونه اش هم جنگنده اف 16   [url=http://gallery.military.ir/albums/userpics/10359/2-17-2016_1-32-35_PM.jpg][/url]   [url=http://gallery.military.ir/albums/userpics/10359/2-17-2016_1-31-29_PM.jpg][/url]

به نام خالق آسمان ها   تایفون های سعودی پیشرو در منطقه   این تاپیک ترجمه نه چندان کامل مقاله چاپ شده به قلم Jon lake در مورد جنگنده های Eurofighter Thyphoon نیروی هوایی عربستان سعودی در مجله AirForces Montly  فوریه 2016 است         بر خلاف انتظار بیشتر مردم نیروی هوایی عربستان سعودی به یک نیروی پیشرو در زمینه عملیاتی کردن جنگنده های Euro fighter typhoon تبدیل شده است و اصرار دارد بر پیشرفت و بهره گیری از توانایی ها و سلاح های جدید حتی قبل از مشتریان اصلی ان در نیروهای هوایی کشورهای اروپایی . به نظر میاد تایفون های سعودی با مشارکت در حمله هوایی به داعش در سوریه و حمله هوایی به یمن دارای بیشترین ساعت پرواز جنگی دربین سایر دارندگان این جنگنده هستند که این یک موفقیت غیر منتظره اما مهم است . در ابتدا انتظار میرفت عربستان سعودی  یک مشتری اولیه برای این جنگنده اروپایی باشد همانطور که پیش از سابقه بکارگیری طولانی مدت از جنگنده های انگلیسی نظیر   BAE hawk, panavia tornado, BAC strikemaster را داشته است.   پروژه سلام :   هنگامیکه قرارداد پروژه سلام در اگوست 2007 امضا شد در برگیرنده مواردی همچون خرید 72 فروند جنگنده تایفون به همراه اموزش پرسنل ، پشتیبانی فنی و انتقال تکنولوژی بود. در این قرار داد تعهد شده بود به ایجاد توانایی های صنعتی جدید در عربستان نظیر توسعه زیر ساخت های صنعتی و تولیدی ان کشور. در ابتدا به نظر می امد قرار داد سلام باعث انتقال بی سابقه تکنولوژی نظامی به یک کشور در خاورمیانه خواهد شد که شامل ایجاد خط مونتاژ جنگنده تایفون در عربستان سعودی می شد. طبق بازه های زمانی تعیین شده در قرار داد اولین دسته 24 فروندی از مجموع 72 فروند سفارشی (شامل 18 فروند تک سرنشین و 6 فروند اموزشی) از تایفون های         TRANCH 2  (نسل دوم تایفون های تولید شده) و از همان مدل ساخته شده برای نیروی هوایی انگلستان مونتاژ شده در سایت warton  شرکت BAE system  واقع در lancashire  انگلستان تحویل داده خواهد شد. طبق قرار داد 48 فروند دیگر در سایت مونتاژی که توسط شرکت BAE system  در پایگاه هوایی king abdulaziz  ظهران عربستان سعودی ایجاد خواد شد مونتاژ شوند. برای همین منظور عربستان سعودی از شرکت انتونوف اکراین یک هواپیمای باری AN-124  به همراه سایر لوازم مربوط به انتقال بار اجاره کرد. اولین جنگنده تایفون ساخته شده برای نیروی هوایی عربستان سعودی در 20 اکتبر 2008 اولین پرواز ازمایشی خود را انجام داد و در 11 ژانویه 2009 به نیروی هوایی عربستان سعودی تحویل داده شد. اولین دسته دو فروندی از تایفون های سعودی در 23 ژانویه 2009 به نیروی هوایی عربستان سعودی تحویل داده شد. اولین دسته 8 فروندی تایفون های سعودی که همگی تک سرنشین بودند با نشان اسکادران 10 نیروی هوایی عربستان سعودی نشان گذاری شدند. این اسکادران در ابتدا به عنوان واحد ارزیابی عملیاتی تایفون عمل میکرد. بعد از ان تایفون های تحویلی به اسکادران 3 نیروی هوایی عربستان سعودی به عنوان یک واحد تبدیل کننده عملیاتی برای تایفون ها وارد شدند. اولین هواپیما های ورودی به این واحد 6 فروند نمونه دو سرنشینه تایفون بودند که در خلال ماه مارس و اکتبر 2010 به ان تحویل داده شد که در اخر ان سال 4 فروند نمونه تک سرنشین بیشتر به ان ها اضافه شد.           (تصاویری از مراسم نمادین تحویل اولین جنگنده تایفون به نیروی هوایی عربستان سعودی و اولین تایفون تحویل داده شده با نشان اسکادران 10 بر روی دم)     دوره خلبانی:   اولین پرسنل انتخاب شده برای طی دوره اموزش و اشنایی با جنگنده تایفون شامل 6 خلبان به علاوه خدمه فنی زمینی تمرینات و دوره های اموزشی خود را در نیروی هوایی انگلستان کامل کردند. خلبان ها زیر نظر اسکادران ذخیره شماره 29 نیروی هوایی انگلستان در پایگاه هوایی RAF coningsby  اموزش دیده اند. دو خلبان دیگر در اسپانیا دوره دیده اند که یکی از انها در سانحه هوایی در ختافه اسپانیا کشته شد و مجددا دو خلبان دیگر اضافه شدند برای اموزش در انگلستان که این خلبان ها برای تکمیل کادر اولیه اسکادران طائف بودند. افزایش هزینه اموزش خلبانان در انگلستان منجر به لغو برنامه اموزش دسته 22 الی 24 نفری از خلبانان نیروی هوایی عربستان سعودی در انگلستان شد. در عوض نیروی هوایی انگلستان و اسپانیا اموزش دسته 7 الی 8 نفری از خلبان نیروی هوایی عربستان سعودی را در خود عربستان توسط تعدادی از خلبانان نیروی هوایی انگلستان و گروهی از متخصصان شرکت BAE system  انجام دادند که پایان این دوره در اواخر سال 2010 و اوایل سال 2011 بود. پس از یک شروع همراه با تردید ، با ارائه ناامید کننده بسته اولیه پشتیبانی نرم افزاری 5.0 هواپیماهای TRANCH2  تایفون، با اجرای بسته نرم افزاری 5.1 نیروی هوایی عربستان سعودی توانایی استفاده عملیاتی از تایفون هایش را بدست اورد.  اگرچه اسکادران 3 به عنوان واحد تبدیل کننده عملیاتی شکل گرفته بود در عین حال نقش عملیاتی داشت و از اواسط سال 2011 به عنوان واحد واکنش سریع در برابر تهدید هوایی عمل میکرد . این هواپیماها به 4 تیر موشک AIM-120C5  به عنوان یک موشک هوا به هوای میان برد و 2 تیر موشک کوتاه برد IRIS-T  با جستجو گر حرارتی (همانند تایفون های نیروی هوایی آلمان ، ایتالیا و اسپانیا نیروی هوایی عربستان سعودی موشک IRIS-T را به جای موشک مورد علاقه نیروی هوایی انگلستان  AIM-132 ASRAAM انتخاب کرد ) . سپس نیروی هوایی عربستان سعودی تمرینات جنگی برای درگیری با تهدید های هوایی را شروع کرد و اجازه انجام سوخت گیری های هوایی مداوم برای تایفون ها را صادر کرد.          (تصویر یک تایفون دوسرنشینه اسکادران 3 در حال خارج شدن از سایه بان در پایگاه هوایی طائف  برای انجام پرواز اموزشی و خدمه تایفون نیروی هوایی عربستان سعودی که برای ماموریت اماده میشوند. خلبان در سمت راست و افسر مهندسی هواپیما در وسط و افسر ارشد نظارت بر خلبان در سمت چپ تصویر دیده میشوند.)   لغو برنامه مونتاژ در محل:   اخرین دسته از 24 فروند تایفون مونتاژ شده در خط مونتاژ WARTON  انگلستان در22 سپتامبر 2011 به نیروی هوایی عربستان سعودی تحویل داده شد. طبق قرار داد خط مونتاژ باقی مانده هواپیماها به تاسیسات جدیدی که توسط شرکت BAE system  در پایگاه هوایی king abdulaziz  درشهر ظهران عربستان ساخته میشود منتقل خواهد شد. برای عدم تاخیر در تحویل 48 فروند باقی مانده در ماه مارس 2008 و با حضور وزیر دفاع عربستان سعودی PRINCE SULTAN کلنگ ساخت این خط مونتاژ به زمین زده شد. با این حال این تاسیسات در ماه اوت 2009 بر خلاف برنامه زمان بندی کامل نشده بود و همین طور در سه ماهه دوم سال 2010 که قرار بود مونتاژ اولین تایفون در ان شروع شود. این هواپیما در اصل در سال 2011 کامل شد. شرکت BAE system شروع به اموزش مونتاژ جنگنده تایفون به نیروهای سعودی در WARTON  کرد برای اماده سازی جهت انتقال خط مونتاژ به عربستان سعودی ، اما برنامه توسعه صنعتی داخلی عربستان محقق نشد ، بنابراین مونتاژ25 امین تایفون به خط مونتاژ WARTON واگذار شد. بنابر گزارش Arabian Aerospace online news در ان زمان که در ان گفته شده بود ارزوی ریاض برای مونتاژ کامل جنگنده در عربستان غبرواقعی بوده است.  براساس مشورت و مصالح بزرگ تر تصمیم به تبدیل مشارکت محلی در پشتیبانی تایفون های نیروی هوایی عربستان سعودی به جای پروژه مونتاژ و بهینه سازی 72 فروند هواپیما گرفته شد. مونتاژ 6 فروند نمونه دو سرنشینه  از سری دوم هواپیماهای سفارش داده شده در ژانویه 2012 اغاز شد.   نخستین عملیات های هوا به سطح:   عملیات های هوا به سطح توسط اسکادران 3 در دسامبر 2011 شروع شد به عنوان بخشی از کار مرحله به مرحله مدت ها قبل از انجام فاز اول ارتقا توان عملیاتی PE1 ( فاز اول ارتقا توان عملیاتی شامل بوجود امدن امکان عملیات هوا به سطح در تایفون های TRANCH 2 است) انجام شد. بنابراین نیروی هوایی عربستان سعودی اولین کاربر جنگنده  تایفون بود که شروع به انجام عملیات های هوا به سطح با جنگنده های تایفون TRANCH 2 کرد درحالیکه سایر کاربران در مورد انجام این ارتقا صبر کرده بودند. سعودی ها در ابتدا با پرتاب بمب های لیزری Paveway II به اهدافی که توسط پاد های Damocles مورد استفاده تورنادو های سعودی اشکار سازی شده بود  تمرین کردند. در نمایشگاه هوایی بین المللی بحرین در سال 2012 معاون فرمانده اسکادران 3 سرهنگ Hammad Al Hammad  اعلام کرد که او شخصا چند بمب هدایت لیزری پرتاب کرده است ولی از اعلام نوع دقیق ان بمب ها امتناع کرد. او و سرهنگ دوم Khalid Al Malki تایید کردند که انها بمب های لیزری زیادی را بوسیله پاد Damocles پرتاب کرده اند. تایفون های نیروی هوایی عربستان سعودی با استفاده از ارتقا نرم افزاری PE1 میبایست همیشه اماده اقدام سریع در راستای انجام وظایف تعیین شده خود باشند.          (تصاویری از تایفون های سعودی مجهز به بمب های 1000 پاندی لیزری paveway II و پاد Damocles )   پاد هدفیابی Damocles:   نیروی هوایی عربستان سعودی پاد هدفیابی متفاوتی را نسبت به سایر دارندگان جنگنده تایفون انتخاب کرد، انتخاب انها پاد هدفیابی فرانسوی   Thales Damocles بود به جای انتخاب پاد طراحی شده اسرائیلی Litening 3 بود. برای رفع حساسیت عربستان سعودی شرکت BAE پیشنهاد ساخت نسخه انگلیسی پاد Litening 3  بدون ارتباط با اسرائیل را داد. پاد Damocles هم اکنون تحت لیسانس توسط شرکت صنایع الکترونیک پیشرفته AEC عربستان سعودی ساخته میشود که مورد استفاده تورنادو های سعودی است و نیروی هوایی عربستان سعودی تصمیم به یکپارچه کردن ان با تایفون هایش را داشت که بنابه گزارشی قرار داد ان در ماه May 2012 امضا شد. پس از توسعه سریع و برنامه یکپارچه سازی شرکت BAE  اولین پرواز جنگنده تایفون با پاد Damocles  را توسط یک تایفون نیروی هوایی انگلستان به شماره سریال ساخت Zk303 در 29 نوامبر 2012 در WARTON  انجام داد. شرکت BAE علاوه بر یکپارچه سازی پاد Damocles ، اموزش دو خلبان نیروی هوایی عربستان سعودی برای پاد های Damocles و برنامه ارتقای PE1  تایفون ها را به عهده گرفت قبل از ازمایش و انتقال یکپارچه سازی به عربستان . در سال 2013 پا پرتاب موفق بمب هدایت لیزری paveway II توسط پاد Damocles کار یکپارچه سازی و هماهنگی پاد Damocles  با جنگنده تایفون کامل شد. بمباران ازمایشی بیشتری در اوایل فوریه 2014 انجام شد. بنابراین تایفون های TRANCH 2  نیروی هوایی عربستان سعودی یک سال قبل از نیروی هوایی انگلستان به توانایی بکارگیری پاد هدفیابی لیزری رسیدند. توسعه پاد Damocles همچنان ادامه پیدا کرد در WARTON و نتایج ان در افزایش تدریجی هماهنگی پاد Damocles با تایفون بعد ارائه چند بسته نرم افزاری جدید  موثر بود.                 (تصاویر از پاد Damocles و کیت بمب لیزری pave way II ساخت شرکت سعودی AEC )   تایفون ها در پایگاه هوایی Coningsby نیروی هوایی انگلستان:   نخستین هواپیما از دسته جدید تایفون ها ( 48 فروند باقی مانده) اولین پرواز ازمایشی خود را در 30 نوامبر 2012 در WARTON  انجام داد. تحویل انها به نیروی هوایی عربستان سعودی در ژوئن 2013 شروع شد و نخستین هواپیما در نیمه دوم سال 2013 به اسکادران 10 در طائف رسید. اسکادران 3 به عنوان یک واحد اموزشی با نقش ثانویه دفاع هوایی همراه با کادر کوچکی برای حملات هوا به سطح در نظر گرفته شده بود در حالیکه اسکادران 10 در ابتدا به عنوان یک واحد عملیاتی چند منظوره تعیین شده بود. این واحد جدید پناهگاه های مستحکم پایگاه هوایی طائف را تصاحب کرد اگرچه هواپیماهای ان مشترک است با اسکادران 3 .  تعداد زیادی خدمه هواپیما از اسکادران 3 به این واحد منتقل شدند و دیگرانی که به خدمه تایفون تبدیل شدند قبل از ورود به اسکادران 10 در اسکادران 3 بکارگیری شدند که برخی از انان از خدمه جنگنده F-15C و BAE hawk بودند. 8 فروند از تایفون های اولیه با نشان اسکادران 10 در سال 2009 تحویل داده شده بود و تحویل نمونه های دیگر در سال 2013 دنبال شد. به جز برای انجام عملیات های با اولویت اول ، در رزمایش مشترک  نیروی هوایی عربستان و نیروی هوایی انگلیس در سال 2013 به نام Green Flag اسکادران 10 از هواپیماهای با نشان اسکادران 3  استفاده کرد. هرچند که قبلا تایفون های سعودی در نمایشگاه هوایی بحرین شرکت کرده بودند ولی این اولین حضور جدی تایفون های سعودی در خارج از ان کشور بود. همچنین اولین هواپیمای  سوخت رسان A330-mrtt نشان گزاری شده نیز در رزمایش شرکت کرد که این اولین A330-mrtt بکارگیری شده توسط یک نیروی هوایی بود. در این رزمایش هوایی مشترک 4 تایفون و 4 تورنادو نیروی هوایی عربستان سعودی در کنار تایفون ها و تورنادو های نیروی هوایی نیروی هوایی انگلستان پرواز کردند که به نیروی هوایی عربستان برای درک استفاده درست از توانایی های این هواپیماها کمک کرد. در اواخر سه ماهه اول سال 2014 با دریافت 18 فروند نمونه تک سرنشین و 4 فروند دو سرنشین اسکادران 10 کاملا عملیاتی شده بود و به عنوان یک واحد اموزشی اسکادران 3 از هر نمونه 12 فروند دریافت کرده بود.                (تصاویری از حضور یک تایفون سعودی در پایگاه RAF Coningsby در کنار تایفون های انگلستان ، هواپیمای سوخت رسان A330 mrtt ، نمایی از پایگاه هوایی طائف و پناهگاه های مستحکم ان)   توافق برای قرار داد جدید:   تغییر در روند مونتاژ نهایی 48 فروند تایفون سفارشی گرفتاری زیاد کاری و هزینه اضافی بر شرکت BAE  تحمیل کرد و تا فوریه سال 2014 انها نتوانستند به یک قیمت توافقی دست پیدا کنند. این قابل درک بود که  قرار داد جدید شامل مشارکت محلی بیشتر در پشتیبانی و خدمات برای 24 فروند هواپیمای باقی مانده از مجموع 72 فرونه سفارش داده شده که این هواپیماها از تایفون های TRANCH 3 با ساختار بدنه، سیستم الکترونیک و سیستم خنک کننده رادار پیشرفته AESA ان و مخازن سوخت تطبیق یافته با بدنه CFT FUEL TANK بود. خوشبختانه کار ادامه پیدا کرد حتی قبل از توافق بر سر قیمت و تجهیز اسکادران 10 بصورت بی وقفه ادامه پیدا کرد. پرواز های عملیاتی این واحد چنان بود که شرکت BAE در 9 جولای سال 2014 میتوانست اعلام کند که ناوگان جنگنده های تایفون نیروی هوایی عربستان سعودی حدود 10000 ساعت پرواز کرده است.   عملیات های جنگی:   وقتی ایالات متحده امریکا در 22 سپتامبر 2014 شروع عملیات های ائتلاف بر علیه داعش در سوریه را اعلام کرد یک سوم هواپیماهای شرکت کننده در این عملیات از کشور های عرب بودند. نیروی هوایی عربستان سعودی ابتدا عملیات را برعهده جنگنده های F-15S گذاشت. خیلی زود تایفون های سعودی هم در عملیات شرکت کردند که در مرحله اول عملیات خود برعلیه اهداف داعش در سوریه از بمب های لیزری paveway II استفاده کردند. سپس اسکادران 10 متحمل یک دوره کوتاه مدت اموزشی شد قبل از اینکه دوباره به عملیات هوایی برعلیه داعش باز گردد ولی این بار با بمب های هدایت دوگانه paveway IV (هدایت بوسیله لیزر و GPS/INS ) . نیروی هوایی عربستان سعودی شروع به اولین استفاده عملیاتی از تایفون های TRANCH 2 و بمب های paveway IV کرد که این بمب ها به تایفون های سعودی امکان درگیری با اهدافی که در زیر پوشش دود یا ابر و گرد و خاک پنهان شده اند که مانع کشف انها توسط پاد لیزری میشود را میدهد. با وجود فیوز های ایمنی در دم ، امکان تغییر زاویه برخورد و جهت حمله از اسیب ها و خسارات ناخواسته جلوگیری میشود.       (تصویری از حضور تایفون و F-15های سعودی در کنار یک سوخت رسان A330 mrtt )   ارتقا توانایی در جنگ الکترونیک:   اطلاعات ماموریت از اهمیت زیادی در جنگنده تایفون برخوردار است که باعث ایجاد یک تفاوت بزرگ در عملکرد زیر سیستم های کمکی  DASS ، رادار و سایر سیستم ها میشود( این زیر سیستم ها شامل سیستم هشدار راداری RWR ، سیستم های جنگ الکترونیک ESM/ECM ، سیستم هشدار لیزر و سیستم هشدار نزدیک شدن موشک ، دو منحرف کننده که یدک کشیده میشوند، پرتابگرچف و فلیر، اخلالگر های الکترونیک، سایر سنسورها و الکترونیک پرواز Avionic میشود) . نیروی هوایی انگلستان تلاش زیادی میکند که  اطلاعات ماموریت بروز و دائما بهبود یافته باشد که نتیجه ان نرخ اثر گزاری بالای عملیاتی تایفون های  نیروی هوایی انگلستان نسبت به سایر دارندگان تایفون است. عملکرد خوب زیر سیستم های کمکی از قابلیت های مهم و مشهور برنامه جنگنده اروپایی EUROFIGHTER است که دولت انگلیس و شرکت BAE system  پیمانکار اصلی ان بودند. روشن بود عربستان سعودی هم به اطلاعات ماموریت خوب و قابل اطمینان نیاز دارد ، در عین حال اطلاعات جز دارایی های بسیار مهم و حساس ملی است و نیروی هوایی انگلستان نمیتواند ان را صادر کند. برای جبران ان ، شرکت BAE   از ساخت یک مرکز عملیات جنگ الکترونیک برای عربستان سعودی پشتیبانی کرد. در این فاصله شرکت BAE system با استفاده از یک تیم از متخصصان خود یک شرکت گرد اوری اطلاعات ماموریت راه اندازی کرد که اعتقاد بر این است از اطلاعات ان در عملیات هوایی بر علیه اهداف داعش در سوریه استفاده شده است. خلبانان جنگنده های تایفون ناتو بیان کرده اند که اطلاعات عملیات تحویل داده شده با ترکیب جدید توسط BAE برای تایفون های نیروی هوایی عربستان سعودی از تایفون های دیگر کشورها  نظیر آلمان هم بهتر بوده است و اطلاعات ماموریت مورد استفاده سعودی ها برای استفاده در بیشتر نیاز های عملیاتی تایفون ها کافی بوده است.        (تصویر از برخی از زیر سیستم های کمکی نصب شده در بال تایفون و نمایی از کابین تایفون های سعودی)   TRANCH 3 ها :   نیروی هوایی عربستان سعودی از ژوئن 2015 شروع به تحویل گرفتن تایفون های TRANCH 3 کرد و در حالیکه برخی از مشتریان ان نظیر نیروی هوایی انگلستان بعد از تحویل هواپیماهای تایفون TRANCH 3 انها را مستقیما به  انبار فرستاد ، نیروی هوایی عربستان سعودی از انها در یک واحد جدید به نام اسکادران 80 استفاده کرد. فرماندهی اسکادران و مدیران اصلی اسکادران هم اکنون منصوب شده اند و با انتقال خلبان از دیگر واحد های پایگاه هوایی طائف و خلبان های جدید اموزش دیده در اسکادران 3 این واحد جدید در طائف تشکیل شده است. انتظار می رفت پس از تشکیل اسکادران 80 به پایگاه هوایی بازسازی شده و توسعه یافته King Saud در Hafr al Batin  در نزدیکی مرز کویت منتقل شود. در حال حاضر از این پایگاه به عنوان یک فرودگاه داخلی برای شهرک نظامی Hafr al Batin  استفاده میشود و با دارا بودن پناهگاه های مستکم میتواند چند اسکادران را در خود جای دهد. در حال حاضر با وجود درگیری شدید تایفون های طائف در عملیات هوایی بر علیه یمن در مورد این طرح تردید وجود دارد. انتظار میرود تایفون ها هر دو نقش دفاع هوایی و ستون فقرات حمله هوایی را در اینده نیروی هوایی عربستان سعودی در کنار جنگنده های جدید و بازسازی شده F-15SA داشته باشند. اگرچه برای حضور بیشتر تایفون ها به عنوان ستون فقرات حمله هوایی نیاز نیروی هوایی عربستان سعودی به سفارش بیشتر برای جنگنده تایفون نیاز دارد.   (جنگنده F-15SA نیروی هوایی عربستان سعودی )   (نمایی از پایگاه Hafr al Batin)         (تصویری از یک جفت از تایفون های TRANCH 3 سعودی در فرودگاه بولونیا)   سلاح های بیشتر:   بنابه گزارش در فوریه 2014 در نشریه فرانسوی La Tribune عربستان سعودی یک قرارداد برای اولین صادرات موشک های هوا به هوای MBDA Meteor  به ارزش 650 میلیون پوند امضا کرده است که در این صورت نیروی هوایی عربستان سعودی توانایی بی بدیلی در درگیری هوایی با اهدافی در خارج از محدوده دید در منطقه بدست می اورد. نیروی هوایی عربستان سعودی سفارش جدیدی برای خرید بمب های هدایت دوگانه paveway IV به شرکت Raytheon  ارائه داده است. در 25 مارس 2015 Raytheon اعلام کرد اولین سفارش برای صادرات بمب های Paveway IV  را دریافت کرده است ولی تایید نکرد که مشتری این 2400 بمب به ارزش 150 میلیون پوند عربستان سعودی بوده است. از 24 مارس 2015 نیروی هوایی عربستان سعودی شروع به عملیاتی به نام طوفان قاطعیت بر علیه اهداف القاعده و حوثی ها در یمن کرد. اگرچه این عملیات در 21 اپریل 2015 پایان یافت ولی بمباران ها تحت عملیات دیگری به نام بازگرداندن امید ادامه پیدا کرد. پرواز های عملیاتی روزانه تایفون های سعودی بر فراز یمن بدین صورت است که تایفون های مسلح به بمب های لیزری paveway II  یا Paveway IV از پایگاه هوایی طائف پرواز میکنند و بعد از انجام یک سورتی پرواز بر فراز یمن در پایگاه هوایی Khamis Mushayt فرود می ایند، در فاصله ای که خلبان ناهار میخورد هواپیما سوخت و مهمات بارگیری میکند و برای انجام یک سورتی پرواز عملیاتی بر فراز یمن از پایگاه هوایی Khamis Mushayt پرواز میکند و در پایان به پایگاه هوایی طائف باز میگردد. بنابه گزارش ها با توجه به استفاده زیاد نیروی هوایی عربستان سعودی از بمب های Paveway IV  ، انگلستان بمب های paveway IV  اختصاص یافته برای نیروی هوایی انگلستان را به عربستان سعودی منتقل کرده است. شیوه تحویل و مبادله بمب ها در خط تولید Raytheon در انگلستان به گونه ای بوده است که نیروی هوایی عربستان سعودی از داشتن مهمات کافی برای ادامه عملیات در یمن مطمئن باشد. انتظار میرود که سلاح های بیشتری با تایفون های سعودی هماهنگ شود که میشود سلاح هایی نظیر موشک های Brimstone  و Storm Shadow و شاید موشک های فرانسوی AASM Hammer که هم اکنون یکپارچه شده است با تورنادو های سعودی. در حال حاضر اولویت عربستان سعودی یکپارچه شدن موشک کروز Storm shadow با تایفون هایش است که هم اکنون برروی جنگنده های تورنادو سعودی عملیاتی است و عربستان سعودی برای به پیش رفتن برنامه یکپارچه سازی ان با تایفون های فشار میاورد. این به رغم ان است که برد این موشک ها انگلیس را متهم به نقض معاهده رژیم کنترل تکنولوژی موشک MTCR میکند. با وجود این نگرانی در سال 2008 وزیر خارجه ایالات متحده امریکا درخواست کرد که قبل از هرگونه تصویب درخواست خرید سیستم های تسلیحاتی توسط عربستان سعودی نظیر موشک های کروز Storm Shadow  میبایست با ما مشورت شود که بسیاری معتقدند این به معنی یک نسیم موافق برای برنامه تولید جنگنده های تایفون سعودی بود که انتظار میرفت با وجود ان عربستان سعودی تعداد بیشتری جنگنده تایفون سفارش بدهد که موجب فعال باقی ماندن خط تولید ان تا زمانی که شرکت های دخیل در پروژه EUROFIGHTER برای ان مشتریان دیگری پیدا کنند میشود. به منظور جذاب کردن بیشتر این هواپیما برای مشتریان شرکت BAE اعلام کرد که در طول 5 سال گذشته هزینه تولید هر تایفون 20 درصد کاهش یافته است و این درحالی است که هم زمان میزان تولید نیز کاهش یافته است. در عین حال صنایع نیز سازگار شده اند با سرعت بیشترو ساده سازی در انجام کارها به منظور افزایش توانایی ها و امکان یکپارچه سازی سلاح بیشتر در اینده برای جنگنده تایفون . این پتانسیل به مشتریان خارجی این اعتماد به نفس را میدهد که توانایی های مورد نیاز انها در یک بازه زمانی معقول قابل دسترس است. باید به همه اینها اضافه کرد اشتیاق عربستان سعودی برای بدست اوردن توانایی های بیشتر در عملیات های هوا به سطح برای تایفون هایش را.        (تصویری از تایفون های سعودی مجهز به پاد Damocles و بمب های لیزری paveway II )                 (تصاویری از جنگنده تورنادو سعودی مجهز به موشک کروز Storm Shadow و تصاویری از سلاح ها و تجهیزات مورد استفاده در تایفون های سعودی از جمله موشک های Brimstone ، Storm shadow و بمب های pavewayII و paveway IV )   بیشتر و بیشتر و بیشتر !   سال ها پیش قبل از انکه عربستان سعودی تایفون هایش را سفارش بدهد بنابه گزارش ها ولیعهد Prince Sultan قصد خود را برای اینکه نیروی هوایی عربستان سعودی در سال 2015 200 فروند جنگنده تایفون داشته باشد اعلام کرده بود . اخیرا گزارش های مثبت بیشتر از قصد عربستان سعودی برای سفارش 48 فروند جنگنده تایفون دیگری ویا سه دسته یعنی 72 فروند دیگرعلاوه بر 72 فروند کنونی به گوش میرسد . تمام این گزارش ها دال بر این است که عربستان سعودی میخواهد نیروهای مسلح خود را در 5 سال اینده دوبرابر کند ازجمله دوبرابر شدن تعداد جنگنده های نیروی هوایی از 250 فروند به 500 فروند. حتی با 150 جنگنده F-15SA سفارش داده شده ( شامل 84 جنگنده جدید و 70 فروند از طریق بهینه سازی و بازسازی F-15S   ها ) و ناوگان باقی مانده از F-15Cها ( شامل 59 فروند تک سرنشین و 20 فروند F-15D اموزشی )  و در حدود 81 تورنادو، 72 تایفون سفارش داده شده کنونی باز هم این مقدار برای تامین این حجم کافی نیست. در عین حال انتظار نمی رود که هیچ یک از جنگنده های تورنادو یا F-15C/D در اینده نیروی هوایی عربستان سعودی نقشی داشته باشند. بنابراین میتوان دید که عربستان سعودی نیاز به 280 فروند جنگنده جدید دارد که شاید 216 تا و یا بیشتر از ان را تایفون تشکیل بدهد. با توجه به کاهش قیمت نفت و وجود به میزان نیاز جنگنده های تایفون در نیروی هوایی عربستان سعودی این پرسش را ایجاد میکند که ایا این میزان جنگنده در اینده  مورد نیاز است؟               (لیست هایی از برخی از جنگنده های تایفون سعودی با شماره سریال و تاریخ ساخت و .. )       منبع اصلی :   e300.homes-for-sale-thailand.com/AirForces-Monthly---February-2016_326024.html   سایر منابع :   http://www.deagel.com/Aircraft-Protection-Systems.htm   http://www.air-defense.net/forum/topic/8178-arm%C3%A9e-de-lair-saoudienne/?page=12   http://www.aecl.com/Home.aspx   http://wiki.scramble.nl/index.php/Eurofighter_Typhoon     تصاویر منتقل و تاپیک ویرایش گردید/ Saberin

  سلام دوست عزیز بنده هم چندان با سواد نیستم . شبیه سری 912 هست ولی ممکن هم هست از سری 914 باشه که هردو شون موتور های 4 سیلندر پیستونی هستن تفاوت اصلیشون اینه که 912 قدرتش حدود 60 کیلوواته ولی 914 حدود 100 کیلو وات

به موتور rotax 912 میخوره !

سلام   اگه ایرانی باشه که باید از گردان 72 ترابری شیراز تشکر کرد   نمونه کار این دوستان   http://www.military.ir/forums/topic/27150-%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D8%B4-%D8%B1%D8%B2%D9%85%D8%A7%DB%8C%D8%B4-%D9%85%D8%AF%D8%A7%D9%81%D8%B9%D8%A7%D9%86-%D8%AD%D8%B1%DB%8C%D9%85-%D9%88%D9%84%D8%A7%DB%8C%D8%AA-4/