میلیتاری اولین مرجع نظامی ایران در اینترنت
یکی از برنامه های که ارتش آمریكا به دنبال آن است برنامه ای با عنوان “افزایش برد توپخانه” می باشد. ارتش امریکا پیش بینی می کند در یک برنامه بلند مدت بتواند با دقت بالایی اهداف را در 100 کیلومتری و بعد از آن در 500 و1000 کیلومتر با کمک سامانه های توپخانه ای برد بلند منهدم کند. علاوه بر برد، افزایش سرعت پرتابه های سامانه های توپخانه ای نیز در دستور کار قرار دارد. به عنوان نمونه ساخت یک سامانه ی توپخانه ای متحرک مجهز به ریل گان با برد 160 کیلومتری که با کمک نیروی الکترومغناطیس پرتابه ها را با سرعت هایپرسونیک به سمت اهداف شلیک می کنند بسیار کشنده و مهلک خواهد بود. ویژگی دیگری که در نسل جدید سامانه های توپخانه ای مورد نظر ارتش آمریکا است علاوه بر هماهنگی این سامانه ها با دیده بان های سنتی مانند نیروهای پیاده نظام و یا وسایل نقلیه رزمی زمینی، توانایی هماهنگی با هواپیماهای بدون سرنشین و سرنشین دار مانند جنگنده اف -35 است. در مناطقی نبرد که اطلاعات از موقعیت نیروهای دشمن در دسترس نیست نیروی هوایی اطاعت حیاتی را در اختیار نیروهای توپخانه ای قرار دهد تا به شکل هدفمند نیروهای متحرک و یا ثابت دشمن بوسیله سامانه های توپخانه ای از میان برداشته شوند.
توسعه سامانه های توپخانه ای برد بلند موجب می شود عملکرد سیستم های توپخانه ای با حداکثر بازدهی خود در میدان نبرد عمل نماییند در نسل جدید سامانه های توپخانه ای مولفه های مانند برد، نرخ آتش، کشندگی، دقت و بقاپذیری افزایش خواهند یافت و اثر گذاری بیشتری در میدان نبرد خواهند داشت. در حقیقت در برنامه تهاجم آینده ارتش آمریکا موشک های هایپرسونیک به علت گران بودنشان فقط برای هدف قرار دادن اهداف استراتژیک دشمن مورد استفاده قرار می گیرند در نتیجه از آنها برای حمله به عمق دفاعی دشمن و مراکز فرماندهی و کنترل استفاده خواهد شد. در حالی که تسلیحاتی مانند توپخانه های برد بلند می توانند با هزینه کمتر اهداف مختلف دیگر مانند پرتابگر های موشک های بالستیک و کروز را نابود کنند . از طرف دیگر سامانه های توپخانه برد بلند با ازبین بردن سامانه های پدافندی مسیر را برای حملات هوایی و موشک های کروز را باز می کنند . برد بیشتر، تحرک بالاتر و هزینه پایین تر برای هر شلیک سامانه های توپخانه ای برد بلند را تبدیل به ” سلاح تاکتیکی” ارتش ایالات متحده خواهد کرد. سامانه ها توپخانه ای نسل فعلی در برد سامانه های توپخانه ای دشمن قرار دارند در نتیجه آنها بسیار اسیب پذیر هستند اما توپخانه های نسل جدید بدون قرار گرفتن در برد سامانه های توپخانه ای دشمن می توانند اهداف مختلف مانند سامانه های پدافند هوایی و سامانه های توپخانه ای، واحد های زرهی وپیاده نظام دشمن را با کمترین احتمالا خطر از میان بردارند. درکنار برد بالاتر، دقت زیاد نیز می تواند خسارت های زیادی به خطوط دشمن از جمله خطوط لجستیکی، تجهیزات ویژه، ضروری و پیشرفته دشمن وارد نمایید در نتیجه دشمن مجبور خواهد شد از برد سامانه های توپخانه ای فاصله بگیرد. درنتیجه این موقعیت به نیروهای خودی اجازه خواهد داد در پوشش این آتش پشتیبانی پیشروی نماییند. یکی از اولین تلاش های ارتش آمریکا برای به کارگیری یک سامانه توپخانه ای مدرن به سال 2002 و پروژه XM2001 Crusader بازمی گردد. اما نتیجه آزمایش های آن برای ارتش آمریکا در برخی مولفه ها مانند تحرک و دقت رضایت بخش نبود پس طرح کنار گذاشته و لغو شد. در حال حاظر ارتش آمریکا بر روی پروژه جدید M1299 کار می کند. برنامه M1299 رو باید بخشی از برنامه ریزی گذشته ارتش امریکا برای توسعه نسل جدید تو سامانه های توپخانه ای عنوان کرد. در ماه جولای سال 2019 ارتش آمریكا به طور رسمی تأیید كرد كه جدیدترین هویتزر 155 میلیمتری خودکششی را به عنوان M1299 معرفی خواهد كرد. سیستم توپخانه ای با برد بیشتر قرار است با هویتزر خودکششی M109A7 فعلی ارتش آمریکا جایگزین شوند. در این برنامه شرکت BAE Systems همکاری اصلی در توسعه این سیستم توپخانه ای جدید را خواهد داشت.
برنامه M1299 قرار است ویژگی های نظیر افرایش برد تا 70 کیلومتر با کمک لوله توپ جدید، بارگذار خودکار جهت رسیدن به نرخ آتش 10 گلوله در دقیقه و به کارگیری مهمات جدید را دارا خواهد بود. آزمایش های انجام گرفته بر روی XM1299 در مرکز تحقیقاتی یوما نشان داد برد این سامانه می تواند با میزان خطای 2متر به برد 62 کیلومتری برسد که در مقایسه با سامانه های توپخانه ای موجود در ارتش امریکا مانند هویتزر خودکششی M109A7 ( با برد 30 کیلومتری) و هویتزر M777 (برد 40 کیلومتری) یک پیشرفت قابل توجه است. توپ جدید کالیبر 155 میلیمتری با نام XM907 از جمله عواملی است که موجب شده است برد M1299 افزایش یابد. توپ جدید XM907 در مقایسه با لوله توپ M205 (لوله توپ هویتزر M777 (و لوله توپ M284 (لوله توپ هویتزر M109A6 و A7 (حدود 1/8 متر بلند تر و حدود 450 کیلوگرم سنگین تر است. به زبان ساده طول لوله بلندتر در توپ جدید XM907 موجب می شود گازهای تولید شده از انفجار خرج زمان بیشتری بر روی گلوله اثر بگذارند در نتیجه سرعت گلوله در مقایسه با لوله های کوتاه تر بیشتر خواهد بود. سرعت بیشتر گلوله می تواند باعث افزایش برد شود. علاوه بر مهمات جدید ارتش امریکا در نظر دارد تا خرج های جدید XM654 برای مهمات خود به کاربگیرد تا برد و قدرت سامانه های توپخانه ای را بالاتر ببرد
همچنین مهمات جدید XM1113 و XM1115 نیز می تواند در افزایش برد و دقت این هویتزر نقش بسزای داشته باشند. مهمات XM1115 مهمات هدایت شونده ی جدید هستند که هدایت آنها با GPS است. گفته می شود این مهمات برد 100 تا 120 کیلومتر خواهند داشت. به کارگیری مهمات دارای رمجت نیز یکی از راهکارهای پیش روی ارتش آمریکا برای افزایش برد سامانه های توپخانه ای است. سیستم کنترل آتش جدید در کنار بارگذار خودکار این قابلیت را M1299 میدهد که 8 پرتابه را به نحوه ای شلیک کند که تمامی گلوله ها در یک زمان به هدف بر خورد کنند. این ویژگی که در هویتزر های مدرن کنونی نیز وجود دارد که کشندگی بالا و از طرفی موجب غافگیری دشمن خواهد شد. بارگذار خودکار علاوه بر افزایش نرخ آتش می تواند امنیت خدمه هویتزر ها را افزایش دهد به این صورت که در میدان نبرد دیگر خدمه الزامی به بودن در داخل هویتزر را ندارند و سیستم یه صورت خودکار تمامی عملیات های لازم برای اجرای آتش را انجام می دهد در نتیجه درصورت هرگونه حادثه برای هویتزر خدمه در امان هستند. پیش بینی میشود مراحل ساخت و به خدمت گرفتن هویتزر های M1299 از سال 2022 آغاز شود.
برنامه ای دیگر ارتش امریکا افزایش برد و دقت هویتزرهای M777A2 است. برنامه پیش رو که نام M777ER شناخته میشود شبیه برنامه XM1299 است. در این پروژه نیز قرار است با نصب لوله توپ های XM907 برد این سامانه به 70 کیلومتر برسد. همچنین مهمات جدید نیز برای M777ER در نظر گرفته شده است. یکی ازچالش های که ارتش آمریکا در حال بررسی آن است این خواهد بود که نصب توپ XM907 به خاطر وزن بیشتر و طول لوله بلند تر در جا به جایی و کار کرد هویتزر M777 اختلال ایجاد نکند. تعیین مرکز ثقل مناسب برای رسیدن به حداکثر بازدهی یکی از موارد پیش رو است. جا به جایی هوایی با کمک بالگرد ها یکی از معمول ترین روش های انتقال هویتزرهای M777A2 در ارتش امریکا است. لوله بلند در حین جا به جایی نباید بیش از حد خم شود زیرا می تواند در عملکرد لوله توپ اثر منفی بگذارد و دقت آن را به شدت کاهش دهد همچنین در موارد شدیدتر خمدیگی در لوله می تواند باعث انفجار مهمات در داخل لوله شود در این صورت جان خدمه را به خطر می اندازد. جا به جایی با کمک وسایل نقلیه زمینی مانند کامیون های ترابری نیز با چالش همراه خواهد بود حرکت در زمین های ناهموار می تواند به لوله بلند آسیب بزند.
برنامه دیگر ارتش امریکا پروژه PrSM است که هدف آن تولید موشک های ضربتی دقیق با برد بیشتر برای سامانه های توپخانه موشکی با تحرک بالا معروف به هیماریس (HIMARS) و راکت انداز های M270 MRLS است. در پروژه ی PrSM، موشک های با کمک پیشران های رمجت به برد های بالاتر از 500 کیلومتر می رسند. در حقیقت PrSM جایگزین مهمات فعلی سامانه های HIMARS و MRLS یعنی موشک های تاکتیکی MGM-140 با برد 160 کیلومتر خواهد شد. یکی از مواردی که ارتش امریکا در پروژهای PrSM به دنبال آن است استفاده از موشک های ضربتی با قابلیت جمع آوری اطلاعات است. البته ارتش به طور مشخص توضیح نداده است موشک های PrSM چگونه این قابلیت را کسب خواهند کرد. PrSM این احتمال وجود دارد به شکل مستقل و یا با رها کردن یک پهپاد شناسایی قابلیت جمع آوری اطلاعات را داشته باشد. شرکت های همچون لاکهیدمارتین و ریتیون در زمینه تولید موشک ها PrSM فعالیت دارند. این احتمال نیز وجود دارد در طرح PrSM سامانه های هیماریس توانایی شلیک و حمل دو موشک و سامانه های MRLS توانایی حمل و شلیک 4 موشک را خواهند داشت. در تاریخ 10 دسامبر سال 2019 شرکت لاکهید مارتین اعلام کرد که در پروژه PrSM موشکی با برد 240 کیلومتر را با موفقعیت آزمایش کرده است. با خروج دولت آمریکا از پیمان INF به نظر می رسد شرکت های دفاعی و ارتش این کشور مشکلی در توسعه پروژه های موشکی نظیر PrSM با برد بالاتر از 500 کیلومتر نخواهند داشت و در آینده موشک های سطح به سطح تاکیتکی با برد بلند بیشتری در آمریکا تست خواهد شود.
نویسنده crash@military.ir
